Kwoty wyrażone w walucie obcej wykazywane na fakturze przelicza się na złote według bieżącego kursu średniego wyliczonego i ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na dzień wystawienia faktury. W przypadku gdy na dzień wystawienia faktury kurs ten nie został wyliczony i ogłoszony, przeliczenia dokonuje się w oparciu o ostatnio wyliczony i ogłoszony kurs wymiany.
Niemniej jednak powyższa zasada znajduje zastosowanie tylko w sytuacji, gdy faktura dokumentująca daną czynność została wystawiona w terminie, w którym zgodnie z przepisami podatnik zobowiązany był do jej wystawienia. W przypadku, gdy podatnik nie wystawił faktury w terminie, w którym zobowiązany był do jej wystawienia, do przeliczenia kwot wyrażonych w walucie obcej stosuje się średni kurs wyliczony i ogłoszony przez NBP na dzień powstania obowiązku podatkowego, a jeśli taki nie został ogłoszony, należy zastosować ostatnio wyliczony i ogłoszony kurs.
Zgodnie z zasadami wyliczania i ogłaszania bieżących kursów walut obcych przez NBP, średni kurs euro i dolara amerykańskiego na dany dzień wyliczany jest na godzinę 11:00, a ogłaszany najczęściej około południa. W praktyce więc w ciągu tego samego dnia może pojawić się konieczność zastosowania dwóch różnych kursów w zależności od godziny wystawienia faktury. W przypadku wystawienia faktury do południa zastosowanie znajdzie kurs z dnia poprzedniego (jeśli faktura została wystawiona w poniedziałek, będzie to kurs z ostatniego piątku), natomiast do przeliczenia faktur wystawionych po południu należy przyjąć kurs z dnia bieżącego.
Powyższe zasady stosuje się również do przeliczania kwot wykazanych na fakturze wystawionej przez podatnika VAT lub podatku o podobnym charakterze, jeżeli faktura ta dokumentuje:
  • wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów,
  • dostawę towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, lub
  • import usług.
W powyższych przypadkach kwoty z faktur należy przeliczać na złote według kursu z dnia wystawienia faktury (faktura oryginalna wystawiona w przepisowym terminie) bądź według kursu z dnia powstania obowiązku podatkowego (faktura wystawiona z uchybieniem terminu).
Zasady te mają zastosowanie do wszystkich faktur w walucie obcej wystawianych przez podatnika, a więc również do faktur dokumentujących eksport towarów. Generalnie do jej przeliczenia należy zastosować kurs waluty z dnia jej wystawienia, jeśli kurs ten został już ogłoszony w tym dniu, lub kurs ostatnio wyliczony i ogłoszony. Jeżeli natomiast faktura została wystawiona z uchybieniem terminu, przeliczenia kwot należy dokonać w oparciu o kurs waluty z dnia powstania obowiązku podatkowego.
Przepisy nie określają wprost zasad przeliczania waluty obcej na złote w przypadku faktur korygujących. Pojawiają się zatem wątpliwości, czy stosować należy kurs z dnia wystawienia faktury korygującej czy też kurs z dnia wystawienia faktury korygowanej. Wątpliwości w tym zakresie potwierdzały również organy skarbowe, które prezentowały niejednolite stanowisko w tym zakresie. Zagadnienie to zostało jednak ostatecznie rozstrzygnięte przez WSA w Warszawie w wyroku z 28 września 2005 r. (sygn. III SA/Wa 1665/2005), który wskazał, że do przeliczenia waluty obcej wykazanej na fakturze korygującej powinien mieć zastosowanie kurs przyjęty do przeliczenia waluty obcej wykazanej na fakturze pierwotnej.
AGATA NIEŻYCHOWSKA
doradca podatkowy w Zespole Doradztwa Podatkowego kancelarii Salans
PODSTAWA PRAWNA
■ Par. 37 rozporządzenia ministra finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o VAT (Dz.U. nr 97, poz. 970 z późn. zm.).