Jak wyjaśniono w uzasadnieniu do projektu ustawy o firmach inwestujących w najem nieruchomości, celem zmian jest "zwiększenie atrakcyjności podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej na rynku nieruchomości mieszkalnych na wynajem oraz zwiększenie zaangażowania instytucjonalnego kapitału krajowego na tym rynku".
Według resortu finansów polski rynek wynajmu nieruchomości mieszkalnych jest rozproszony, jedynie 16-proc. udział mają firmy. Może to być związane z brakiem polskim systemie prawnym podmiotów ze szczególnym statusem podatkowym tzw. spółek typu REIT (Real Estate Investment Trust).
"Wprowadzenie do polskiego porządku prawnego instytucji o podobnym charakterze umożliwi zwiększenie udziału inwestorów instytucjonalnych na krajowym rynku wynajmu nieruchomości mieszkalnych" - zapewniają autorzy projektu.
Tymczasem, według MF, na rynku nieruchomości mieszkalnych na wynajem można uzyskiwać stabilne dochody. Może on stanowić bazę dla produktów dywidendowych dla FINN, umożliwiając przy tym uzyskiwanie satysfakcjonujących zwrotów z inwestycji dla inwestorów indywidualnych.
Ministerstwo zaproponowało wprowadzenie preferencji podatkowych dla FINN. Polegać mają one przede wszystkim na odroczeniu obowiązku podatkowego z tytułu uzyskiwanych przez nie dochodów: z najmu nieruchomości mieszkalnych, ze zbycia takich nieruchomości, ze zbycia udziałów (akcji) spółek zależnych od FINN oraz z dywidend i innych przychodów z udziału w zyskach spółek zależnych od FINN – do czasu wydatkowania ich równowartości na wypłatę dywidendy na rzecz inwestorów (akcjonariuszy).
MF podkreśla, że wprowadzenie FINN-ów nie oznacza, iż tylko takie spółki będą mogły prowadzić działalność w zakresie najmu nieruchomości mieszkalnych.
W projekcie przewidziano wprowadzenie 8,5 proc. stawki podatku dochodowego od osób prawnych od dochodów FINN z tytułu najmu nieruchomości mieszkalnych. Projekt zastrzega, że przy obliczaniu podstawy opodatkowania nie byłyby uwzględniane odpisy amortyzacyjne dokonywane od wynajmowanych nieruchomości mieszkalnych.
Dochody spółek zależnych od FINN uzyskane przez nie z najmu nieruchomości mieszkalnych oraz ze zbycia nieruchomości mieszkalnych byłyby zwolnione z podatku pod warunkiem wypłaty w określonym terminie dywidendy na rzecz FINN.
Proponuje się również zwolnienie z opodatkowania dochodów osiąganych z inwestycji kapitałowych w FINN. Zwolnienie to dotyczyłoby zarówno podatników podatku dochodowego od osób prawnych CIT, jak i podatku dochodowego od osób fizycznych PIT.
Jak czytamy w uzasadnieniu, zaproponowane w projekcie odstępstwa od ogólnych zasad opodatkowania mają zachęcić przedsiębiorców do podejmowania i prowadzenia działalności w formie FINN na rynku wynajmu nieruchomości mieszkalnych. Natomiast prowadzenie działalności w formie FINN ma stwarzać bezpieczne warunki do korzystnego inwestowania swoich aktywów przez inwestorów indywidualnych.
"Z uwagi na to, iż przy określaniu podstawy opodatkowania z tytułu uzyskanych dochodów z najmu nieruchomości mieszkalnych nie będą uwzględniane w kosztach podatkowych odpisy amortyzacyjne, rzeczywista efektywna stawka opodatkowania FINN będzie wynosić nie 8,5 proc. lecz 17,74 proc. uzyskanego dochodu (przy założeniu, że dochód FINN z najmu obliczany będzie zgodnie z ogólnymi zasadami oraz, że odpisy amortyzacyjne nie będą przez FINN podwyższone)" - czytamy w uzasadnieniu.
Oznacza to - jak wyjaśniono - że wprowadzane dla FINN konstrukcje podatkowe nie mają charakteru wsparcia przyznawanego przedsiębiorcom ze środków publicznych, nie stanowią zatem pomocy publicznej.
Zgodnie z projektem, ze statusu spółki FINN będzie mogła korzystać tylko spółka akcyjna, której podstawowym przedmiotem działalności jest najem nieruchomości mieszkalnych w Polsce. Siedziba tej spółki również musi znajdować się na terenie kraju.
Minimalny kapitał zakładowy FINN to 50 mln zł. Wszystkie akcje spółki FINN muszą być na okaziciela. Spółka taka nie może emitować akcji uprzywilejowanych. Statut spółki ma określać zasady polityki inwestycyjnej FINN oraz spółek od niej zależnych, a w szczególności rodzaj nieruchomości, które będzie wynajmować oraz kryteria doboru i wyceny tych nieruchomości.
Zgodnie z projektowaną regulacją, spółką zależną od FINN może być spółka akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółka komandytowo-akcyjna. Ponadto status spółki zależnej od FINN może uzyskać tylko spółka, która ma siedzibę i zarząd w Polsce oraz w której kapitale zakładowym co najmniej 95 proc. udziału posiada FINN.
Proponowane zmiany określają również dodatkowe wymogi o charakterze majątkowym dla FINN. Wśród tych wymogów projektodawca przewiduje m.in. przychody z najmu nieruchomości mieszkalnych mają być uzyskiwane przez FINN z wynajmowania co najmniej pięciu nieruchomości mieszkalnych.
Jeżeli FINN nie złoży wniosku do Komisji Nadzoru Finansowego o wykreślenie z rejestru firm inwestujących w najem nieruchomości albo nie powiadomi Komisji o ogłoszeniu upadłości lub otwarciu likwidacji, będzie podlegała karze w wysokości 500 tys. zł nakładanej przez KNF.
Nazwy "firma inwestująca w najem nieruchomości" oraz FINN zostały zastrzeżone. Za nieuprawnione używanie takiego zwrotu będzie grozić kara w wysokości 1 mln zł bądź kara pozbawienia wolności do lat 2.
Proponuje się, by ustawa weszła w życie 1 stycznia 2019 r.
Konsultacje publiczne potrwają do 15 maja br., natomiast związki zawodowe mogą przesyłać swoje opinie do 30 maja br.