Ulga B+R nie obejmuje amortyzacji wytworzonych lub ulepszonych środków trwałych

Odpisy amortyzacyjne od środków trwałych ulepszonych w wyniku prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, a niewykorzystywanych w tej działalności nie są kosztami kwalifikowanymi dla celów ulgi B+R – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny

Podobnie stwierdził 21 maja 2024 r. (II FSK 981/21), z tą tylko różnicą, że wtedy nie chodziło o ulepszenie środków trwałych w ramach prac B+R, lecz wręcz o ich wytworzenie w wyniku takiej działalności.

Najnowszy wyrok zapadł w sprawie spółki, która poza prowadzeniem standardowej działalności związanej między innymi z produkcją samochodów, przeznacza część swojego kapitału na realizację prac badawczo-rozwojowych. Mają one – jak wyjaśniła spółka we wniosku o interpretację – zwiększyć wydajność procesów całego przedsiębiorstwa, a w efekcie minimalizować negatywny wpływ produkowanych aut na środowisko.

Spółka podkreśliła, że projekty B+R są wykonywane przez specjalnie utworzone w tym celu zespoły pracowników. Była zdania, że podejmowane prace spełniają definicję działalności badawczo-rozwojowej zawartą w art. 4a pkt 26 ustawy o CIT. Dlatego uważała, że do kosztów kwalifikowanych ulgi B+R może również zaliczyć, zgodnie z art. 18d ust. 3 ustawy o CIT, odpisy amortyzacyjne od ulepszonych środków trwałych, których wartość wzrosła w wyniku realizacji prac badawczo-rozwojowych.

Nie od ulepszonych środków trwałych

Nie zgodził się z nią dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. W interpretacji z 15 marca 2021 r. (sygn. 0111-KDIB1 -3.4010.22.2021.1.AN) stwier dził, że zgodnie z art. 18d ust. 3 ustawy o CIT do kosztów kwalifikowanych ulgi B+R można zaliczyć tylko odpisy amortyzacyjne od środków trwałych rzeczywiście wykorzystywanych do prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej.

Co prawda ustawodawca nie użył w art. 18d ust. 3 sformułowania „wyłącznie”, ale przepis ten jednoznacznie odnosi się do odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych wykorzystywanych w prowadzonej działalności B+R, a nie do odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych wytworzonych w wyniku tej działalności – uzasadnił dyrektor KIS.

Uznał, że to samo dotyczy odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, których wartość została zwiększona w ramach realizacji prac badawczo-rozwojowych.

Tak samo orzekły sądy

Spółka przegrała w sądach obu instancji. WSA w Gliwicach (sygn. akt I SA/Gl 721/21) przypomniał, że tam, gdzie mowa o preferencjach podatkowych, pierwszeństwo ma literalna wykładnia przepisów. Dlatego zgodnie z brzmieniem art. 18d ust. 3 spółka mogłaby zaliczyć do kosztów kwalifikowanych ulgi B+R odpisy amortyzacyjne tylko od tych środków trwałych, dzięki którym rzeczywiście prowadzi prace badawczo-rozwojowe („wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej”).

Nie są natomiast kosztami kwalifikowanymi odpisy amortyzacyjne od środków trwałych, które zostały ulepszone w trakcie prac B+R, bo środki te nie będą wykorzystane w działalności B+R – orzekł WSA.

Stanowisko to podzielił sąd kasacyjny. Orzekł, że odpisy amortyzacyjne od środków trwałych ulepszonych w ramach prac badawczo-rozwojowych nie są odpisami amortyzacyjnymi od środków trwałych wykorzystywanych w prowadzonej działalności B+R. Dlatego nie można ich uznać za koszty kwalifikowane w rozumieniu art. 18d ust. 3 ustawy o CIT.

Uzasadniając wyrok NSA, sędzia Artur Kot raz jeszcze podkreślił, że przepisy o uldze B+R mają charakter wyjątkowy i stanowią odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania.

– Dlatego niedopuszczalna jest ich wykładnia wykraczająca poza literalne brzmienie wynikających z nich norm – wyjaśnił sędzia Kot.

Również nie od wytworzonych

Podobnie NSA orzekł 21 maja 2024 r., ale wtedy nie chodziło o ulepszenie środków trwałych w wyniku działalności B+R, lecz o ich wytworzenie.

Spółka uważała, że do kosztów kwalifikowanych ulgi B+R będzie mogła zaliczyć koszty opracowania i wytworzenia linii pilotażowych. Wysokość tych kosztów (kwalifikowanych) zamierzała obliczyć na podstawie odpisów amortyzacyjnych od poszczególnych linii pilotażowych.

Wtedy również dyrektor KIS stwierdził, że istnieje co prawda możliwość zaliczenia do kosztów kwalifikowanych (w rozumieniu art. 18d ust. 3 ustawy o CIT) odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, ale tylko jeżeli są (będą) one rzeczywiście wykorzystywane do działalności B+R. W tej sprawie nie miało to miejsca, bo linie produkcyjne nie miały być wykorzystywane do działalności B+R, tylko wytworzone w wyniku takiej działalności.

Tego samego zdania były sądy obu instancji. Również orzekły, że nie można tu zastosować wykładni celowościowej i rozszerzającej. ©℗

orzecznictwo