Przychód z praw do emisji CO2 bez zwolnienia z CIT

O tym, czy przychód ze sprzedaży praw do emisji CO2 jest zwolniony z podatku dochodowego, decyduje treść zezwolenia strefowego lub decyzji o wsparciu, a nie samo wykonywanie działalności w specjalnej strefie ekonomicznej – orzekł NSA.

Chodziło o spółkę z branży chemicznej, która ma w swoim zakładzie instalacje emitujące dwutlenek węgla i co roku otrzymuje bezpłatną pulę uprawnień do emisji CO2. Poza otrzymanym przydziałem spółka może w razie potrzeb nabywać na rynku uprawnienia do emisji. Może też sprzedawać na tym rynku uprawnienia, które już posiada (otrzymane w bezpłatnej puli).

Spółka działa w specjalnej strefie ekonomicznej, więc korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 34–34a ustawy o CIT. Zakres działalności objętej tym zwolnieniem określają otrzymane przez spółkę zezwolenia na działalność w SSE oraz decyzja o wsparciu uzyskania na podstawie ustawy o wspieraniu inwestycji (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 74 ze zm.).

W okresie pandemii spółka chciała ze względów biznesowych najpierw sprzedać otrzymane nieodpłatnie uprawnienia do emisji CO2, a następnie po kilku miesiącach (przed upływem terminu umorzenia) kupić takie uprawnienia na wolnym rynku. W związku z tym zwróciła się do dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z pytaniem, czy koszty nabycia uprawnień do emisji CO2 oraz przychody ze sprzedaży tych uprawnień może uwzględnić w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 34–34a ustawy o CIT.

Koszty tak, przychód nie

Dyrektor KIS potwierdził to, ale tylko w zakresie kosztów. Stwierdził, że nabycie na wolnym rynku uprawnień do emisji CO2 jest kosztem poniesionym na potrzeby produkcji wyrobów określonych w zezwoleniach strefowych i decyzji o wsparciu. Dlatego spółka może uwzględnić wydatki na nabycie takich uprawnień w kalkulacji dochodu objętego zwolnieniem z CIT na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 34–34a ustawy o CIT.

Dyrektor KIS nie zgodził się natomiast ze spółką w części dotyczącej przychodu ze sprzedaży nabytych nieodpłatnie uprawnień do emisji CO2. Stwierdził, że nie jest to przychód z działalności prowadzonej w SSE i na podstawie decyzji o wsparciu. Nie jest on też nieodłącznym następstwem tych działalności. Jest to działalność typowo biznesowa, niemieszcząca się w ramach zezwoleń strefowych ani decyzji o wsparciu – stwierdził fiskus.

Jedno i drugie

Interpretację tę uchylił WSA w Bydgoszczy (sygn. akt I SA/Bd 744/21). Stwierdził, że proces produkcji wyrobów wytwarzanych przez spółkę jest nieodłącznie związany z emisją CO2, czego skutkiem jest przyznawanie firmie co roku pakietu nieodpłatnych uprawnień do emisji. Istnieje więc zależność między podstawową działalnością spółki określoną w zezwoleniach strefowych i decyzji o wsparciu a nabyciem darmowego przydziału limitów uprawnień do emisji, które będą sprzedawane – uznał WSA.

Orzekł więc, że nabyte limity emisji wiążą się nieodłącznie z prowadzeniem przez spółkę działalności wyszczególnionej w zwolnieniach strefowych lub objętej decyzją o wsparciu. Dlatego spółka może uwzględnić przychód ze zbycia tych darmowych uprawnień przy obliczaniu dochodu zwolnionego z podatku na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 34–34a ustawy o CIT.

Odnośnie do wydatków na zakup uprawnień na wolnym rynku bydgoski sąd stwierdził (podobnie jak fiskus), że należy je zaliczyć do kosztów przy kalkulacji dochodu objętego zwolnieniem.

Sąd wytknął natomiast dyrektorowi KIS niekonsekwencję. Stwierdził, że skoro z jednej strony nabycie limitów można uznać za koszt, to z drugiej strony sprzedaż takich uprawnień trzeba uznać za przychód przy obliczaniu dochodu objętego zwolnieniem.

NSA: rację ma fiskus

Wyrok ten uchylił NSA. Orzekł, że prawidłowa była interpretacja organu.

Za kluczowe sąd kasacyjny uznał to, że zwolniony z CIT jest dochód uzyskany na podstawie zezwolenia strefowego lub decyzji o wsparciu. Innymi słowy, aby dochód podlegał zwolnieniu, jego źródło musi być wymienione w zezwoleniu lub w decyzji.

Skoro w tej sprawie przedmiotem zezwoleń i decyzji było prowadzenie działalności produkcyjnej, a nie obrót uprawnieniami do emisji CO2, to przychód ze sprzedaży takich uprawnień nie może być uwzględniony w obliczaniu dochodu zwolnionego z podatku na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 34–34a ustawy o CIT – orzekł NSA.

– Jeżeli w zezwoleniu lub decyzji nie mamy przychodów ze sprzedaży takich praw majątkowych, to z takiego zwolnienia spółka nie może w tym przypadku skorzystać – podkreślił sędzia Maciej Jaśniewicz.

Sąd kasacyjny dostrzegł pewien dysonans pomiędzy rozstrzygnięciem organu w zakresie kosztów (korzystnym dla spółki) i przychodu (niekorzystnym). Ze względu jednak na zaskarżenie interpretacji tylko w części dotyczącej przychodu NSA nie mógł się odnieść do zagadnienia kosztów.©℗

orzecznictwo