Wciąż trwają prace nad ustawą budżetową, której projekt w dotychczasowym kształcie zatwierdza obowiązującą wysokość kwoty wolnej od podatku. Oznacza to, że w 2017 roku kwota wolna od podatku utrzyma się na poziomie 3091 złotych przy niezmienionych progach podatkowych. Wiele podmiotów, w tym RPO, wnioskowało o poniesienie tej kwoty. Czy Polaków stać na odprowadzanie podatku od wskazanej kwoty? Warto wiedzieć, jaka kwota zwalnia od uiszczania daniny w innych europejskich krajach.

Rzecznik Praw Obywatelskich mówi wprost: kwota wolna od podatku w Polsce jest za niska. Wskazuje jednak, że w wielu krajach w ciągu stuleci poprawił się standard życia, w tym ludzi ubogich. Obecnie zaś to, co w jednym państwie jest ubóstwem, w innym może uchodzić za dostatek. Przykładowo w Polsce, osoba samotnie prowadząca gospodarstwo domowe w sensie normatywnym jest uznawana za osobę żyjącą w ubóstwie, jeśli jej dochód roczny nie przekracza kwoty 6504 zł, a więc kwoty, która jest ponad dwukrotnie wyższa od kwoty dochodu wolnej od podatku w skali roku. Zatem osoba uznana jako ubogą nie może, w świetle powyższych danych, liczyć na taryfę ulgową. Jest zobligowana uiścić podatek zgodnie z obowiązującymi progami. O tym, jakie są obowiązujące stawki podatkowe przeczytasz tutaj >>

RPO we wniosku do Trybunału Konstytucyjnego pyta więc czy osoby żyjące poniżej granicy ubóstwa są w stanie ponosić ciężary płacenia podatków. Jak problem wysokości kwoty wolnej od podatku rozwiązały inne kraje?

Co do zasady, wysokie kwoty wolne od podatku idą w parze z wysokimi stawkami podatkowymi. W niektórych krajach UE istnieje degresywna kwota wolna, czyli malejąca wraz ze wzrostem dochodów podatnika. Takie rozwiązanie obowiązuje m.in. we Włoszech, w Hiszpanii i na Litwie. Podczas gdy w Polsce kwota wolna utrzymana jest na poziomie 704,30 euro stanowiąc 6 proc. średniej pensji podatnika, Włosi rozliczają się z dochodu przekraczającego 4800 euro, co stanowi 17 proc. ich zarobków. Można domniemywać, że system podatkowy najbardziej sprzyja Hiszpanom. Kwota wolna od podatku stanowi tu bowiem 21 proc. ich pensji i wynosi 5550 euro. Takie rozwiązania są jednak uzależnione od różnych warunków, np. wieku podatnika, stażu jego pracy czy wysokości zarobków.

Przedsiębiorcy zyskają na jednolitym podatku? Premier zdradza kolejne szczegóły
Przedsiębiorcy zyskają na jednolitym podatku? Premier zdradza kolejne szczegóły

Zobacz również

W krajach tj. Łotwa, Rumunia czy Grecja kwota zwalniająca z uiszczania daniny przewidziana jest wyłącznie dla pracowników najemnych. Na Łotwie kwota ta utrzymana jest na poziomie zbliżonym do Polski tj. 760,26 euro, co stanowi 9 proc. średniej pensji. Aż 46 proc. pensji Greków stanowi kwota wolna utrzymana na poziomie 5000 euro.

W wielu państwach członkowskich UE kwota wolna od podatku to główny element w konstrukcji ulg podatkowych, do którego dodatkiem są jeszcze inne preferencje podatkowe uwzględniające sytuację osobistą bądź rodzinną podatnika. Nie zmienia to jednak faktu, że kwota wolna w polskim systemie podatkowym jest jedną z nominalnie najniższych w Europie. Tym samym uzasadnia swój wniosek RPO wnosząc o podwyższenie kwoty wolnej od podatku. W październiku 2015 roku TK wydał wyrok, zgodnie z którym wysokość obowiązującej dziś kwoty wolnej od podatku miała ulec zmianie w listopadzie 2016 roku.O decyzji TK ws. kwoty wolnej od podatku przeczytasz tutaj>>

MF wskazuje jednak, że na podwyższenie kwoty wolnej od podatku można liczyć dopiero w 2018 roku.

Podstawa prawna: Art.27 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wyrok z dnia 28 października 2015 roku (Sygn. akt K 21/14)