Obsługiwana przez nasze biuro osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą wykupiła samochód osobowy z leasingu za 60 000 zł netto + 13 800 zł VAT. Pojazd ten zostanie wprowadzony przez przedsiębiorcę do środków trwałych. Czy można go amortyzować, stosując stawkę amortyzacji 40 proc.?
Na podstawie art. 22j ust. 1 ustawy o PIT podatnicy mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika. W takich przypadkach okres amortyzacji nie może być krótszy niż określony w art. 22j ust. 1 pkt 1–4 ustawy o PIT. W przypadku środków transportu, w tym samochodów osobowych, jest to 30 miesięcy, co odpowiada rocznej stawce amortyzacji w wysokości 40 proc.
Należy jednak wskazać, że z 1 stycznia 2021 r. została dokonana zmiana definicji używanych środków trwałych (art. 22j ust. 2 pkt 1 i art. 22j ust. 3 pkt 1 ustawy o PIT). Do końca 2020 r. z definicji tych nie wynikało, aby w wymaganym dla uznania środka trwałego za używany okresie jego używania nie można było uwzględniać okresu jego wykorzystywania przez podatnika. Obecnie z art. 22j ust. 2 pkt 1 i art. 22j ust. 3 pkt 1 ustawy o PIT wynika, że środki trwałe uznaje się za używane, jeżeli podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane przez podmiot inny niż podatnik co najmniej przez – odpowiednio – okres 6 albo 60 miesięcy. Zmiana ta została dokonana – jak czytamy w uzasadnieniu pierwszej ustawy nowelizującej z 28 listopada 2020 r. – „celem zapobieżenia działaniom optymalizacyjnym, w których podatnik początkowo leasinguje jako korzystający nowy środek trwały (np. nieruchomość) po to, aby uzyskał on status «używanego» w świetle ww. przepisu, a następnie wykupuje z firmy leasingowej i amortyzuje go już przy wykorzystaniu wyższej stawki amortyzacyjnej, albo wręcz nabyty nowy środek trwały – przed jego wprowadzeniem do ewidencji środków trwałych – odsprzedaje firmie leasingowej, a następnie ponownie go nabywa (tzw. leasing zwrotny) po okresie kwalifikującym dany środek trwały do uznania go za używany”.
Powoduje to, że amortyzacja samochodu osobowego według stawki amortyzacyjnej indywidualnie ustalonej w wysokości 40 proc. jest możliwa tylko wtedy, gdy wzięty on został w leasing jako używany (po okresie przynajmniej półrocznego używania przez inny podmiot). W przeciwnym razie nie jest to możliwe, a w konsekwencji pojazd ten może być amortyzowany jedynie przy zastosowaniu standardowej stawki amortyzacyjnej w wysokości 20 proc. (art. 22i ust. 1 w zw. z poz. 07 załącznika nr 1 do ustawy o PIT).
Podstawa prawna
art. 22i ust. 1 w zw. z poz. 07 załącznika nr 1 oraz art. 22j ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1574)
Przedsiębiorca użytkujący na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej samochód osobowy na podstawie umowy leasingu otrzymał fakturę dokumentującą opłatę za udzielenie organom postępowania w sprawach o wykroczenia informacji o użytkowniku pojazdu. Czy koszt tej opłaty przedsiębiorca może zaliczyć do podatkowych kosztów uzyskania przychodów?
Do kosztów uzyskania przychodów (dalej: KUP) z pozarolniczej działalności gospodarczej zaliczane mogą być koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów z tej działalności lub zachowania albo zabezpieczenia przychodów z tej działalności, z wyjątkiem kosztów wymienionych jako niestanowiące KUP (art. 22 ust. 1 ustawy o PIT).
Z art. 23 ustawy o PIT nie wynika przy tym, aby opłata, o której mowa, nie była uważana za KUP. Uważam jednocześnie, że opłata ta – jako opłata ponoszona w związku z użytkowaniem przedmiotu leasingu na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej – jest ponoszona przez podatników w celu osiągnięcia przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub zachowania albo zabezpieczenia przychodów z tej działalności. W konsekwencji według mnie przedmiotowa opłata może zostać zaliczona do KUP.
Niestety organy podatkowe nie podzielają tego stanowiska i uważają, że tego typu opłaty nie mogą być zaliczane do KUP (zob. przykładowo interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 1 lutego 2017 r., nr 0461-ITPB1.4511.993.2016.1.HD).
Powoduje to, że odpowiedź na pytanie zależy od przyjęcia jednego z dwóch możliwych stanowisk, przy czym pierwsze z nich wiąże się z ryzykiem sporu z organami podatkowymi.
Podstawa prawna
art. 22 ust. 1 oraz art. 23 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1574)
Klientem naszego biura jest przedsiębiorca, który zamierza wykonać usługę budowlaną na terytorium Niemiec dla nabywcy będącego osobą prywatną. Czy w związku z tym podatnik musi się zarejestrować dla celów VAT w Niemczech?
Opodatkowaniu VAT w Polsce podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium Polski (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). A contrario – nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce odpłatne świadczenie usług poza terytorium Polski. O tym, czy świadczenie usług ma miejsce na terytorium kraju, decydują przede wszystkim art. 28a–28o ustawy o VAT. Przepisy te przewidują m.in. szczególny sposób ustalania miejsca świadczenia usług związanych z nieruchomościami. Na podstawie art. 28e ustawy o VAT miejscem świadczenia tych usług jest miejsce położenia nieruchomości.
Do usług związanych z nieruchomościami należą usługi budowlane. Powoduje to, że miejsce świadczenia usług budowlanych wykonywanych na terytorium innych niż Polska państw członkowskich UE znajduje się w tych właśnie państwach, a w konsekwencji świadczenie tych usług podlega opodatkowaniu VAT w państwach członkowskich wykonywania tych usług. A zatem miejsce świadczenia wskazanej usługi budowlanej znajdować się będzie na terytorium Niemiec, a w konsekwencji podlegać ona będzie opodatkowaniu VAT w Niemczech.
Niekoniecznie oznacza to jednak, że podatnik, o którym mowa w pytaniu, będzie obowiązany do zarejestrowania się dla celów VAT w Niemczech (w celu rozliczenia niemieckiego VAT z tytułu świadczenia przedmiotowej usługi). Od 1 lipca 2021 r. rozszerzony bowiem został zakres procedur nazywanych dotychczas procedurami MOSS. Procedury te – obecnie nazywane unijną procedurą OSS oraz nieunijną procedurą OSS – obejmują teraz również m.in. świadczenie usług budowlanych.
Powoduje to, że podatnik, o którym mowa w pytaniu, może zgłosić (na formularzu VIU-R) zamiar korzystania z unijnej procedury OSS (określają ją art. 130a‒130d ustawy o VAT). Pozwoli mu to rozliczyć niemiecki VAT z tytułu świadczenia przedmiotowej usługi za pośrednictwem Polski i wyłączy konieczność rejestracji tego podatnika na potrzeby VAT w Niemczech. Rejestracja w Niemczech będzie konieczna tylko wtedy, gdy podatnik nie zdecyduje się na korzystanie z unijnej procedury OSS.
Podstawa prawna
art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 28e oraz art. 130a–130d ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1243)