Czy jest podatek od rekompensaty za mienie zabużańskie?

Jestem spadkobiercą osoby, która pozostawiła mienie poza granicami Polski (na terenie obecnej Białorusi). W październiku br. otrzymałem świadczenie na podstawie ustawy o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Czy muszę w związku z tym złożyć jakąś deklarację i zapłacić podatek?

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: ustawa o rekompensacie) w przypadku śmierci właściciela nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami RP prawo do rekompensaty przysługuje wszystkim spadkobiercom albo niektórym z nich, wskazanym przez pozostałych spadkobierców, jeżeli mają obywatelstwo polskie.

Organy podatkowe uznają, że prawo do rekompensaty jest prawem majątkowym wchodzącym w skład spadku, którego nabycie co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn (zob. interpretacje indywidualne dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 września 2024 r., sygn. 0111-KDIB2-2.4015.110.2024.2.DR, dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 26 kwietnia 2012 r., sygn. IBPBII/1/436-120/12/BJ). Jednak zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn (dalej: u.p.s.d.) zwolnione z tego podatku jest nabycie w drodze spadku prawa do rekompensaty w rozumieniu ustawy o rekompensacie. We wspomnianej interpretacji z 20 września 2024 r. dyrektor KIS stwierdził zaś, że „(…) nabycie tego prawa [do rekompensaty – red.] tytułem dziedziczenia stanowi składnik masy spadkowej i podlega opodatkowaniu wg zasad zawartych w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Tym samym, zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 16 tej ustawy nabycie to zwolnione jest z opodatkowania. To oznacza, że z tego tytułu nie jest Pan zobowiązany do zapłacenia podatku”.

Należy dodać, że otrzymanie samego świadczenia pieniężnego jest zdarzeniem odrębnym od nabycia prawa do rekompensaty i nie podlega ono przepisom u.p.s.d. Z tego tytułu też nie trzeba więc składać żadnego zgłoszenia czy zeznania dotyczącego podatku od spadków i darowizn. Co ważne, nie trzeba z tego tytułu zapłacić również podatku dochodowego, ponieważ zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 30a lit. a ustawy o PIT zwolnione z PIT są przychody uzyskane z tytułu realizacji prawa do rekompensaty na podstawie ustawy o rekompensacie przez osoby uprawnione na podstawie tej ustawy (zob. interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 25 sierpnia 2023 r., sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.492.2023.1.KK). ©℗