Rezydent podatkowy USA musi w tym kraju rozliczać wszystkie światowe dochody. PIT płacony jest według stawek progresywnych, które wahają się od 10 do 35 proc.
Obywatele polscy muszą przed wyjazdem do pracy w USA uzyskać wizę odpowiednią ze względu na cel i długość wyjazdu.
Łukasz Karwacki, konsultant w dziale doradztwa podatkowego w PricewaterhouseCoopers, podkreśla, że w celu podjęcia pracy niezbędne jest także uzyskanie numeru ubezpieczenia społecznego. Numer ten jest odpowiednikiem polskiego NIP.
- Ponieważ uzyskanie numeru ubezpieczenia trwa około dwóch miesięcy, a jest on pomocny w bardzo wielu sytuacjach, warto złożyć go w trakcie pierwszych dni pobytu w USA - radzi Łukasz Karwacki.

Rezydencja podatkowa

Jak wskazuje Łukasz Karwacki, amerykańskim rezydentem podatkowym, a więc osobą posiadającą miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Stanach Zjednoczonych, osoba staje się, gdy jej pobyt na terytorium tego kraju przekroczy 183 dni w roku kalendarzowym.
Jednak dana osoba może także stać się rezydentem podatkowym w USA, mimo że jej pobyt na terenie USA nie przekroczy 183 dni. Dzieje się tak w wyniku zastosowania przez władze skarbowe tego kraju wstecznego testu rezydencji.
- W wyniku tego testu za rezydenta uznaje się nawet osobę, której pobyt w roku kalendarzowym nie przekroczył 183 dni, pod warunkiem że granicę 183 dni przekroczyła łącznie długość pobytu pracownika w roku kalendarzowym, 1/3 długości pobytu w poprzednim roku kalendarzowym, oraz 1/6 długości pobytu dwa lata wcześniej - tłumaczy Łukasz Karwacki.
Dodaje, że wskazane reguły nie odnoszą się w zasadzie do obywateli USA oraz posiadaczy tzw. zielonych kart. Te dwie grupy będą uznawane za amerykańskich rezydentów podatkowych, nawet jeżeli nie spełnią wymienionych kryteriów. Posiadanie nieruchomości w USA będzie w ich wypadku wystarczającą przesłanką.
Ponieważ istnieje możliwość, że osoba wyjeżdżająca z Polski do pracy w USA w świetle przepisów prawa amerykańskiego uzyska tam rezydencję podatkową, a jednocześnie pozostanie nadal polskim rezydentem podatkowym, konieczne staje się zastosowanie odpowiednich norm wynikających z umowy z 8 października 1974 r. zawartej pomiędzy Polską a USA w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Ostateczna rezydencja zostanie wówczas ustalona w oparciu o następujące kryteria (stosowane kolejno, aż do jednoznacznego rozstrzygnięcia): stałe miejsce zamieszkania; silniejsze powiązania osobiste i majątkowe (ośrodek interesów życiowych); zwykłe przebywanie w danym kraju; obywatelstwo.
- Gdyby żadne z tych kryteriów nie dało rozstrzygnięcia, konieczne jest wzajemne porozumienie władz skarbowych Polski i USA - podkreśla nasz rozmówca z PricewaterhouseCoopers.

Podatek do zapłaty

Z danych eksperta PricewaterhouseCoopers wynika, że nierezydenci podlegają w USA podatkowi dochodowemu tylko od dochodu osiągniętego na terenie tego kraju. Stawki podatkowe oraz wysokość progów podatkowych są identyczne z obowiązującymi rezydentów podatkowych w USA.
Osoby, które nie staną się rezydentami podatkowymi w USA, np. ze względu na krótkotrwały pobyt, mają obowiązek zadeklarować i opodatkować w Polsce dochód osiągnięty w USA. Umowa pomiędzy Polską a USA zakłada metodę proporcjonalnego odliczenia.
- Metoda ta polega na tym, że w Polsce obliczamy podatek od dochodu osiągniętego w USA, tak jakby był osiągnięty w Polsce, a następnie od obliczonego zobowiązania odejmujemy podatek zapłacony w USA (do pewnego limitu). Wyższe progi podatkowe oraz niższe stawki procentowe w USA powodują, że polscy pracownicy muszą w takiej sytuacji dopłacać w Polsce znaczne kwoty - tłumaczy Łukasz Karwacki.
Według niego osoba fizyczna, która jest rezydentem podatkowym w USA, jest zobowiązana do zadeklarowania i opodatkowania w tym kraju swoich ogólnoświatowych dochodów. Dochód do opodatkowania obliczany jest przez zsumowanie różnego rodzaju źródeł przychodów (wyłączając oczywiście te dochody, które opodatkowane są u źródła).
Osoba osiągająca dochody na terenie Stanów Zjednoczonych niezależnie od statusu swojej rezydencji podatkowej opłaca podatek od tych dochodów według progresywnej skali podatkowej.

Składki ubezpieczeniowe

Składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne są podobnie jak w Polsce odprowadzone jako procent wynagrodzenia.
- Stawka odprowadzana z pensji pracownika wynosi 7,65 proc. (w tym ubezpieczenia społeczne 6,2 proc., a ubezpieczenie zdrowotne 1,45 proc.), a po przekroczeniu granicy 102 tys. dolarów odprowadzane jest tylko ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 1,45 proc. Identyczne kwoty odprowadza ze swoich środków pracodawca - wskazuje Łukasz Karwacki.
Podkreśla też, że negocjowana jest umowa o ubezpieczeniu społecznym pomiędzy Polską a USA, zgodnie z którą pracodawca oddelegowujący pracownika do pracy w USA będzie miał możliwość opłacania składek od pensji pracownika do polskiego systemu ubezpieczeń społecznych. Zostanie wtedy zwolniony z analogicznego obowiązku w USA.

Dodatkowe obowiązki

Ekspert PricewaterhouseCoopers wyjaśnia także, że pracodawca wypłacający pracownikowi pensję w USA jest zobowiązany do odprowadzenia zaliczki na podatek (po wcześniejszym odliczeniu składek pracownika na ubezpieczenia społeczne). Taki sam obowiązek spoczywa na polskim pracodawcy, nawet jeżeli nie jest zarejestrowany w amerykańskim systemie podatkowym. Jest on zobligowany zarówno do odprowadzania zaliczek od wynagrodzenia pracownika, jak i do momentu podpisania wcześniej wspomnianej polsko-amerykańskiej umowy, składki na ubezpieczenie społeczne.
Zasadniczo obowiązek złożenia zeznania rocznego w USA przez pracownika upływa 15 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, ale na życzenie podatnika termin ten z urzędu przekładany jest na 15 października. Istnieje możliwość dodatkowego przedłużenia terminu do 15 grudnia, ale władze skarbowe nie maja obowiązku wyrażenia zgody zaaprobować takiego wniosku. Podatek wynikający z zeznania rocznego jest natomiast płatny do 15 kwietnia, niezależnie od terminu złożenia zeznania.
OBOWIĄZKI PODATKOWE POLAKA PRACUJĄCEGO W USA
W zależności od miejsca zamieszkania dla celów podatkowych osoby, która wyjechała z Polski do pracy w USA, różne będą jej obowiązki. Osoba, która pozostanie polskim rezydentem podatkowym, będzie podlegała amerykańskiemu podatkowi tylko od dochodu osiągniętego w USA, natomiast gdy stanie się amerykańskim rezydentem podatkowym, będzie miała obowiązek opodatkowania w USA całości swoich ogólnoświatowych dochodów (w takiej sytuacji nie będzie musiała w Polsce rozliczać dochodów osiągniętych poza naszym krajem).
Osoby wyjeżdżające lub powracające do Polski w trakcie roku kalendarzowego mogą okazać się rezydentami obu tych krajów w odpowiedniej do ich pobytu części roku. Jednak małżeństwa wyjeżdżające do USA mogą tam złożyć wniosek o wspólne opodatkowanie (zarezerwowane co do zasady tylko dla osób będących rezydentami podatkowymi USA przez cały rok), gdyż takie opodatkowanie istotnie obniża wysokość płaconego w USA podatku.
PODSTAWA PRAWNA
• Umowa między rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisana w Waszyngtonie 8 października 1974 r. (Dz.U. z 1976 r. nr 31, poz. 178).