Wielu uczniów i studentów wykorzystuje czas wolny od nauki do podjęcia pracy zarobkowej. Na to, czy od otrzymanych pieniędzy będą musieli zapłacić podatek, wpływa zaś nie tylko wysokość uzyskanych przychodów, lecz także rodzaj zawartej umowy.

Zwolnieniem z podatku (zwanym zerowym PIT dla młodych bądź ulgą dla młodych) zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT są objęte przychody:

  • ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy,
  • z umów zlecenia,
  • z tytułu odbywania praktyki absolwenckiej
  • z tytułu odbywania stażu uczniowskiego, ,
  • z zasiłku macierzyńskiego
  • otrzymane przez podatnika do ukończenia 26. roku życia, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł.

Oznacza to, że ze zwolnienia nie można skorzystać w przypadku innego rodzaju przychodów, w szczególności z tytułu umowy o dzieło, z działalności gospodarczej czy z najmu.

Honoraria autorskie

W art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT nie zostały wymienione także przychody z praw majątkowych (są to m.in. przychody z praw autorskich i praw pokrewnych), a więc one też nie są objęte zerowym PIT dla młodych.

Co istotne, jeżeli umowa zlecenia czy umowa o pracę zawarta z osobą poniżej 26. roku życia przewiduje, że część wynagrodzenia stanowi honorarium autorskie, to do tego honorarium też nie można zastosować ulgi dla młodych (por. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 listopada 2019 r., sygn. 0112-KDIL3-2.4011.381.2019.1.DJ).

Tutaj jest jednak furtka. Jeżeli bowiem honorarium autorskie nie jest wyodrębniane kwotowo w umowie i w trakcie wykonywania pracy czy zlecenia nie jest liczony, rozpoznawany ani ewidencjonowany czas poświęcony odrębnie na wytworzenie praw autorskich i czynności pozostałe, to wynagrodzenie będzie podlegało w całości zwolnieniu z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT (por. interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 25 sierpnia 2022 r., sygn. 0114-KDIP3-2.4011.663.2022.2.BM).

Drobne zlecenia

Ulgą dla młodych nie są objęte także należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT, jeżeli są opodatkowane zryczałtowanym podatkiem zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy o PIT. W praktyce dotyczy to przede wszystkim umów zlecenia, w których kwota należności nie przekracza 200 zł. W tej sytuacji zleceniodawca pobiera zryczałtowany podatek w wysokości 12 proc. przychodu. Dobra wiadomość jest natomiast taka, że przychodów z takich drobnych zleceń nie uwzględnia się też przy obliczaniu kwoty przychodów podlegających zwolnieniu od podatku na podstawie ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT – więc nie obniżają one limitu tego zwolnienia.

Limit a kwota wolna

W przypadku zerowego PIT dla młodych maksymalna kwota przychodów, które są objęte zwolnieniem, wynosi 85 528 zł. W praktyce osoby poniżej 26. roku życia mogą jednak zarobić bez płacenia podatku nawet 115 528 zł, gdyż po przekroczeniu limitu ulgi dla młodych skorzystają jeszcze z kwoty wolnej od podatku, która obecnie wynosi 30 000 zł.

Warto dodać, że w przypadku małżeństw – niezależnie od sposobu rozliczenia rocznego (indywidualnie albo wspólnie z małżonkiem) – limit w wysokości 85 528 zł przysługuje odrębnie podatnikowi oraz małżonkowi. Niewykorzystana przez jednego z małżonków część limitu z danego roku nie podlega rozliczeniu w ramach limitu, który przysługuje drugiemu małżonkowi. Ponadto niewykorzystana część limitu z danego rok nie zwiększa limitu przysługującego w kolejnych latach (ulga nie przechodzi na następne lata).