Ustawa o rachunkowości w art. 32 ust. 1 podaje zasady ustalania odpisów amortyzacyjnych. Odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środka trwałego dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji.
Przy ustalaniu okresu amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej uwzględnia się okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego, na którego określenie wpływają w szczególności:
1) liczba zmian, na których pracuje środek trwały;
2) tempo postępu techniczno-ekonomicznego;
3) wydajność środka trwałego mierzona liczbą godzin jego pracy lub liczbą wytworzonych produktów albo innym właściwym miernikiem;
4) prawne lub inne ograniczenia czasu używania środka trwałego;
5) przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży netto istotnej pozostałości środka trwałego.
Poprawność stosowanych okresów i stawek amortyzacji środków trwałych powinna być przez jednostkę okresowo weryfikowana, powodując odpowiednią korektę dokonywanych w następnych latach obrotowych odpisów amortyzacyjnych.
Z pytania wynika, że możemy zastosować prawne ograniczenie użytkowania środka trwałego i odpisów amortyzacyjnych dla celów bilansowych dokonywać przez 8 lat. Ustawa o CIT w art. 16i ust. 4 pozwala podatnikowi ustalić indywidualnie stawki amortyzacyjne dla przyjętych do używania inwestycji w obcych środkach trwałych, z tym że dla inwestycji w obcych budynkach (lokalach) lub budowlach okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat.
Jeżeli jednocześnie firma podana w pytaniu zgodnie z art. 37 ust. 1 i 10 przekroczyła dwie z podanych trzech wielkości:
1) 17 000 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
2) 34 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
3) 50 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty,
to obowiązkowo trzeba będzie ustalić aktywa lub rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Pokażemy to obok na przykładzie.
PRZYKŁAD
Umowa użyczenia
Spółka otrzymała w użyczenie budynek, który wymagał całkowitego remontu związanego z wymianą dachu, okien, drzwi, tynkowaniem ścian i innych prac niezbędnych do użytkowania obiektu. Umowa użyczenia została zawarta na 8 lat. Po upływie tego okresu zostaną ustalone zasady rozliczenia z użytkującym. Nakłady poniesione na prace remontowe wyniosły razem 480 000 zł. Spółka zgodnie z przepisami podatkowymi i księgowymi wykazała nakład w ewidencji środków trwałych. Dla celów podatkowych stosuje stawkę amortyzacji wynoszącą 10 proc. Dla celów bilansowych stawka amortyzacji wynosi 12,5 proc. Spółka zakończyła prace i ujęła je w ewidencji środków trwałych w lipcu 2016 r.
Operacje gospodarcze:
1. Przeksięgowanie poniesionych nakładów na ulepszenie obcego budynku – 480 000 zł.
2. Naliczenie amortyzacji od sierpnia do grudnia 2016 r.
Amortyzacja bilansowa za 2016 r. = (480 000 zł x 12,5 proc. : 12 miesięcy) x 5 miesięcy = 25 000 zł
Amortyzacja podatkowa za 2016 r. = (480 000 zł x 10 proc. : 12 miesięcy) x 5 miesięcy = 20 000 zł
Różnica wynosi 5000 zł – jest to amortyzacja niestanowiąca kosztu uzyskania przychodu.
3. Ustalenie podatku odroczonego
Wyszczególnienie Wycena bilansowa Wycena podatkowa
Wartość początkowa 480 000 480 000
Amortyzacja 25 000 20 000
Wartość netto 455 000 460 000
Różnica w wycenie – ujemna różnica przejściowa 455 000 – 460 000 = – 5000
Ustalenie podatku odroczonego (aktywów z tytułu odroczonego podatku) = 5000 zł x 19 proc. = 950 zł.
Księgowanie:
ikona lupy />
Dziennik Gazeta Prawna
Podstawa prawna
Art. 32, art. 37 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1047).
Art. 16i ust. 4 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.).
Krajowy Standard Rachunkowości nr 2 „Podatek dochodowy”.