Od dziś wyroki w sprawach VAT, akcyzy, cła i klasyfikacji towarowej wydaje Sąd UE, a nie Trybunał Sprawiedliwości UE.
Wynika to z obowiązującej już od września br. nowelizacji statutu TSUE. Zgodnie z nią od 1 października br. to Sąd UE będzie wyrokował we wspomnianych sprawach podatkowych i celnych. Oprócz tego będzie on odpowiadał na pytania prejudycjalne dotyczące odszkodowań i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład, opóźnienia lub odwołania usług transportowych oraz systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (ETS).
Wszystkie te sprawy będzie rozpatrywać 54 sędziów Sądu UE (po dwóch na każdy kraj członkowski). Będą oni mogli powoływać się na istniejące, ugruntowane już orzecznictwo TSUE w sprawach podatkowych i celnych.
Te zmiany zapowiadaliśmy już na łamach DGP w artykułach „TSUE chce się pozbyć większości spraw podatkowych. Miałby je przejąć Sąd UE” (DGP nr 3/2023) i „TSUE pozbywa się spraw podatkowych i celnych” (DGP nr 157/2024).
Potrzebę nowelizacji uzasadniano tym, że w latach 2017–2022 jedna piąta pytań prejudycjalnych (tj. 631) dotyczyła właśnie wskazanego zakresu. Rzadko natomiast były w nich podnoszone kwestie, które miałyby wpływ na jedność lub spójność unijnego prawa.
W jakim trybie
Mimo wejścia w życie nowelizacji pytania prejudycjalne będą nadal trafiać do TSUE, a trybunał będzie je weryfikował i przekazywał do Sądu UE, jeśli będą one dotyczyły jednej z wymienionych kwestii, np. podatkowej, celnej.
TSUE nadal będzie orzekał w sprawach na styku różnych zagadnień, nawet gdyby pytanie dotyczyło również kwestii VAT lub cła.
Sąd UE przekaże unijnemu trybunałowi sprawę, gdy uzna, że wymaga ona rozstrzygnięcia mogącego mieć wpływ na jedność lub spójność unijnego prawa.
Wnioski o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym będą notyfikowane Parlamentowi Europejskiemu, Radzie UE i Europejskiemu Bankowi Centralnemu. Dzięki temu te instytucje będą mogły złożyć ewentualne uwagi. Pisma procesowe i uwagi będą publikowane na stronach internetowych TSUE „w rozsądnym terminie”.
Potrzebne dostosowanie
W Polsce zwraca się uwagę na potrzebę dostosowania do tej nowelizacji przepisów ordynacji podatkowej. Chodzi zwłaszcza o regulacje odwołujące się do orzeczeń TSUE. Przykładowo obecnie w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli „orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ma wpływ na treść wydanej decyzji” (art. 240 par. 1 pkt 11 ordynacji).
Zdaniem ekspertów potrzebne są jak najszybsze zmiany dostosowujące do zmienionego statutu TSUE.©℗
