LESZEK TOKARSKI o praktykach instytucji finansowych - Ze względu na niejasne przepisy i niejednolite interpretacje instytucje finansowe były przekonane, że nie mają prawa do odliczania VAT. Teraz wdrażają współczynnik VAT.
ROZMOWA
EWA MATYSZEWSKA
Dlaczego banki wdrażają współczynnik VAT?
LESZEK TOKARSKI*
Nie tylko banki, ale również wszyscy ubezpieczyciele, domy maklerskie, niektóre spółki leasingowe oraz wszelkie inne podmioty zajmujące się świadczeniem szeroko rozumianych usług finansowych.
Charakter przepisów ustawy o VAT w odniesieniu do większości kwestii związanych z działalnością finansową czy bankową, jak również niejednolita linia interpretacyjna sprawiła, że większość instytucji finansowych w Polsce przyjmowała, że prowadzi wyłącznie działalność niedającą prawa do odliczenia VAT. W konsekwencji instytucje te nie dokonywały odliczenia związanego z zakupem towarów i usług ani też nie obliczały współczynnika VAT. Efektywnie więc ponosiły ciężar tego podatku.
Obecnie wdrażamy kompleksowe projekty, w wyniku których wyliczony zostaje rzeczywisty współczynnik VAT, weryfikowane są zasady ustalania obrotu VAT na poszczególnych typach transakcji finansowych oraz zasady prawidłowej alokacji podatku naliczonego do poszczególnych rodzajów działalności.
Jakie problemy pojawiają się w związku z wdrożeniem współczynnika VAT?
Podstawowym problemem jest właściwe ustalenie obrotu dla usług finansowych. Problematyka ustalania obrotu VAT w odniesieniu do transakcji finansowych nie została w sposób szczególny uregulowana przepisami ustawy o VAT oraz dyrektywy VAT. Natomiast praktyka organów podatkowych i sądów administracyjnych w tym zakresie nie jest spójna i jednoznaczna. Wypracowaliśmy dwa alternatywne podejścia do kwestii obrotu VAT dla usług finansowych, ustalanego na potrzeby obliczenia współczynnika VAT – podejście przychodowe oraz podejście wynikowe. Dopuszczalna jest również możliwość stosowania podejścia mieszanego, tj. niektóre transakcje finansowe powinny być traktowane podejściem przychodowym, do innych zaś zasadne jest posłużenie się wynikiem.
Jakie są obecnie efekty pracy nad współczynnikiem VAT w bankach?
Sądzę, że najlepsze wyobrażenie będą mieli państwo, jeżeli podam liczby. Dzięki wdrożeniu współczynnika VAT w instytucjach finansowych obecnie współczynnik VAT w średniej wielkości banku polskim waha się od 5 do 10 proc., a zdarzają się przypadki, gdy współczynnik VAT sięga ponad 50 proc. Wśród naszych klientów w roku 2009 przedsiębiorstwa bankowe zdecydowały się na wystąpienie o zwrot nadpłaconego w latach ubiegłych VAT w wysokości ponad 140 mln zł. Kwota ta została zwrócona bankom i zasiliła bieżący wynik finansowy. Kolejne instytucje finansowe szykują się do wdrożenia współczynnika VAT, widząc w tym przedsięwzięciu nie tylko możliwość wypracowania dodatkowych zysków, lecz również zagospodarowania obszaru dotychczas nieobecnego w działalności bankowej.
*Leszek Tokarski
radca prawny, partner w Deloitte