Komornik, który w wyniku postępowania egzekucyjnego zajmuje i sprzedaje składniki majątku firmy, jest odpowiedzialny za obliczenie, pobór i odprowadzenie VAT we właściwej kwocie. Dlatego wartość podatku w księgach rachunkowych firmy poddanej egzekucji zostanie zaewidencjonowana na koncie rozrachunków z komornikiem.
Firma, która nie płaci zobowiązań, musi liczyć się z tym, że kontrahent skieruje sprawę do sądu. Jeżeli mimo wydanego tytułu egzekucyjnego spółka nie ureguluje długu, wierzyciel może wszcząć postępowanie egzekucyjne. W tym celu po uprawomocnieniu wyroku lub nakazu zapłaty kontrahent musi uzyskać tytuł wykonawczy, czyli złożyć do sądu wniosek o nadanie orzeczeniu klauzuli wykonalności. Po jego uzyskaniu zostaje skierowany wniosek do komornika o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Przedmiotem egzekucji mogą być zarówno środki pieniężne ruchomości jak i nieruchomości.
Fakt zajęcie przez komornika składników majątku musi być odzwierciedlony w księgach rachunkowych. I tak np. zajęcie wyrobów gotowych, które firma posiada w magazynie, zostanie zaewidencjonowane następującym zapisem: strona Wn konta 600 „Wyroby gotowe i półfabrykaty” (w analityce „Wyroby gotowe w magazynach własnych”), strona Ma konta 600 „Wyroby gotowe i półfabrykaty” (w analityce „Wyroby gotowe zajęte przez komornika”).
Komornik płatnikiem VAT
Dla ewidencji księgowej firmy dłużnika istotna będzie kwestia podatku od towarów i usług. Należy pamiętać, że zgodnie z art. 18 ustawy o VAT komornicy sądowi są płatnikami podatku od dokonywanej w trybie egzekucji dostawy towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.
W przypadku tego rodzaju dostawy przewidziany jest szczególny sposób dokumentowania. Rozporządzenie ministra finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, reguluje tryb wystawiania faktur. Zgodnie z tymi przepisami komornik sądowy w przypadku sprzedaży towarów powinien wystawić w imieniu dłużnika i na jego rachunek faktury potwierdzające dokonanie sprzedaży tych towarów. Kopię faktury powinien otrzymać dłużnik.
Należy pamiętać, że komornik w wystawianej fakturze powinien wpisać dane dłużnika jako sprzedawcy. Natomiast podpis musi złożyć sam komornik, asesor lub aplikant II roku aplikacji komorniczej jako osoba uprawniona do wystawienia faktury.
W związku z tymi obowiązkami ewidencja w księgach rachunkowych firmy objętej postępowaniem egzekucyjnym w przypadku sprzedaży zajętych przez komornika produktów będzie przebiegała w następujący sposób.:
1. Na podstawie kopii faktury otrzymanej od komornika: strona Wn 240 „Inne rozrachunki”- wartość brutto, strona Ma konta 224 „Rozliczenie VAT należnego” - wartość VAT i konta 700 „Sprzedaż produktów” - wartość netto.
2. Ponieważ komornik zobowiązany jest do zapłaty podatku do urzędu skarbowego równolegle należy zaksięgować wartość VAT na konto rozrachunków, na którym ewidencjonowane są rozliczenia z komornikiem: strona Wn konta 224 „Rozliczenie VAT należnego”, strona Ma 240 „Inne rozrachunki”.
Trzeba obliczyć podatek
Warto zwrócić uwagę na fakt, że w przeprowadzanej przez komornika licytacji oferowane kwoty są wartościami brutto. Dlatego też przy wystawianiu faktury należny VAT powinien obliczyć metodą w stu.
Jest to o tyle istotne, że to na komorniku ciąży obowiązek obliczenia, poboru i odprowadzenia podatku we właściwej kwocie.
W przypadku zastosowania niewłaściwej stawki zostanie uszczuplona należność i komornik będzie odpowiadał z tego tytułu całym swoim majątkiem. Przykładowo zastosowanie niższej stawki będzie zagrożone karami związanymi z przepisami kodeksu karnego skarbowego. W przypadku gdy działanie takie przybierze formę umyślną, komornik może być ukarany grzywną do 720 stawek dziennych albo poddany karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.
AGNIESZKA POKOJSKA
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 776, art. 796 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 z późn. zm.).
■ Art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).
■ Par. 25 rozporządzenia ministra finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 95, poz. 798 z późn. zm.).
