Po uzyskaniu decyzji o wsparciu zwolniony z podatku jest cały dochód z działalności, a nie tylko z nowej inwestycji – potwierdził po raz kolejny NSA, z tym że w odniesieniu do przepisów obowiązujących do końca 2021 r. Zmiana od 2022 r. budzi kolejne wątpliwości.
Chodzi o pomoc publiczną na podstawie decyzji o wsparciu wydanej zgodnie z ustawą o wspieraniu nowych inwestycji (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1752 ze zm.). Inwestorzy korzystają ze zwolnień podatkowych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 34a ustawy o CIT i art. 21 ust. 1 pkt 63b ustawy o PIT. Od kilku lat trwają spory o to, jak zastosować to zwolnienie w sytuacji, gdy podatnik rozbudowuje istniejący zakład.
W najnowszym wyroku - z 26 stycznia 2023 r. (sygn. akt II FSK 1432/20) Naczelny Sąd Administracyjny uchylił interpretację dyrektora KIS, który twierdził, że zwolnienie podatkowe obejmuje jedynie dochody uzyskane w związku z realizacją nowej inwestycji. Sąd orzekł, że zwolniony z podatku jest cały dochód z działalności wskazanej w decyzji o wsparciu - do wysokości limitu przyznanej pomocy publicznej.
Wątpliwości pozostały
Miał to doprecyzować Polski Ład, czyli nowelizacja z 29 października 2021 r. (Dz.U. 2021 poz. 2105), która weszła w życie 1 stycznia 2022 r. Jednak - jak twierdzą eksperci - powstało jeszcze więcej wątpliwości, jak w praktyce obliczyć dochód zwolniony z podatku.
Dodatkowym utrudnieniem jest to, że dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej odmawia wydania interpretacji indywidualnych w najistotniejszych dla podatników kwestiach. Odsyła ich do interpretacji ogólnej ministra finansów z 25 października 2019 r. (nr DD5.8201.10.2019). Mimo zmiany przepisów jest ona - zdaniem resortu finansów - wciąż aktualna.
Spory przed NSA
Na razie inwestorzy wygrywają w sądzie kasacyjnym spory dotyczące stanu prawnego sprzed 2022 r.
W wyroku z 26 stycznia 2023 r. (sygn. akt II FSK 1432/20) NSA nie zgodził się z fiskusem, że podatnik musi rozdzielać dochody, i od tych, które nie pochodzą z nowej inwestycji, płacić podatek na ogólnych zasadach.
Sprawa dotyczyła spółki, która planowała rozbudowę i modernizację istniejącego zakładu produkcyjnego, w tym m.in. zakup maszyn i urządzeń produkcyjnych oraz budowę mieszalni. Zamierzała zrealizować inwestycję na całym terenie, na którym ma zlokalizowany zakład produkcyjny. Chciała wystąpić o decyzję o wsparciu i skorzystać ze zwolnienia z podatku na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 34 ustawy o CIT.
Przepis ten stanowił (do końca 2021 r.), że wolne od podatku są dochody podatników uzyskane z działalności gospodarczej określonej w decyzji o wsparciu, o której mowa w ustawie o wspieraniu nowych inwestycji do wysokości limitu przyznanej pomocy publicznej.
Nie trzeba dzielić dochodów
Spółka wygrała w sądach obu instancji. WSA w Bydgoszczy (sygn. akt I SA/Bd 686/19) orzekł, że wydzielenie dochodu osiągniętego przez spółkę wskutek realizacji nowej inwestycji byłoby niemożliwe lub nadmiernie utrudnione. Stwierdził, że przepisy podatkowe w ogóle nie określają zasad obliczania wysokości zwolnienia wyłącznie na podstawie dochodu z nowej inwestycji.
Sąd kasacyjny się z tym zgodził. Uzasadniając wyrok, sędzia Jan Grzęda wyjaśnił, że w tego typu sprawach NSA ma już pewną linię orzeczniczą. Przykładem są wyroki: z 9 czerwca 2022r. (sygn. II FSK 357/21) i z 15 listopada 2022 r. (II FSK 961/20).
NSA zgodził się z sądem I instancji, że wyodrębnianie dochodu z nowej inwestycji byłoby nieracjonalne i niezgodne z przepisami.
Interpretacja ogólna
W orzeczeniach tych NSA odcina się od interpretacji ogólnej ministra finansów z 25 października 2019 r. (nr DD5.8201.10.2019) w sprawie sposobu ustalania dochodu zwolnionego z podatku. Minister finansów stwierdził w niej, że aby cały dochód z działalności gospodarczej był zwolniony z podatku, muszą wystąpić „ścisłe powiązania między istniejącą a nową inwestycją”. Jeśli takie powiązanie nie występują, to przedsiębiorca określa dochód z nowej inwestycji jako wytwarzany niezależnie od inwestycji istniejącej.
Tylko dochód z nowej inwestycji podlega zwolnieniu - stwierdził minister. Za bez znaczenia uznał umiejscowienie nowej inwestycji na tym samym terenie czy budynku.
NSA zakwestionował tę wykładnię we wspomnianym orzeczeniu z 9 czerwca 2022r. (sygn. akt. II FSK 357/21). Stwierdził, że z art. 17 ust. 1 pkt 34a ustawy o CIT nie wynika, by zamiarem ustawodawcy było uzależnienie zwolnienia od wykazania ścisłych związków pomiędzy dotychczasową, a nową inwestycją.
- Przyjęcie stanowiska organu za zasadne stanowiłoby podstawę do przyjęcia dodatkowej przesłanki zwolnienia dochodu z opodatkowania, która de facto nie znajdowałaby oparcia w przepisie prawa - orzekł NSA.
Nowe przepisy…
Od 2022 r. przepis został zmieniony i odwołuje się wprost do dochodów z nowej inwestycji. Stanowi, że wolne od podatku są dochody podatników z działalności gospodarczej osiągnięte z realizacji nowej inwestycji określonej w decyzji o wsparciu i uzyskane na terenie określonym w tej decyzji, do wysokości limitu przyznanej pomocy publicznej.
Mimo to przedsiębiorcy nadal mają wątpliwości, na co zwrócił uwagę poseł Konrad Frysztak w interpelacji nr 37648. Chodzi m.in. o to, czy w nowym stanie prawnym trzeba ustalać ścisłe i nierozerwalne powiązania między nową i starą inwestycją. Nie wiadomo też, w jaki sposób ustalić dochód zwolniony, związany z realizacją nowej inwestycji przy wykorzystaniu aktywów nabytych przed jej zrealizowaniem lub po jej zrealizowaniu.
Poseł spytał więc, czy ministerstwo wyda nową interpretację ogólną, w której wyjaśni te kwestie, lub doprecyzuje przepisy.
…ze starą wykładnią
W odpowiedzi wiceminister finansów Artur Soboń wyjaśnił, że zmiana art. 17 ust. 1 pkt 34a ustawy o CIT miała na celu wyłącznie doprecyzowanie wątpliwości interpretacyjnych. „Pogląd wyrażony w interpretacji ogólnej pozostaje zatem aktualny także w nowym stanie prawnym, w zakresie korzystania z majątku istniejącego w przedsiębiorstwie podatnika przed dniem wydania decyzji o wsparciu” - napisał wiceminister.
Dodał, że MF nie planuje kolejnych zmian.
Niekorzystne rozporządzenie
Przypomnijmy, że warunki korzystania z pomocy publicznej (w tym zwolnienia podatkowego) zmieniły się po raz kolejny 1 stycznia 2023 r., gdy weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów z 27 grudnia 2022 r. w sprawie pomocy publicznej udzielanej niektórym przedsiębiorcom na realizację nowych inwestycji (Dz.U. poz. 2861). Wynika z niego, że ten, kto w 2023 r. uzyska decyzję o wsparciu nowej inwestycji, skorzysta ze zwolnienia podatkowego dopiero po zakończeniu tego przedsięwzięcia.
To zdecydowanie pogarsza sytuację inwestorów, ponieważ wcześniej mogli oni korzystać ze zwolnienia z CIT lub PIT, począwszy od miesiąca, w którym ponieśli koszty kwalifikowane, aż do wygaśnięcia decyzji o wsparciu lub do wyczerpania maksymalnej puli dopuszczalnej pomocy publicznej. Pisaliśmy o tym w artykule „Noworoczny cios w inwestorów. Rząd niespodziewanie zmienia reguły” (DGP nr 5 /2023). ©℗
OPINIA
Skrócono czas korzystania ze zwolnienia
/>
Zmiany wustawie oCIT, które nastąpiły od 1 stycznia 2022 r. wart. 17 ust. 1 pkt 34a ustawy o CIT, mają negatywny wpływ na atrakcyjność Polskiej Strefy Inwestycji. Zasady zastosowania zwolnienia stały się skomplikowane iniejednoznaczne, co może zniechęcać inwestorów. Mimo że wopinii Ministerstwa Finansów miały one mieć charakter doprecyzowujący, to de facto stały się one źródłem kolejnych wątpliwości, wktórych wyjaśnieniu nie pomaga również stanowisko samego resortu. Zdaniem MF interpretacja ogólna wydana w2019 r. pozostaje aktualna także wnowym stanie prawnym. Wtakiej sytuacji, po zmianie od 1 stycznia 2023 r. rozporządzenia regulującego wykorzystanie zwolnienia podatkowego wramach PSI, inwestorzy planujący rozbudowę swojego zakładu nie dość, że muszą wykazać związek nowej inwestycji zistniejącą infrastrukturą (aby cieszyć się pełnią podatkowego zwolnienia), to jeszcze odsunięto im wczasie moment korzystania ze zwolnienia -aż do zakończenia inwestycji wskazanej wdecyzji owsparciu. To oznacza, że czasu na faktyczne skorzystanie ze zwolnienia będzie znacznie mniej niż 10/12/15 lat wynikające zprzepisów.
OPINIA
Fiskus nie wydaje już nowych interpretacji
/>
Orzeczenia NSA zapadły po skargach na interpretacje indywidualne wydane jeszcze przed 25 października 2019 r., kiedy minister finansów, inwestycji irozwoju wydał interpretację ogólną. Wskazał wniej na konieczność wykazywania ścisłych związków między nową inwestycją, która była podstawą do wydania decyzji, adotychczas prowadzoną działalnością. Od tego czasu dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie wydaje już nowych interpretacji indywidualnych, tylko odsyła podatników do interpretacji ogólnej, niezależnie od tego, że 1 stycznia 2022 r. nastąpiła zmiana przepisów.
Co to oznacza wpraktyce? Na podatnikach spoczywa ciężar udowodnienia, że prowadzona przez nich inwestycja ma ścisłe związki zwcześniejszą działalnością, co pozwala zastosować zwolnienie do całości dochodu. Podatnicy nie mogą zarazem uzyskać interpretacji indywidualnej potwierdzającej występowanie wich sytuacji takich związków, co dawałoby im możliwość zabezpieczenia szerokiego zakresu zwolnienia.
Warto też wskazać, że od 2022 r. kluczowy przepis w ustawie oCIT uległ zmianie, więc wyroki, które już zapadły, nie znajdują wprost zastosowania dla rozliczeń od 2022 r. Orzeczenia te mogą być natomiast wciąż pomocniczo wykorzystywane wewentualnych sporach zorganami dla rozliczeń, począwszy od 2022 r. Skarbówka twierdzi bowiem -tam, gdzie jest to dla niej wygodne -że zmiana od 2022 r. była wyłącznie doprecyzowaniem przepisów iże należy stosować reguły obowiązujące jeszcze w2019 r., kiedy to minister wydał interpretację ogólną.
O zmienionych warunkach zwolnienia podatkowego w Polskiej Strefie Inwestycji piszemy też dziś w tygodniku Podatki i Księgowość
