W jaki sposób należy wyliczyć zaliczki i wynagrodzenia zgodnie z rozporządzeniem ministra finansów z 7 stycznia 2022 r.? Czy pobranie zaliczek w innej wysokości, niż wynika z przepisów ustawy w wersji ustalonej przez Polski Ład, nie spowoduje, że podatnicy będą musieli dopłacić dużo przy rozliczeniu rocznym? Wyjaśnia Małgorzata Samborska doradca podatkowy, partner w Grant Thornton

Rozporządzenie ministra finansów z 7 stycznia 2022 r. w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (Dz.U. poz. 28) nakazuje płatnikom porównać różnicę między kwotą zaliczki na PIT obliczoną zgodnie z Polskim Ładem a kwotą zaliczki na PIT od tych samych przychodów, obliczoną zgodnie z przepisami z 2021 r. Jednocześnie rozporządzenie przedłuża termin poboru nadwyżki pomiędzy zaliczką obliczoną według Polskiego Ładu a zaliczką obliczoną według zasad z 2021 r. do miesiąca, w którym wystąpi ujemna różnica. Rozporządzenie dotyczy jedynie poboru zaliczek i nie ma zastosowania do rozliczenia rocznego. Prześledźmy na przykładach, jak w praktyce zadziałają regulacje wynikające z rozporządzenia.
Polski Ład. Logo / Dziennik Gazeta Prawna
PRZYKŁAD 1
Osoba zatrudniona na umowę o pracę, która złożyła PIT-2 i nie korzysta z PPK, z wynagrodzeniem miesięcznym 12 000 zł
Krok 1. Liczymy zaliczki według Polskiego Ładu*
Miesiąc styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień razem
Przychód 12 000 12 000 12 000 12 000 12 000 12 000 12 000 12 000 12 000 12 000 12 000 12 000 144 000
Koszty uzyskania przychodu 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 3000
Składka emerytalna (9,76 proc.) 1171,2 1171,2 1171,2 1171,2 1171,2 1171,2 1171,2 1171,2 1171,2 1171,2 1171,2 1171,2 14 054,4
Składka rentowa (1,5 proc.) 180 180 180 180 180 180 180 180 180 180 180 180 2160
Chorobowe (2,45 proc). 294 294 294 294 294 294 294 294 294 294 294 294 3528
Razem składki ZUS pracownika (13,71 proc.) 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 19 742,4
Podstawa opodatkowania (przychód – KUP – składki ZUS, po zaokrągleniu) 10 105 10 105 10 105 10 105 10 105 10 105 10 105 10 105 10 105 10 105 10 105 10 105 121 260
Skumulowana podstawa opodatkowania 10 105 20 210 30 315 40 420 50 525 60 630 70 735 80 840 90 945 101 050 111 155 121 260 121 260
Ulga dla pracownika 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Stawka podatku 17 proc. 17 proc. 17 proc. 17proc. 17 proc. 17 proc. 17 proc. 17 proc. 17 proc. 17 proc. 17 proc. 17/32 proc.
Kwota zmniejszająca podatek 425 425 425 425 425 425 425 425 425 425 425 425 5100
Zaliczka na podatek 1293 1293 1293 1293 1293 1293 1293 1293 1293 1293 1293 1482 15 705
* Na wysokość zaliczek według Polskiego Ładu nie wpływa składka zdrowotna, dlatego uwzględnimy ją dopiero w kroku 4
Krok 2. Liczymy zaliczki według przepisów z 2021 r.
Miesiąc styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień razem
Przychód 12 000 12 000 12 000 12 000 12 000 12 000 12 000 12 000 12 000 12 000 12 000 12 000 144 000
Koszty uzyskania przychodu 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 3000
Składka emerytalna (9,76 proc.) 1171,2 1171,2 1171,2 1171,2 1171,2 1171,2 1171,2 1171,2 1171,2 1171,2 1171,2 1171,2 14 054,4
Składka rentowa (1,5 proc.) 180 180 180 180 180 180 180 180 180 180 180 180 2160
Chorobowe (2,45 proc.) 294 294 294 294 294 294 294 294 294 294 294 294 3528
Razem składki ZUS pracownika (13,71 proc.) 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 19 742,4
Podstawa opodatkowania 10 105 10 105 10 105 10 105 10 105 10 105 10 105 10 105 10 105 10 105 10 105 10 105 121 260
Skumulowana podstawa opodatkowania 10 105 20 210 30 315 40 420 50 525 60 630 70 735 80 840 90 945 101 050 111 155 121 260 121 260
Kwota zmniejszająca podatek 43,76 43,76 43,76 43,76 43,76 43,76 43,76 43,76 43,76 0 0 0 393,84
Zaliczka na podatek techniczna 1674,09 1674,09 1674,09 1674,09 1674,09 1674,09 1674,09 1674,09 2486,64 3233,6 3233,6 3233,6 25 580,16
Składka zdrowotna (odliczalna – 7,75 proc.) 802,5 802,5 802,5 802,5 802,5 802,5 802,5 802,5 802,5 802,5 802,5 802,5 9630
Składka zdrowotna (nieodliczalna – 1,25 proc.) 129,43 129,43 129,43 129,43 129,43 129,43 129,43 129,43 129,43 129,43 129,43 129,43 1553,16
Składka zdrowotna razem (9 proc.) 931,93 931,93 931,93 931,93 931,93 931,93 931,93 931,93 931,93 931,93 931,93 931,93 11 183,16
Zaliczka do odprowadzenia do urzędu (po zaokrągleniu) 872 872 872 872 872 872 872 872 1684 2431 2431 2431 15 953
Krok 3. Liczymy nadwyżki
Zgodnie z rozporządzeniem w miesiącu, w którym wystąpi ujemna różnica, kwotę nadwyżki z poprzednich okresów rozliczeniowych płatnik pobiera z wynagrodzenia w takiej części, aby nie przekroczyć wysokości tej ujemnej różnicy. Jeżeli kwota ujemnej różnicy nie pokryje w całości nadwyżki z poprzednich okresów, to pozostałą część tej nadwyżki płatnik będzie pobierać w kolejnych miesiącach, w których wystąpi ujemna różnica.
Zaliczka wg Polskiego Ładu 1293 1293 1293 1293 1293 1293 1293 1293 1293 1293 1293 1482 15 705
Zaliczka wg zasad z 2021 r. 872 872 872 872 872 872 872 872 1684 2431 2431 2431 15 953
Zaliczka zgodnie z rozporządzeniem 872 872 872 872 872 872 872 872 1684 2431 2431 2183 15 705
Nadwyżka 421 421 421 421 421 421 421 421 -391 -1138 -1138 -949 0
Skumulowana nadwyżka 421 842 1263 1684 2105 2526 2947 3368 2977 1839 701 -248 0
Dopiero w grudniu skumulowana nadwyżka jest ujemna, więc o tę kwotę pomniejszamy zaliczkę z grudnia obliczoną według zasad z 2021 r.
Krok 4. Liczymy miesięczne wynagrodzenie netto
Miesiąc styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień razem
Przychód 12 000 12 000 12 000 12 000 12 000 12 000 12 000 12 000 12 000 12 000 12 000 12 000 144 000
Składki ZUS pracownika (13,71 proc.) 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 1645,2 19 742,4
Składka zdrowotna (9 proc.) 931,93 931,93 931,93 931,93 931,93 931,93 931,93 931,93 931,93 931,93 931,93 931,93 11 183,16
Zaliczka zgodnie z rozporządzeniem 872 872 872 872 872 872 872 872 1684 2431 2431 2183 15 705
Wynagrodzenie netto 8550,87 8550,87 8550,87 8550,87 8550,87 8550,87 8550,87 8550,87 7738,87 6991,87 6991,87 7239,87 97 369,44
Krok 5. Rozliczenie roczne
Przychód Koszty Dochód (przychód – koszty) Składki ZUS Podstawa opodatkowania (dochód – składki ZUS) Przychody do ulgi pracowniczej Wysokość ulgi pracowniczej Podatek należny za dany rok Zaliczka zapłacona w ciągu roku Różnica do zwrotu
144 000 3000 141 000 19 742,4 121 257,6 144 000 0 (nie jest naliczana) 15 703 15 705 2
W tym przypadku nadwyżka rozliczyła się w ciągu roku, a 2 zł różnicy może być wyłącznie kwestią zaokrągleń.
PRZYKŁAD 2
Osoba zatrudniona na umowę o pracę, która złożyła PIT-2 i nie korzysta z PPK, z wynagrodzeniem miesięcznym 8000 zł. ©℗
Krok 1. Liczymy zaliczki według Polskiego Ładu
Miesiąc styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień razem
Przychód 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 96 000
Koszty uzyskania przychodu (KUP) 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 3000
Składka emerytalna (9,76 proc.) 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 9369,6
Składka rentowa (1,5 proc.) 120 120 120 120 120 120 120 120 120 120 120 120 1440
Chorobowe (2,45 proc). 196 196 196 196 196 196 196 196 196 196 196 196 2352
Razem składki ZUS pracownika (13,71 proc.) 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 13 161,6
Podstawa opodatkowania (przychód – KUP – składki ZUS, po zaokrągleniu) 6653 6653 6653 6653 6653 6653 6653 6653 6653 6653 6653 6653 79 836
Skumulowana podstawa opodatkowania 6653 13 306 19 959 26 612 33 265 39 918 46 571 53 224 59 877 66 530 73 183 79 836 79 836
Ulga dla pracownika 905,3 905,3 905,3 905,3 905,3 905,3 905,3 905,3 905,3 905,3 905,3 905,3 10 863,6
Stawka podatku 17 proc. 17 proc. 17 proc. 17proc. 17 proc. 17 proc. 17 proc. 17 proc. 17 proc. 17 proc. 17 proc. 17 proc.
Kwota zmniejszająca podatek 425 425 425 425 425 425 425 425 425 425 425 425 5100
Zaliczka na podatek 552 552 552 552 552 552 552 552 552 552 552 552 6624
Krok 2. Liczymy zaliczki według przepisów z 2021 r.
Miesiąc styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień razem
Przychód 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 96 000
Koszty uzyskania przychodu 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 3000
Składka emerytalna (9,76 proc.) 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 9369,6
Składka rentowa (1,5 proc.) 120 120 120 120 120 120 120 120 120 120 120 120 1440
Chorobowe (2,45 proc.) 196 196 196 196 196 196 196 196 196 196 196 196 2352
Razem składki ZUS pracownika (13,71 proc.) 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 13 161,6
Podstawa opodatkowania 6653 6653 6653 6653 6653 6653 6653 6653 6653 6653 6653 6653 79 836
Skumulowana podstawa opodatkowania 6653 13 306 19 959 26 612 33 265 39 918 46 571 53 224 59 877 66 530 73 183 79 836 79 836
Kwota zmniejszająca podatek 43,76 43,76 43,76 43,76 43,76 43,76 43,76 43,76 43,76 43,76 43,76 43,76 525,12
Zaliczka na podatek techniczna 1087,25 1087,25 1087,25 1087,25 1087,25 1087,25 1087,25 1087,25 1087,25 1087,25 1087,25 1087,25 13 047
Składka zdrowotna (odliczalna – 7,75 proc.) 535 535 535 535 535 535 535 535 535 535 535 535 6420
Składka zdrowotna (nieodliczalna – 1,25 proc.) 86,3 86,3 86,3 86,3 86,3 86,3 86,3 86,3 86,3 86,3 86,3 86,3 1035,6
Składka zdrowotna razem (9 proc.) 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 7455,6
Zaliczka do odprowadzenia do urzędu (po zaokrągleniu) 552 552 552 552 552 552 552 552 552 552 552 552 6624
Krok 3. Liczymy nadwyżki
Zaliczka wg Polskiego Ładu 552 552 552 552 552 552 552 552 552 552 552 552 6624
Zaliczka wg zasad z 2021 r. 552 552 552 552 552 552 552 552 552 552 552 552 6624
Zaliczka zgodnie z rozporządzeniem 552 552 552 552 552 552 552 552 552 552 552 552 6624
Nadwyżka 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Skumulowana nadwyżka 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Krok 4. Liczymy miesięczne wynagrodzenie netto
Miesiąc styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień razem
Przychód 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 96 000
Składki ZUS pracownika (13,71 proc.) 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 13 161,6
Składka zdrowotna (9 proc.) 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 7455,6
Zaliczka zgodnie z rozporządzeniem 552 552 552 552 552 552 552 552 552 552 552 552 6624
Wynagrodzenie netto 5729,9 5729,9 5729,9 5729,9 5729,9 5729,9 5729,9 5729,9 5729,9 5729,9 5729,9 5729,9 68 758,8
Krok 5. Rozliczenie roczne
Przychód Koszty Dochód (przychód – koszty) Składki ZUS Przychody do ulgi pracowniczej Wysokość ulgi pracowniczej Podstawa opodatkowania (dochód – składki ZUS – ulga pracownicza) Podatek należny za dany rok Zaliczka zapłacona w ciągu roku Różnica do zapłaty
96 000 3000 93 000 13 161,6 96 000 10 863,53 68 975 6626 6624 2
W tym przypadku poprawnie był złożony PIT-2 i zadziałała ulga dla klasy średniej, a różnica 2 zł może być wyłącznie kwestią zaokrągleń.
PRZYKŁAD 3
Osoba zatrudniona na umowę o pracę, która złożyła wniosek o niestosowanie ulgi dla klasy średniej, nie złożyła PIT-2 i nie korzysta z PPK, z wynagrodzeniem miesięcznym 8000 zł. ©℗
Krok 1. Liczymy zaliczki według Polskiego Ładu
Miesiąc styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień razem
Przychód 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 96 000
Koszty uzyskania przychodu (KUP) 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 3000
Składka emerytalna (9,76 proc.) 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 9369,6
Składka rentowa (1,5 proc.) 120 120 120 120 120 120 120 120 120 120 120 120 1440
Chorobowe (2,45 proc.) 196 196 196 196 196 196 196 196 196 196 196 196 2352
Razem składki ZUS pracownika (13,71 proc.) 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 13 161,6
Podstawa opodatkowania (przychód – KUP- składki ZUS, po zaokrągleniu) 6653 6653 6653 6653 6653 6653 6653 6653 6653 6653 6653 6653 79 836
Skumulowana podstawa opodatkowania 6653 13 306 19 959 26 612 33 265 39 918 46 571 53 224 59 877 66 530 73 183 79 836 79 836
Ulga dla pracownika 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Stawka podatku 17 proc. 17 proc. 17 proc. 17 proc. 17 proc. 17 proc. 17 proc. 17 proc. 17 proc. 17 proc. 17 proc. 17 proc.
Kwota zmniejszająca podatek 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Zaliczka na podatek 1131 1131 1131 1131 1131 1131 1131 1131 1131 1131 1131 1131 13 572
Krok 2. Liczymy zaliczki według przepisów z 2021 r.
Miesiąc styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień razem
Przychód 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 96 000
Koszty uzyskania przychodu 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 250 3000
Składka emerytalna (9,76 proc.) 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 780,8 9369,6
Składka rentowa (1,5 proc.) 120 120 120 120 120 120 120 120 120 120 120 120 1440
Chorobowe (2,45 proc.) 196 196 196 196 196 196 196 196 196 196 196 196 2352
Razem składki ZUS pracownika (13,71 proc.) 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 13 161,6
Podstawa opodatkowania 6653 6653 6653 6653 6653 6653 6653 6653 6653 6653 6653 6653 79 836
Skumulowana podstawa opodatkowania 6653 13 306 19 959 26 612 33 265 39 918 46 571 53 224 59 877 66 530 73 183 79 836 79 836
Kwota zmniejszająca podatek 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Zaliczka na podatek techniczna 1131 1131 1131 1131 1131 1131 1131 1131 1131 1131 1131 1131 13 572
Składka zdrowotna (odliczalna – 7,75 proc.) 535 535 535 535 535 535 535 535 535 535 535 535 6420
Składka zdrowotna (nieodliczalna – 1,25 proc.) 86,3 86,3 86,3 86,3 86,3 86,3 86,3 86,3 86,3 86,3 86,3 86,3 1035,6
Składka zdrowotna razem (9 proc.) 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 7455,6
Zaliczka do odprowadzenia do urzędu (po zaokrągleniu) 596 596 596 596 596 596 596 596 596 596 596 596 7152
Krok 3. Liczymy nadwyżki
Zaliczka wg Polskiego Ładu 1131 1131 1131 1131 1131 1131 1131 1131 1131 1131 1131 1131 13 572
Zaliczka wg zasad z 2021 r. 596 596 596 596 596 596 596 596 596 596 596 596 7152
Zaliczka zgodnie z rozporządzeniem 596 596 596 596 596 596 596 596 596 596 596 596 7152
Nadwyżka 535 535 535 535 535 535 535 535 535 535 535 535 6420
Skumulowana nadwyżka 535 1070 1605 2140 2675 3210 3745 4280 4815 5350 5885 6420 6420
Nigdy nie wystąpi ujemna nadwyżka, więc przez cały 2022 r. będzie pobierana zaliczka według zasad z 2021 r.
Krok 4. Liczymy miesięczne wynagrodzenie netto
Miesiąc styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień razem
Przychód 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 8000 96 000
Składki ZUS pracownika (13,71 proc.) 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 1096,8 13 161,6
Składka zdrowotna (9 proc.) 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 621,3 7455,6
Zaliczka zgodnie z rozporządzeniem 596 596 596 596 596 596 596 596 596 596 596 596 7152
Wynagrodzenie netto 5685,9 5685,9 5685,9 5685,9 5685,9 5685,9 5685,9 5685,9 5685,9 5685,9 5685,9 5685,9 68 230,8
Krok 5. Rozliczenie roczne
Przychód Koszty Dochód (przychód – koszty) Składki ZUS Przychody do ulgi pracowniczej Wysokość ulgi pracowniczej Podstawa opodatkowania (dochód – składki ZUS – ulga pracownicza) Podatek należny za dany rok Zaliczka zapłacona w ciągu roku Różnica do zwrotu
96 000 3000 93 000 13 161,6 96 000 10 863,53 68 975 6626 7152 526
W tym przypadku kwota do zwrotu będzie odpowiadać wysokości kwoty zmniejszającej podatek w 2021 r.
Wnioski
W żadnym analizowanym przypadku nie ma podatku do dopłaty. Ale sytuacja taka wystąpi, jeśli tylko w przykładzie nr 3 podatnik uzyska inny przychód ze źródła, w którym już rozliczy częściowo lub w całości kwotę wolną. Inaczej będzie też w przypadku zleceniobiorców, bo tam w zeznaniu rocznym nie zadziała ulga dla klasy średniej. Będą też różnice, jeśli pracownik ma zróżnicowane dochody w skali miesiąca, jeśli ma przychody inne niż z pracy (np. zasiłek chorobowy lub macierzyński).
Współpraca MM