Nie jest to zatem przychód z tzw. innych źródeł, opodatkowany według skali PIT, jak twierdził wcześniej dyrektor KIS. Do zmiany stanowiska zmusił go wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 września 2024 r. (sygn. akt II FSK 34/22).

Spór dotyczył stanu prawnego z 2021 r., kiedy to zyski z dzierżawy majątku prywatnego mogły być opodatkowane na dwa sposoby: ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych lub według skali PIT. Od 2023 r. od takich przychodów płaci się wyłącznie ryczałt.

Odszkodowanie po dzierżawie

Spór toczyła z fiskusem kobieta, która oddała w dzierżawę grunt rolny. Sama nie prowadziła działalności gospodarczej. Od przychodów z dzierżawy płaciła ryczałt według stawek 8,5 proc. i 12 proc. (od przychodów powyżej 100 tys. zł).

Gdy umowa dzierżawy została rozwiązana, grunt został zwrócony w pogorszonym stanie, w związku z czym dzierżawca wypłacił kobiecie odszkodowanie. Chciała się ona upewnić, że od otrzymanej kwoty również zapłaci ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Według skali PIT?

Dyrektor KIS stwierdził jednak, że od odszkodowania należy zapłacić PIT według skali podatkowej (12 proc. i 32 proc.), bo – jak wyjaśnił – rekompensata w zamian za zwrot gruntu w pogorszonym stanie jest przychodem z innych źródeł, o których mowa art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.

Nie jest to czynsz z tytułu dzierżawy gruntu przez wydzierżawiającego, odszkodowanie jest tylko pośrednio związane z dzierżawą – wyjaśnił.

Ryczałt od przychodów

Innego zdania były sądy obu instancji. Orzekły, że przychodem z tytułu dzierżawy może być – oprócz wynagrodzenia wynikającego bezpośrednio z tej umowy (czynszu) – wszystko to, co uzyskuje się na podstawie tej umowy.

Jak podkreślił NSA, kobieta nie otrzymałaby odszkodowania za pogorszenie stanu gruntu, gdyby nie zawarła umowy dzierżawy. Odszkodowanie jest więc przychodem z tytułu umowy dzierżawy, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT, a nie przychodem z tzw. innych – stwierdził sąd kasacyjny.

Przywołał swoje wcześniejsze wyroki: z 23 listopada 2016 r. (II FSK 2990/14) i z 14 stycznia 2020 r. (II FSK 674/18), w których orzekł tak samo.

W związku z tym dyrektor KIS wydał nową interpretację, w której potwierdził stanowisko podatniczki.

Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 13 maja 2025 r., sygn.0112-KDIL2-2.4011.92.2021.11.KP