W większości przypadków stypendia są zwolnione z PIT. Czasem jednak przekroczenie limitu zwolnienia powoduje, że trzeba złożyć zeznanie roczne. Ważne jest więc, kto przyznał stypendium i w jakiej wysokości.

W przypadku stypendiów otrzymywanych przez uczniów kluczowe znaczenie mają dwa zwolnienia podatkowe przewidziane w ustawie o PIT, którymi objęte są:

  • świadczenia pomocy materialnej dla uczniów i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty oraz inne stypendia za wyniki w nauce, których zasady przyznawania zostały zatwierdzone przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania (art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o PIT);
  • stypendia dla uczniów i studentów, których wysokość i zasady udzielania zostały określone w uchwale organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, oraz stypendia dla uczniów i studentów przyznane przez organizacje, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego, na podstawie regulaminów zatwierdzonych przez organy statutowe udostępnianych do publicznej wiadomości za pomocą Internetu, środków masowego przekazu lub wykładanych (wywieszanych) dla zainteresowanych w pomieszczeniach ogólnie dostępnych – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 3800 zł.

Do pierwszej kategorii stypendiów (które są zwolnione z PIT bez względu na swoją wysokość) należą przede wszystkim:

  • stypendium szkolne (art. 90d ustawy o systemie oświaty);
  • stypendium za wyniki w nauce lub za osiągnięcia sportowe (art. 90g ustawy o systemie oświaty);
  • stypendium prezesa Rady Ministrów (art. 90h ustawy o systemie oświaty);
  • stypendium ministra edukacji narodowej (art. 90i ustawy o systemie oświaty);
  • stypendium ministra kultury i dziedzictwa narodowego (art. 90j ustawy o systemie oświaty).

W całości mogą być zwolnione z PIT również stypendia za wyniki w nauce od podmiotów prywatnych, ale w tym przypadku warunkiem jest, żeby regulamin ich wypłacania był zatwierdzony przez ministra edukacji narodowej (art. 90l ustawy o systemie oświaty).

Kiedy obowiązuje limit

Ograniczenie zwolnienia z PIT do wysokości 3800 zł rocznie dotyczy stypendiów wypłaconych:

  • na podstawie uchwały stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego,
  • przez organizacje pozarządowe prowadzące działalność w sferze pożytku publicznego (m.in. fundacje i stowarzyszenia).

Ważne jest to, że limit ten dotyczy osoby otrzymującej tego rodzaju stypendia. Powoduje to, że zostanie on przekroczony zarówno wtedy, gdy uczeń otrzyma np. od fundacji jedno stypendium w wysokości 4000 zł, jak i kiedy dostanie od różnych stowarzyszeń dwa stypendia po 2000 zł.

Warto dodać, że nie powinno być problemu z ustaleniem, w jakiej wysokości takie stypendia zostały wypłacone. Stypendia zwolnione na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 40b PIT są bowiem wykazywane przez podmioty je wypłacające w informacji PIT-11 nawet jeśli wypłacone stypendium w całości jest objęte zwolnieniem (bo mieści się w limicie). Stypendysta otrzymuje taki PIT-11 do końca lutego kolejnego roku, a urząd skarbowy – do końca stycznia kolejnego roku.

Kto musi złożyć zeznanie roczne

Jeżeli uczeń otrzyma tylko stypendia, które są zwolnione z PIT, to nie trzeba składać zeznania rocznego. Inaczej jest, jeśli uczeń otrzyma w roku podatkowym kwotę stypendiów wyższą niż limit zwolnienia. Wtedy stypendium (nadwyżkę ponad limit) wykazuje się w PIT-37 w wierszu „Inne źródła, niewymienione w wierszach od 1 do 4”.

Dobra wiadomość jest taka, że niekoniecznie będzie się to wiązać z zapłatą podatku. Otóż zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o PIT stypendiów otrzymanych przez małoletnie dzieci nie dolicza się do dochodów ich rodziców. Oznacza to, że małoletni uczeń otrzymujący stypendium jest odrębnym podatnikiem PIT i przysługuje mu jego własna kwota wolna od podatku, która obecnie wynosi 30 000 zł.

W PIT-37 jako podatnik musi być więc wskazany otrzymujący stypendium uczeń – chociaż w przypadku osoby małoletniej deklarację podpisuje i składa jej rodzic. Zeznanie roczne trzeba złożyć nawet wtedy, gdy po jego wypełnieniu okaże się, że nie ma podatku do zapłacenia!

Co istotne, zeznania dla osób małoletnich nie są udostępniane w usłudze Twój e-PIT, dlatego ich rodzice muszą samodzielnie wypełnić i złożyć PIT-37 w imieniu dziecka.