Wyjaśniło, że przez orzeczenia TSUE (do których nawiązują polskie przepisy) należy rozumieć zarówno orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości, jak i orzeczenia sądu.
Resort odniósł się w ten sposób do postulatów niektórych doradców podatkowych, wyrażanych w mediach społecznościowych. Nawiązywaliśmy do nich w artykule „Sąd UE przejął sprawy podatkowe i celne” (DGP nr 191/2024).
Od października br.
Przypomnijmy, że statut TSUE zmienił się z mocą od 1 września 2024 r., ale najważniejsza nowość weszła w życie miesiąc później. Od października br. wydawanie orzeczeń w sprawach podatkowych i celnych przejął Sąd UE (podobnie jak i w sprawach odszkodowań i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład, opóźnienia lub odwołania usług transportowych oraz systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych – ETS).
Pytania prejudycjalne nadal trafiają do unijnego trybunału, który w wyjątkowych sytuacjach może przejąć rozpoznanie sprawy, ale zasadą jest wyrokowanie w tych sprawach przez Sąd UE.
Zdaniem niektórych doradców podatkowych w ślad za zmianą statutu TSUE należałoby zmienić polskie przepisy, w których jest odwołanie do wyroków TSUE.
Co ze wznowieniem postepowania?
Jako przykład podawano art. 240 par. 1 pkt 11 ordynacji podatkowej, zgodnie z którym podatnik może wznowić postępowanie zakończone decyzją ostateczną, jeśli orzeczenie TSUE ma wpływ na treść tej decyzji.
Niektórzy eksperci wskazywali w mediach społecznościowych, że odkąd sprawy podatkowe przejął Sąd UE, znikła podstawa prawna dla wznowienia postępowania na podstawie art. 240 par. 1 pkt 11 ordynacji, bo w przepisie tym wciąż mowa jest o TSUE.
Zdaniem ministerstwa nie ma takiej potrzeby. Resort przypomniał, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej obejmuje Trybunał Sprawiedliwości, sąd i sądy wyspecjalizowane. Tak wynika z art. 19 ust. 1 traktatu o Unii Europejskiej.
TSUE jest więc jedną instytucją, na którą składają się niezależne organy sądowe – Trybunał Sprawiedliwości oraz sąd. Przez orzeczenia TSUE należy rozumieć zarówno orzeczenia trybunału, jak i orzeczenia sądu – wyjaśniło ministerstwo (patrz: pełna odpowiedź w ramce).©℗
Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów z 16 października 2024 r.
Podstawę funkcjonowania i organizacji systemu sądowego Unii Europejskiej stanowi art. 19 traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z ust. 1 tego artykułu: „Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej obejmuje Trybunał Sprawiedliwości, Sąd i sądy wyspecjalizowane. Zapewnia on poszanowanie prawa w wykładni i stosowaniu Traktatów”. Z przepisu tego wynika, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest jedną instytucją, na którą składają się niezależne organy sądowe – Trybunał Sprawiedliwości oraz sąd. Przepisy traktatowe określają kompetencje TSUE jako całości, nie wprowadzając podziału na poszczególne organy sądowe.
Uszczegółowienie kompetencji sądu wprowadzone zostało m.in. w art. 256 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, dającym możliwość powierzenia sądowi rozpoznawania niektórych spraw prejudycjalnych: „Sąd jest właściwy do rozpoznawania pytań prejudycjalnych przedkładanych na mocy artykułu 267, w poszczególnych dziedzinach określonych w Statucie”.
Z uwagi na to, że w statucie Trybunału Sprawiedliwości UE nie zostały wprowadzone żadne szczegółowe kwestie podziału właściwości między Trybunałem Sprawiedliwości a sądem w zakresie pytań prejudycjalnych, składane przez sądy państw członkowskich wnioski o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym były dotychczas zawsze rozpoznawane przez Trybunał Sprawiedliwości.
Zmiany w powyższym zakresie wprowadzone zostały Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2024/2019 z dnia 11 kwietnia 2024 r. zmieniającym Protokół nr 3 w sprawie Statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Uwzględniając ww. art. 256 ust. 3 akapit pierwszy TFUE, sąd uzyskał właściwość w zakresie rozpoznawania pytań prejudycjalnych przedkładanych na mocy art. 267 TFUE w szczególnych dziedzinach określonych w art. 50b statutu TSUE.
Rozporządzenie to nie wprowadza natomiast żadnych zmian dot. struktury organów sądowych UE. Zatem wbrew twierdzeniom zawartym w artykule prasowym nie ma potrzeby dostosowania do nowelizacji Statutu TSUE przepisów ordynacji podatkowej. Przez orzeczenia TSUE należy rozumieć zarówno orzeczenia trybunału, jak i orzeczenia sądu.
Orzeczenia sądu mogą zatem stanowić podstawę wznowienia postępowania podatkowego, zgodnie z art. 240 par. 1 pkt 11 ordynacji podatkowej.©℗
