Jednostki samorządu do końca tego roku powinny przejrzeć rozliczenia podatkowe. 1 stycznia przedawniają się zobowiązania za 2009 r. O tym, czy zwrot się należy, muszą zdecydować same.
Rozliczenie VAT i dochody samorządów / Dziennik Gazeta Prawna
Miasta i gminy, które wcześniej nie odliczyły podatku, mogą odzyskać VAT związany np. z wydatkami na promocję. Zdaniem ekspertów dotyczy to ponad połowy spośród prawie 3 tys. jednostek samorządowych.
Aleksandra Syguła, doradca podatkowy z katowickiego biura PwC, przyznaje, że gmina ma prawo do odliczenia VAT związanego w sposób bezpośredni z promocją bądź reklamą np. nieruchomości gminnych, które są przeznaczone do sprzedaży. Andrzej Kapczuk, doradca podatkowy i starszy menedżer w EY, dodaje, że praktycznie od każdego wydatku promocyjnego, a więc nawet tego pośrednio związanego z osiąganymi dochodami opodatkowanymi (np. ze sprzedaży, z dzierżawy czy najmu nieruchomości), gminie powinno co do zasady przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego.
– Oczywiście jego zakres może być różny. W niektórych przypadkach będzie to pełne odliczenie VAT, ale w większości sytuacji będziemy mieli do czynienia z odliczeniem proporcjonalnym, częściowym (na podstawie współczynnika VAT) – wyjaśnia Kapczuk. Ekspert przyznaje, że gmina, która chce mieć pewność, że może odzyskać podatek, powinna wystąpić o wydanie interpretacji indywidualnej do ministra finansów. Problem w tym, że na jej wydanie trzeba czekać trzy miesiące. Jeśli gmina chce odzyskać VAT za 2009 r., to nie ma tyle czasu. Co zrobić w takiej sytuacji?

Różne stanowiska

Gminy mogą zaryzykować i złożyć korektę deklaracji VAT za 2009 r., a ewentualnie później dyskutować z fiskusem, czy odliczenie im przysługiwało. A sporu z urzędem skarbowym nie można wykluczyć, ponieważ interpretacje ministra, a także orzeczenia sądów administracyjnych nie są jednolite. Zapadają wyroki korzystne, np. WSA w Gliwicach (sygn. akt III SA/Gl 1316/11), jak i niekorzystne, np. WSA w Gdańsku (sygn. akt I SA/Gd 620/13). Ten pierwszy przyznał prawo do odliczenia VAT od wydatków promocyjnych gminy poniesionych w celu pozyskania inwestorów. Gdański sąd z kolei uznał, że gmina nie ma prawa do odliczenia VAT od wydatków związanych z poprawą swojego wizerunku oraz promocją, ponieważ są to jej zadania własne, narzucone przez ustawę o samorządzie gminnym, a ponadto nie wykazała bezpośredniego związku akcji promocyjnej z konkretnymi czynnościami opodatkowanymi.
Eksperci przekonują, że gdański wyrok jest błędny. Zdaniem Katarzyny Stawowej, eksperta podatkowego w KPMG, fakt, że promocja gminy stanowi jedno z jej zadań własnych, nie przesądza o tym, że wydatki promocyjne ponoszone przez nią nie mają związku z działalnością opodatkowaną. Cechą działań promocyjnych zmierzających do poprawy wizerunku gminy jest bowiem ich ogólny charakter. Oznacza to – mówi Stawowa – że mogą one przynieść efekty zarówno w sferze działalności publicznej gminy, jak i prowadzonej przez nią działalności gospodarczej.
– Bezpodstawne wydaje się więc twierdzenie, że wydatki na promocję gminy z zasady nie są związane z prowadzoną przez nią działalnością opodatkowaną, a ewentualne powstanie prawa do odliczenia jest uzależnione od wykazania związku tych wydatków z konkretnymi czynnościami opodatkowanymi VAT – stwierdza nasza rozmówczyni.
Wskazuje też, że ustawa o VAT wymaga wykazania ogólnej relacji wydatków do sprzedaży opodatkowanej, choćby potencjalnej. Nie musi być więc bezpośredniego związku między nimi. Aleksandra Syguła dodaje z kolei, że w sytuacji gdy wydatki promocyjne mają związek zarówno z działalnością opodatkowaną gminy, jak i zwolnioną, odliczyć będzie można jedynie część VAT (na podstawie współczynnika).

Samodzielna decyzja

Gminy muszą też zwrócić uwagę, że nie będą mogły odzyskać VAT, jeśli był to wydatek kwalifikowany, a więc na zapłatę podatku jednostka otrzymała pieniądze z Unii Europejskiej.
Składając korektę deklaracji VAT za lata 2009–2013, samorządy muszą więc rozstrzygnąć, które z poniesionych wydatków promocyjnych mogą uznać za związane choćby pośrednio z działalnością opodatkowaną i odliczyć od nich daninę, a do których takie prawo im nie przysługuje.