Jeśli nominalna wartość wierzytelności zostanie przekonwertowana na warte mniej udziały w podwyższonym kapitale zakładowym dłużnika, to różnica będzie dla dłużnika przychodem – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.
Uzasadniając wyrok, sędzia Jerzy Płusa zilustrował problem przykładem, w którym wierzycielowi przysługiwała wierzytelność warta 100. Została ona następnie wniesiona do spółki dłużnika, w zamian za co wierzyciel objął udziały w podwyższonym kapitale zakładowym w wysokości 80. W takiej sytuacji pozostałe 20 będzie przychodem dłużnika na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o CIT – wyjaśnił sędzia.
Innego zdania była spółka, która wystąpiła w tej sprawie o interpretację. Była ona dłużnikiem innego podmiotu z grupy kapitałowej. Ze względu na swoją kiepską sytuację finansową planowała, że wyemituje nowe udziały, które przejmie wierzyciel w zamian za przysługującą mu całość lub część należności. Łączna wartość wyemitowanych udziałów byłaby niższa niż wartość nominalna wierzytelności.
Spółka uważała, że nie osiągnie z tego powodu przychodu, bo zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o CIT środki otrzymane na powiększenie kapitału zakładowego nie są podatkowym przychodem. Odwołała się do licznych interpretacji indywidualnych, które to potwierdzają.
Uważała również, że nie ma tu zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o CIT, z którego wynika, iż przychodem jest m.in. wartość umorzonych zobowiązań. Przepis ten nie dotyczy sytuacji, w której zobowiązanie wygaśnie na skutek konfuzji, czyli połączenia obowiązków dłużnika i praw wierzyciela w jednym podmiocie – przekonywała spółka.
Nie zgodził się z nią dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Wyjaśnił, że konwersja wierzytelności na kapitał zakładowy oznacza umorzenie zobowiązania ciążącego na dłużniku. Spółka osiągnie więc podatkowy przychód na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o CIT.
Interpretację tę uchylił WSA we Wrocławiu (sygn. akt I SA/Wr 531/19). Przyznał rację spółce, że konfuzja oznacza wygaśnięcie zobowiązania z mocy prawa i nie jest tym samym, co jego umorzenie, które wymaga aktywności jednej lub obu stron stosunku prawnego. Dlatego w tej sprawie nie ma zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o CIT, lecz przywołany przez spółkę art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy – orzekł WSA.
Nie zgodził się z tym Naczelny Sąd Administracyjny. Podzielił stanowisko fiskusa, że spółka osiągnie przychód, jeżeli wskutek konfuzji dojdzie do umorzenia części zobowiązania. ©℗
orzecznictwo
Wyrok NSA z 21 października 2022 r., sygn. akt II FSK 537/20 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
