Zamiana nieruchomości w rodzinie nie zawsze bez PCC

Zamiana nieruchomości mieszkalnej na inną zabudowaną zarówno budynkiem mieszkalnym, jak i budynkiem gospodarczym podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, nawet jeśli umowę zawarły osoby sobie najbliższe, z I grupy podatkowej – wyjaśnił dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.

Spytał o to podatnik, który wraz z żoną zamienił się z teściami nieruchomościami. Małżonkowie przekazali własność mieszkania znajdującego się w budynku spółdzielczym. Z kolei teściowie oddali grunt zabudowany domem mieszkalnym oraz budynkiem usługowym. Była to drewniana szopa służąca do magazynowania opału dla domu, o wartości 10 tys. zł.

Podatnik uważał, że od takiej umowy nie ma podatku od czynności cywilnoprawnych. Przywołał art. 9 pkt 5 ustawy o PCC (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 295 ze zm.), który zwalnia z opodatkowania zamianę nieruchomości mieszkalnych pomiędzy osobami z I grupy podatkowej.

Dyrektor KIS uznał inaczej. Zwrócił uwagę na to, że zwolnienie zależy od spełnienia dwóch warunków – przedmiotowego i podmiotowego. W tym wypadku – stwierdził – jest spełniony tylko warunek podmiotowy (strony umowy należą do I grupy podatkowej). Nie jest natomiast spełniony warunek przedmiotowy, bo z art. 9 pkt 5 wynika jednoznacznie, że zwolnienie jest wyłącznie wtedy, gdy przedmiotem zamiany są budynki mieszkalne lub ich części, lokale mieszkalne stanowiące odrębną nieruchomość oraz prawa do budynków i lokali mających charakter mieszkalny.

Zwolnienie dotyczy więc wyłącznie zamiany „substancji mieszkaniowej”, w tym związanego z nią gruntu – podkreślił dyrektor KIS. Zwrócił uwagę na to, że zamiana, o którą pyta podatnik, objęła nie tylko własność lokalu mieszkalnego i nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym. Teściowie oddali bowiem także własność budynku niemieszkalnego posadowionego na gruncie podlegającym zamianie. To w opinii dyrektora KIS wyklucza prawo do zwolnienia. Od umowy jest więc 2-proc. podatek (na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o PCC), a podstawę opodatkowania stanowi różnica wartości rynkowych zamienianych lokali lub praw do lokali (art. 6 ust. 1 pkt 2 tej ustawy).©℗