Która data decyduje o możliwości odliczenia wpłaty na IKZE

Nie prowadzę działalności gospodarczej i otrzymuję wynagrodzenie na podstawie umowy o pracę. W ubiegłym roku zawarłem umowę o prowadzenie indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE).

W związku z tym 29 grudnia 2023 r. złożyłem polecenie przelewu w bankowości elektronicznej banku kwoty 8322,00 zł tytułem wpłaty na IKZE i posiadam potwierdzenie wykonania operacji na tę kwotę z datą 29 grudnia 2023 r. W tym też dniu został obciążony w banku mój rachunek rozliczeniowy. Sprawdzając historię operacji na IKZE, zauważyłem, że dokonana przez mnie wpłata widnieje na tym koncie pod datą 2 stycznia 2024 r. Czy mimo to mogę odliczyć tę wpłatę od podatku dochodowego za 2023 r.?

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 2b ustawy o PIT od podstawy opodatkowania można odliczyć kwoty wpłat na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego dokonanych przez podatnika w roku podatkowym, do wysokości określonej w przepisach o indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego. Zgodnie zaś z art. 13a ust. 1 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego, w przypadku osób, które nie prowadzą pozarolniczej działalności, wpłaty dokonywane na IKZE w roku kalendarzowym nie mogą przekroczyć kwoty odpowiadającej 1,2-krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok określonego w ustawie budżetowej lub ustawie o prowizorium budżetowym lub w ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalone. Zgodnie z obwieszczeniem ministra rodziny i polityki społecznej z 13 października 2022 r. ww. limit wpłat na IKZE wynosił w 2023 r. 8322 zł – nie został on więc przekroczony przez wpłatę dokonaną przez czytelnika.

Należy podkreślić, że podstawę rozliczenia ulgi związanej z wpłatami na IKZE stanowią dowody dokonanych wpłat, tj. dowody dokumentujące poniesienie wydatku, wskazujące w szczególności dane identyfikujące podmiot dokonujący wpłaty, jej tytuł oraz kwotę. Przede wszystkim dowód ten powinien zawierać datę poniesienia wydatku, co pozwoli ustalić prawo do ulgi w danym roku podatkowym.

W prawie podatkowym za termin dokonania zapłaty uważa się w obrocie bezgotówkowym moment obciążenia – na podstawie polecenia przelewu – rachunku bankowego podatnika lub rachunku podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej. Wynika to z art. 60 par. 1 pkt 2 ordynacji podatkowej, zgodnie z którym za termin dokonania zapłaty podatku uważa się w obrocie bezgotówkowym dzień obciążenia rachunku bankowego podatnika, rachunku podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub rachunku płatniczego podatnika w instytucji płatniczej, w małej instytucji płatniczej lub instytucji pieniądza elektronicznego na podstawie polecenia przelewu, a w przypadku zapłaty za pomocą instrumentu płatniczego innego niż polecenie przelewu – dzień uzyskania potwierdzenia autoryzacji transakcji płatniczej.

Również w orzecznictwie uznaje się, że w obrocie bezgotówkowym dniem zapłaty jest dzień obciążenia rachunku podatnika. Na przykład Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z 19 kwietnia 2016 r., sygn. akt III AUa 1290/15, stwierdził, że: „Wydanie dyspozycji w bankowości elektronicznej przelewu określonej kwoty na konto wierzyciela jest równoznaczne z obciążeniem rachunku dającego zlecenie w dniu wydania tej dyspozycji, oczywiście o ile na koncie dłużnika znajdowały się środki pozwalające na uznanie rachunku wierzyciela, tj. środki pozwalające na realizację przelewu. Skuteczne zlecenie płatnicze w systemie bankowości elektronicznej powoduje automatyczne zmniejszenie środków na koncie zleceniodawcy o kwotę określoną w tym zleceniu już w momencie przyjęcia polecenia przelewu przez bank. Powyższe rozważania odnoszące się do definicji przelewu bankowego mogą prowadzić tylko do jednego wniosku, że prawidłowa wykładnia mającego zastosowanie w sprawie przepisu art. 60 par. 1 pkt 2 ordynacji podatkowej pozwala na stwierdzenie, że chwilą decydującą o tym, czy składka została zapłacona w terminie, jest chwila przyjęcia polecenia przelewu przez bank, a nie moment jego księgowania – uznawania rachunku wierzyciela kwotą określona w poleceniu przelewu”.

Skoro czytelnik dokonał przelewu środków tytułem wpłaty na IKZE 29 grudnia 2023 r., to niezależnie od tego, kiedy środki te zostały zaksięgowane na IKZE, należy uznać, że wpłata ta została dokonana 29 grudnia 2023 r. Ponadto czytelnik ma dokumenty potwierdzające poniesienie tych wydatków, w związku z tym – zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 2b ustawy o PIT – może odliczyć tę wpłatę w kwocie 8322 zł w zeznaniu podatkowym za 2023 r. Takie stanowisko prezentują również organy podatkowe (por. interpretacje indywidualne dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 30 października 2023 r., nr 0114-KDIP3-1.4011.792.2023.1.MS2, z 20 kwietnia 2023 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.152.2023.2.AKU). ©℗