Subskrybuj nas na Youtube
Można odzyskać daninę od pieniędzy wypłaconych za dobrowolne odejście z firmy. I to nawet gdy pracownik rozstał się z pracodawcą już rok temu.
/>
Byli pracownicy spółki Skarbu Państwa, w której w zeszłym roku przeprowadzono program dobrowolnych odejść z pracy, zapowiedzieli, że będą walczyć o odzyskanie podatku potrąconego przy wypłacie odpraw. Uważają, że tak naprawdę było to odszkodowanie, które jest zwolnione z PIT. Mają szansę na wygraną. Od 4 października 2014 r. obowiązuje bowiem nowe brzmienie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, wprowadzone nowelizacją ustawy o CIT, PIT i niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r. poz. 1328). Nowelizacja ma zastosowanie już do dochodów uzyskanych od stycznia 2014 r.
Szersze zwolnienie
Przed tą zmianą zwolnione z PIT były otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikały wprost z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych do nich. Wyjątek dotyczył m.in. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę oraz odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
Tak sformułowany przepis budził liczne spory z fiskusem i dlatego od 4 października 2014 r. jednoznacznie w nim wskazano, że zwolnione z PIT są również odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 par. 1 kodeksu pracy.
Od tej generalnej zasady, tak jak przed 4 października, pozostawiono liczne wyjątki. W dalszym ciągu nie są zwolnione z podatku odprawy pieniężne wypłacane na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy niedotyczących pracowników.
Także dobrowolnie
Zmiana przepisów zmieniła sytuację pracowników, którzy dostają pieniądze wypłacane w ramach programów dobrowolnych odejść (PDO). Potwierdził to dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 30 grudnia 2014 r. (nr IBPBII/1/415-881/14/BD).
Chodziło o odszkodowania i rekompensaty wypłacane na podstawie porozumienia w sprawie programu dobrowolnych odejść, zawartego między pracodawcą a związkami zawodowymi. Podatnik zwracał uwagę, że znowelizowany przepis zwalnia z PIT odszkodowania i zadośćuczynienia wypłacone na podstawie porozumień zbiorowych opartych na ustawie. Twierdził, że dotyczy to także porozumienia zbiorowego między pracodawcą a międzyzakładową komisją związkową.
Dyrektor izby to potwierdził. Dodał, że ma to zastosowanie już do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2014 r.
Interpretacja jest na razie jedynym stanowiskiem organu podatkowego.
Wypłaty sobie nierówne
Wojciech Matuszczak, radca prawny i menedżer w dziale doradztwa podatkowego RSM Poland KZWS, przestrzega jednak, że nadal istotny pozostaje charakter wypłaty. Artykuł 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT mówi bowiem o odszkodowaniach i zadośćuczynieniach. – Jeżeli więc uznamy odprawę za tego typu świadczenie pieniężne, a wysokość lub zasady jego ustalania będą określone np. w układzie zbiorowym pracy, to istnieją podstawy, aby uznać je za zwolnione z podatku – stwierdza Wojciech Matuszczak.
Mirosława Zugaj, doradca podatkowy z kancelarii Ożóg Tomczykowski, zwraca uwagę, że ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy również przewiduje możliwość zawarcia porozumienia. W sprawie rozstrzygniętej w interpretacji chodziło o porozumienie zbiorowe wskazane w zdaniu wstępnym do art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. – W efekcie zadośćuczynienia i rekompensaty będą zwolnione z podatku, natomiast odprawy nie – wyjaśnia Mirosława Zugaj.
Bez szans na wygraną
Szans na odzyskanie podatku nie mają pracownicy, którzy dostali odprawy przed 1 stycznia 2014 r. Mirosława Zugaj przypomina, że organy podatkowe zajmowały niekorzystne dla pracowników stanowiska dotyczące opodatkowania odpraw i odszkodowań wypłacanych w ramach programów dobrowolnych odejść. Przykładem interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 24 stycznia 2014 r. (nr ITPB2/415-998/13/MU) oraz dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 6 października 2014 r. (nr IBPBII/1/415-520/14/MCZ).
Podobnie orzekały sądy. Przykładowo w wyroku z 23 września 2014 r. (sygn. akt I SA/Gd 571/14), dotyczącym poprzedniego stanu prawnego, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wskazał, że odszkodowanie może zostać zwolnione na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, pod warunkiem że pozostaje w bezpośrednim, a nie pośrednim związku z przepisem ustawy lub aktu wykonawczego, który określa wysokość tego odszkodowania lub zasady jego ustalania. Sąd stwierdził, że odszkodowanie wypłacone na podstawie porozumienia z pracodawcą w związku z rozwiązaniem umowy o pracę nie spełnia takiego wymogu.
Jak odzyskać nadpłatę
Nie powinni natomiast tracić nadziei pracownicy, którzy dostali zadośćuczynienia lub odszkodowania w ramach PDO w 2014 r. – Nowelizacja otworzyła pole do korzystnej dla nich interpretacji – stwierdza Mirosław Siwiński, radca prawny i doradca podatkowy w Kancelarii Prof. Modzelewskiego.
Zdaniem eksperta jeśli były pracodawca pobrał zaliczki na PIT w 2014 r., to do końca kwietnia 2015 r. pracownik powinien złożyć zeznanie roczne na podstawie otrzymanego PIT-11, a następnie złożyć korektę uwzględniającą zwolnienie z podatku (obowiązujące już od 1 stycznia 2014 r.) wraz z uzasadnieniem jej przyczyn oraz wniosek o stwierdzenie i zwrot nadpłaty. Mirosław Siwiński nie zaleca natomiast występowania o interpretację indywidualną, bo taki wniosek wydłuży jedynie postępowanie.
Szans na odzyskanie podatku nie mają pracownicy, którzy dostali odprawy przed 1 stycznia 2014 r.
