Jaki limit zwolnienia z VAT w przypadku rozpoczęcia działalności w trakcie roku?

Podatnik założył działalność gospodarczą 15 marca 2024 r. i nie zarejestrował się jako podatnik VAT. Przedsiębiorca nie będzie wykonywać żadnych czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT, które wykluczają możliwość skorzystania ze zwolnienia podmiotowego. Jaka może być u tego podatnika maksymalna wartość sprzedaży towarów i usług w bieżącym roku?

Co do zasady podatnikami VAT są wszystkie podmioty prowadzące działalność gospodarczą, czyli dokonujące dostawy towarów lub świadczenia usług w sposób ciągły i zorganizowany oraz w celach zarobkowych. Ustawodawca określił jednak przypadki, w których pomimo takiej działalności nie będzie ona opodatkowana VAT, lecz będzie z tego podatku zwolniona. Tu możemy mówić o zwolnieniach:

• przedmiotowych (ze względu na rodzaj wykonywanych czynności) oraz
• podmiotowych (ze względu na podmiot dokonujący czynności).

Szczególnym przypadkiem jest zwolnienie podmiotowe ze względu na wielkość obrotów. Przysługuje ono drobnym przedsiębiorcom, którzy po spełnieniu określonych warunków nie są zobowiązani do rozliczania VAT od sprzedaży swoich towarów czy usług.

Wysokość obrotów

Drobni przedsiębiorcy to podatnicy, których wartość sprzedaży towarów i usług nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym 200 000 zł (art. 113 ust. 1 ustawy o VAT). Przy ustalaniu tej kwoty nie wlicza się kwoty podatku.

Dla podatników, którzy prowadzą działalność przynajmniej od roku, sprawa jest stosunkowo prosta, ponieważ na podstawie swojej sprzedaży z poprzedniego roku są oni w stanie stwierdzić, czy zmieścili się w limicie 200 000 zł i czy w kolejnym roku zostanie przekroczona ta kwota, czy też nie.

Podatnicy, którzy w trakcie roku rozpoczynają działalność polegającą na wykonywaniu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, mogą zastosować omawiane zwolnienie, jeżeli przewidywana wartość ich sprzedaży nie przekroczy – w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym – 200 000 zł (art. 113 ust. 9 ustawy o VAT).

To oznacza, że podatnik, który rozpoczął działalność w marcu i jego planowana wartość sprzedaży do końca tego roku nie przekroczy 200 000 zł, niekoniecznie zmieści się w limicie i będzie mógł skorzystać ze zwolnienia. W takich przypadkach trzeba ustalić proporcję zwolnienia w stosunku do okresu, w jakim będzie wykonywana działalność. Aby prawidłowo obliczyć limit kwoty sprzedaży należy uwzględnić tylko część roku, w jakiej działalność będzie wykonywana. Co istotne, bierzemy pod uwagę moment rozpoczęcia działalności, a nie wystawienia pierwszej faktury.

W analizowanym przypadku podatnik założył działalność gospodarczą 15 marca 2024 r., zatem będzie ona wykonywana do końca roku przez 291 dni. Wobec tego w celu obliczenia proporcji kwotę 200 000 zł trzeba podzielić przez liczbę dni w roku – w 2024 r. jest to 366. Następnie wynik ilorazu mnożymy przez liczbę dni, w których działalność będzie wykonywana, czyli 291. W rezultacie uzyskujemy zaktualizowany limit, który będzie obowiązywał dla drobnego przedsiębiorcy w roku, w którym działalność została rozpoczęta:

200 000 zł / 366 dni = 546,45 zł (sprzedaż dzienna)

546,45 zł x 291 dni = 159 016,95 zł

Zatem przedsiębiorca, który rozpoczął działalność 15 marca 2024 r., może zastosować zwolnienie z VAT, jeżeli jego wartość sprzedaży towarów i usług w tym roku nie przekroczy 159 016,95 zł.

Czy trzeba zawiadomić urząd

Podatnicy, którym przysługuje zwolnienie podmiotowe z VAT, nie muszą informować urzędu skarbowego ani, że je wybierają, ani że skorzystali z niego. Dobrowolnie mogą zarejestrować się jako podatnicy VAT zwolnieni w formularzu VAT-R, natomiast muszą zawiadomić organ dopiero w przypadku rezygnacji ze zwolnienia (art. 96 ust. 3 i 5 ustawy o VAT).

Rezygnacja

Zwolnienie z VAT niesie za sobą różne korzyści, ale również pewne ograniczenia. Przede wszystkim przedsiębiorcy zwolnieni z opodatkowania nie mają prawa do odliczenia VAT naliczonego, co może wpłynąć na ich koszty działalności. Dla niektórych przedsiębiorców, szczególnie tych, którzy posiadają wysoką wartość zakupów objętych VAT, takie rozwiązanie może być mniej korzystne. Dlatego przed podjęciem decyzji , czy skorzystać ze zwolnienia, warto rozważyć wszystkie aspekty finansowe oraz specyfikę prowadzonej działalności. Ustawa o VAT przewiduje możliwość rezygnacji ze stosowania zwolnienia w związku z niskim obrotem (art. 113 ust. 4 ustawy o VAT). W tym celu podatnik musi złożyć formularz VAT-R przed rozpoczęciem miesiąca, w którym nie chce już korzystać ze zwolnienia (art. 96 ust. 5 pkt 3 i 4 ustawy o VAT).

Obowiązki zwolnionego

Warto również zaznaczyć, że przedsiębiorcy korzystający ze zwolnienia z VAT muszą prowadzić ewidencję sprzedaży dla celów kontroli. Jeśli ewidencja nie będzie rzetelnie prowadzona, organ podatkowy określi na podstawie szacowanej wartości sprzedaży kwotę podlegającą w całości opodatkowaniu (art. 109 ustawy o VAT).

Jeśli wartość sprzedaży w roku podatkowym przekroczy ustawowy limit, to podatnik musi złożyć zgłoszenie rejestracyjne przed dniem dokonania czynności, które nie mieszczą się w limicie zwolnienia (art. 96 ust. 5 pkt 2 ustawy o VAT).

Podsumowanie

Obliczanie limitu zwolnienia podmiotowego z VAT dla przedsiębiorców rozpoczynających działalność w trakcie roku wymaga staranności i znajomości przepisów. Trzeba zastosować proporcję i do obliczenia limitu 200 000 zł uwzględnić jedynie rzeczywisty okres prowadzenia działalności w pierwszym roku podatkowym. ©℗