Wyznaczając podstawę opodatkowania w podatku dochodowym od osób prawnych, w pierwszej kolejności należy zidentyfikować przychód. Niejednokrotnie nie jest to łatwe zadanie, jednak to dopiero początek drogi, jaką musi przebyć pomiot zobowiązany do zapłaty CIT. Jeżeli znana jest już kwota przychodu, to pozostaje druga część układanki fiskalnej: koszty uzyskania.

W praktyce większość sporów, jakie prowadzone są pomiędzy podatnikami a przedstawicielami fiskusa na płaszczyźnie podatku dochodowego od osób prawnych, dotyczy właśnie kosztów uzyskania. Co ważne, problemy z osiągnięciem konsensusu dotyczyć mogą zarówno kwoty kosztów, jak i okresu rozliczeniowego, w którym powinny one być uwzględnione w rachunku podatkowym. I jedno, i drugie zagadnienie może przyprawić podatników o ból głowy.

Podkreślić bowiem należy, że wbrew logice (a przynajmniej tak uważa większość podatników) negatywne implikacje podatkowe może generować nie tylko zbyt wczesne ujęcie kosztów w rachunku podatkowym, lecz także bezpodstawne odsunięcie ich w czasie.

Dlatego właśnie w komentarzu do regulacji dotyczących zasad rozliczania kosztów podatkowych zawartych w ustawie z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.; dalej: u.p.d.o.p.) przyjrzymy się, co może być kosztem podatkowym, a także kiedy dany koszt powinien wpływać na wynik podatkowy.

Aby doprecyzować, jak powinniśmy rozliczać koszty, w pierwszej kolejności musimy poddać analizie zagadnienie celowości fiskalnej. W każdym bowiem przypadku koszt musi spełniać takie warunki, by podatnik miał prawo do jego aktywacji. Tutaj wręcz trudne do przecenienia jest znaczenie orzecznictwa sądów administracyjnych. Dlatego właśnie w tej części komentarza czytelnicy znajdą wiele orzeczeń, które chociaż nie stanowią źródła prawa, to w istotny sposób wpływają na jego stosowanie, a czasami wręcz są niezbędne do ustalenia tego, co prawodawca miał na myśli.

Wskażemy również na szczególne sposoby identyfikacji kosztów, których na płaszczyźnie CIT jest mniej niż w PIT, i które mają szczególny charakter, ale jednak występują.

Kierując się systematyką ustawy, przeanalizujemy, co oznacza poniesienie kosztu i jak to wpływa na jego rozliczenie.

W drugiej części opracowania pochylimy się m.in. nad nowymi regulacjami, poprzez które prawodawca wprowadza od 2017 roku dodatkowy wymóg, jaki musi być w niektórych przypadkach wypełniony, aby koszt mógł być ujęty w rachunku podatkowym.

Biorąc pod uwagę to, że od 2016 roku zmodyfikowane zostały reguły, jakimi podatnicy CIT winni się kierować, dokonując korekty kosztów uzyskania, w niniejszym komentarzu nie mogło zabraknąć omówienia tych zagadnień. Jest to szczególnie ważne, ponieważ dla większości podatników już niebawem kończy się pierwszy rok obowiązywania tych regulacji, a nie zawsze ich stosowanie jest tak łatwe i oczywiste, jak mogłoby się wydawać po pobieżnej analizie.

W kolejnej części komentarza przyjrzymy się wyłączeniom z kosztów podatkowych.

Ponad wszelką wątpliwość rozliczenie kosztów uzyskania przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych to niełatwe, odpowiedzialne zadanie, dla wykonania którego, niejednokrotnie, konieczne jest przeprowadzenie wnikliwego badania, przetworzenie danych, które dostarczane są przez osoby zajmujące się u podatnika czymś zgoła innymi niż podatki.

I właśnie, aby ułatwić czytelnikom poruszenie się w gąszczu zarówno nowych, jak i obowiązujących od lat regulacji, umożliwić prawidłowe rozliczenie kosztów uzyskania (co do ich kwoty oraz umiejscowienia w czasie), oddajemy w ich ręce komentarz do art. 15 i 16 u.p.d.o.p. Przy czym, ze względu na objętość materii, komentarz został podzielony na części – dziś przedstawiamy pierwszą z nich.

Radosław Kowalski, doradca podatkowy

PRZEJDŹ DO KOMENTARZA W E-DGP >>