Od 31 lipca 2021 r. w życie wchodzi nowelizacja ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2021 r. poz. 1132; dalej: ustawa AML), która wprowadza istotne zmiany dla biur rachunkowych.

Od tego dnia wymogami ustawy AML zostają objęci przedsiębiorcy, których podstawową działalnością gospodarczą jest świadczenie usług polegających na sporządzaniu deklaracji, prowadzeniu ksiąg podatkowych, udzielaniu porad, opinii lub wyjaśnień z zakresu przepisów prawa podatkowego lub celnego, niebędący innymi instytucjami obowiązanymi. Oznacza to, że wszystkie biura rachunkowe, bez względu na formę (zarówno spółki kapitałowe i osobowe, jak i jednoosobowe działalności gospodarcze) oraz niezależnie od rozmiaru i liczby zatrudnionych pracowników, stają się instytucjami obowiązanymi i objęte będą wymogami ustawy AML.

Jest to rewolucja, gdyż do tej pory obowiązek wdrożenia obowiązków wynikających z ustawy AML dotyczył wyłącznie doradców podatkowych, biegłych rewidentów i podmiotów prowadzących księgi rachunkowe (tzw. pełną księgowość).

Ustawa AML nakłada na instytucje obowiązane szereg obowiązków które musza realizować. Chodzi tu przede wszystkim o: stworzenie wewnętrznej procedury, wyznaczenie osób odpowiedzialnych za realizację obowiązków w zakresie AML, dokonywanie bieżącej oceny ryzyka w odniesieniu do klientów i ich transakcji, stosowania określonych środków bezpieczeństwa finansowego, wprowadzenie szkoleń dla pracowników, raportowanie do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (GIIF), ustalenia zasad wewnętrznej kontroli oraz prowadzenie i przechowywanie dokumentacji potwierdzającej wykonywanie obowiązków.

Najważniejszym obowiązkiem każdego biura rachunkowego, jako instytucji obowiązanej, jest wprowadzenie wewnętrznej procedury w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowania terroryzmu. Procedura, zgodnie z art. 50 ust. 2 ustawy AML, powinna określać zasady stosowane w instytucji obowiązanej i obejmuje w szczególności określenie: zasady rozpoznawania i oceny ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu, zasad stosowania środków bezpieczeństwa czy zasady wykonywania obowiązków w zakresie przekazywania GIIF zawiadomieni o podejrzeniu prania pieniędzy i finansowania terroryzmu.

Biura rachunkowe mają nie tylko obowiązek stworzenia samej procedury ale także jej bieżącego stosowania, które powinno przede wszystkim polegać na dokonywaniu oceny ryzyka (zarówno instytucji obowiązanej jak i klientów i ich transakcji) oraz stosowaniu odpowiednich środków bezpieczeństwa. Środki bezpieczeństwa polegają na:
- identyfikacji klienta i weryfikacji jego tożsamości;
- identyfikacji beneficjenta rzeczywistego oraz podejmowania uzasadnionych czynności
- ocenie stosunków gospodarczych i uzyskania informacji na temat ich celu i zamierzonego charakteru;
- bieżącego monitorowaniu stosunków gospodarczych z klientem.



Ocena ryzyka i stosowanie odpowiednich środków bezpieczeństwa nakładają na biura rachunkowe obowiązek dokładnej analizy klientów (w tym struktury właścicielskiej, beneficjentów rzeczywistych, jak i obszaru geograficznego czy branży w której działają), ich transakcji oraz podejmowania określonych czynności w celu zdobycia jak największej wiedzy o działalności klienta.

Niewykonywanie przez biura rachunkowe powyższych obowiązków może skutkować nałożeniem na nie sankcji administracyjnych, jak i karnych. Co istotne, karę pieniężną można nałożyć do wysokości dwukrotności kwoty korzyści osiągniętej lub straty unikniętej przez instytucję obowiązaną w wyniku naruszenia albo – w przypadku gdy nie jest możliwe ustalenie kwoty tej korzyści lub straty – do wysokości równowartości kwoty 1 000 000 euro.

Barbara Czerwińska – KBiW Kurpiejewski Budzewski i Wspólnicy