Gminne aporty. Ministerstwo czeka na NSA

Czy samorząd, który wnosi swój majątek do spółki komunalnej, działa w tym zakresie jako podatnik VAT? Ministerstwo Finansów czeka na odpowiedź Naczelnego Sądu Administracyjnego. Dopiero po analizie jego orzeczeń rozważy ewentualne dalsze działania – poinformował wiceminister finansów Jarosław Neneman w odpowiedzi na poselską interpelację.

Pytanie dotyczyło inwestycji w sieci kanalizacyjne, wodociągowe i ciepłownicze, dofinansowywanych z środków unijnych. Inwestycje te realizują samorządy, które w pierwszym okresie zarządzają wybudowaną infrastrukturą. Dopiero po kilku latach (po okresie trwałości projektu) samorząd bezpłatnie użycza ją lub wydzierżawia z bonifikatą spółce komunalnej.

Problem polega na tym, że w takiej sytuacji – jak zauważył poseł – skarbówka kwestionuje wydatki ponoszone przez spółkę komunalną na eksploatację i bieżące naprawy infrastruktury, a to dlatego, że dotyczą one cudzego środka trwałego.

Najlepszym rozwiązaniem – dodał poseł – byłoby wniesienie samorządowej infrastruktury do spółki komunalnej. Tu jednak pojawia się inny kłopot – VAT od aportu.

Fiskus jest zdania, że gmina, wnosząc majątek do spółki komunalnej, działa w tym zakresie jako podatnik VAT. Innego zdania był Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 22 listopada 2023 r. (sygn. akt I SA/Gd 682/23). Pisaliśmy o nim szerzej w artykule „Aport gruntów pod gminną mieszkaniówkę jest bez VAT” (DGP nr 235/2023).

WSA orzekł, że gmina, wnosząc niezabudowane nieruchomości gruntowe do spółki komunalnej, wypełnia swoje zadania publiczne. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 7 ustawy o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.) ciąży na niej bowiem obowiązek zaspokajania potrzeb mieszkaniowych mieszkańców. Poseł nawiązał do tego wyroku i spytał, czy minister finansów planuje zmianę przepisów, tak aby zwolnić gminy, powiaty i województwa z VAT od wniesienia infrastruktury komunalnej do własnej spółki.

W odpowiedzi wiceminister Neneman zwrócił uwagę na to, że linia orzecznicza w tej kwestii nie jest jeszcze ukształtowana. Wskazał, że zapadały też odmienne wyroki, a jako przykład podał orzeczenie WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 5 września 2023 r. (I SA/Go 150/23). Sąd stwierdził wtedy, że gmina, wnosząc nieruchomości do spółki komunalnej, działa jako podatnik VAT.

Od wyroków sądów I instancji zostały złożone skargi kasacyjne. Ministerstwo czeka więc na rozstrzygnięcia sądu kasacyjnego, a ewentualnie potem podejmie dalsze kroki – poinformował wice minister.©℗