Fiskus żąda podatku od mundurowych na misjach. Jakby tego było mało, zła passa prześladuje ich też w NSA w sprawie świadczeń, które do końca 2011 r. dostali z Wojskowej Agencji Mieszkaniowej
ikona lupy />
Polskie kontyngenty wojskowe (PKW) poza granicami kraju / Dziennik Gazeta Prawna
Od początku 2012 r. minister finansów zaniechał w rozporządzeniu poboru podatku od świadczeń mieszkaniowych dla żołnierzy. Ale wciąż trwają spory o wypłaty sprzed 2012 r. W wyroku z 1 lipca 2014 r. (sygn. akt. II FSK 1066/14) Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że żołnierze mają zapłacić od nich podatek.
Wyrok jest o tyle zaskakujący, że niespełna pół roku wcześniej, w połowie stycznia inny skład orzekający NSA uznał argument fiskusa za chybiony i rozstrzygnął spór całkiem inaczej.
Odmienna interpretacja
Problem dotyczy art. 21 ust. 1 pkt 47c ustawy o PIT. Zwalnia on z podatku kwoty wypłacone przez agencje rządowe lub wykonawcze, jeżeli otrzymały one środki na ten cel z budżetu państwa.
Początkowo organy podatkowe twierdziły, że żołnierze muszą płacić daninę, bo Wojskowa Agencja Mieszkaniowa nie jest agencją rządową, a agencją wykonawczą stała się dopiero od 1 stycznia 2012 r.
Gdy sądy obaliły ten argument, fiskus sięgnął po inny – zaczął twierdzić, że zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 47c dotyczy tylko przedsiębiorców, a nie żołnierzy. Podstawą takiej wykładni ma być uzasadnienie nowelizacji, którą wprowadzono ten przepis. Organy podatkowe przypominają, że miało to związek z wdrożeniem pakietu „Przede wszystkim przedsiębiorczość”. Artykuł 21 ust. 1 pkt 47c miał być więc od początku skierowany tylko do przedsiębiorców – twierdzą urzędy.
Z tym argumentem zgodził się NSA w wyroku z 1 lipca 2014 r.
Krok wstecz
– Lipcowy wyrok NSA stanowi istotny krok wstecz, a przede wszystkim jest wyrazem jak najgorzej postrzeganego fiskalizmu – mówi radca prawny Rafał Walterowicz.
Zwraca uwagę, że uzasadnienie wyroku powiela argumentację zawartą w najnowszych interpretacjach indywidualnych, w tym m.in. dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 7 kwietnia 2014 r. (nr IBPBII/1/415-14/14/BJ) oraz dyrektora IS w Poznaniu z 11 kwietnia 2014 r. (nr ILPB2/415-76/14-2/WS).
Zdaniem Rafała Walterowicza przepis jest jasny i jednoznaczny i nie powinien być interpretowany ponad to, co wynika z jego brzmienia.
– Teza przyjęta przez NSA, jakoby zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 47c odnosiło się tylko do świadczeń otrzymywanych przez przedsiębiorców, nie znajduje potwierdzenia w treści przepisu – uważa ekspert.
Przypomina, że tego zdania był też NSA w dwóch wyrokach z 15 stycznia 2014 r. (sygn. akt II FSK 2625/13 i II FSK 2626/13). Co więcej, również w wyroku, który zapadł 30 lipca 2014 r. (a więc już po lipcowym orzeczeniu NSA), Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie również stanął po stronie żołnierzy (sygn. akt III SA/Wa 486/14, nieprawomocny).
Będzie nowelizacja
Sprzeczność orzeczeń NSA sprawia, że coraz pilniejsza staje się potrzeba jednoznacznego uregulowania kwestii PIT od świadczeń mieszkaniowych wypłacanych żołnierzom.
Jeszcze w sierpniu Sejm ma ostatecznie rozstrzygnąć w sprawie nowelizacji, która zakłada dodanie w ustawie o PIT art. 21 ust. 1 pkt 49 lit. b. Przepis ten będzie wprost zwalniał takie świadczenia z podatku. Natomiast sporny art. 21 ust. 1 pkt 47c ma zostać uchylony.
Nowy przepis wejdzie w życie następnego dnia po ogłoszeniu nowelizacji w Dzienniku Ustaw.
Zagraniczne misje
Na tym jednak problemy mundurowych z fiskusem się nie kończą. Organy podatkowe odmawiają im także prawa do zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 83. Najogólniej mówiąc, przepis ten dotyczy żołnierzy, którzy pełnią służbę poza granicami Polski.
Przez długi czas organy podatkowe twierdziły, że preferencja ta przysługuje tylko żołnierzom zawodowym pełniącym służbę poza Polską w jednostce wojskowej, zgodnie z ustawą z 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa (Dz.U. z 1998 r. nr 162, poz. 1117 ze zm.).
Podatek mieli natomiast płacić m.in. sztabowcy nadzorujący misje wojskowe w Iraku. Po ich stronie stanęły w 2011 r. sądy administracyjne, w tym m.in. NSA (sygn. akt II FPS 5/10) i WSA we Wrocławiu (sygn. akt I SA/Wr 1259/10, prawomocny). Oba sądy orzekły, że zwolnienie przysługuje wszystkim żołnierzom pełniącym służbę za granicą, jeśli realizują oni cele wskazane w tym przepisie (udział w konflikcie zbrojnym lub dla wzmocnienia sił państwa albo państw sojuszniczych, misja pokojowa, zapobieganie aktom terroryzmu lub ich skutkom, organizowanie i kontrola ruchu granicznego, organizowanie ochrony granicy państwowej lub zapewnienie bezpieczeństwa w komunikacji międzynarodowej).
Ostatecznie potwierdził to minister finansów w interpretacji ogólnej z 25 stycznia 2013 r. (nr DD3/033/252/MCA/13/RD-120536/13). Dotyczyła ona jednak okresu do końca 2010 r.
Tylko w jednostce
W 2011 r. przepis został zmieniony. Problem zwolnienia odżył. Obecnie, aby nie zapłacić PIT, trzeba być w składzie jednostki wojskowej użytej w celu udziału w konflikcie zbrojnym lub dla wzmocnienia sił państwa albo państw sojuszniczych.
W tej sprawie z korzyścią dla żołnierzy orzekł niedawno olsztyński WSA (wyrok z 25 czerwca 2014 r., sygn. akt I SA/Ol 425/14). Chodziło o mężczyznę, który w 2012 r. pełnił służbę w jednej z zagranicznych jednostek NATO. Organy podatkowe odmówiły mu prawa do zwolnienia, tłumacząc, że dotyczy ono tylko żołnierzy pełniących służbę w polskich jednostkach wojskowych użytych poza granicami kraju. Powoływały się tu na art. 2 pkt 1 i art. 3 ust. 1 ustawy o zasadach użycia lub pobytu sił zbrojnych.
WSA orzekł jednak, że definicje jednostki wojskowej zawarte w ustawach wzajemnie się wykluczają. Dla skorzystania z preferencji wystarczy, aby podatnik służył w jakiejkolwiek z nich. Dotyczy to także sił sojuszniczych NATO, które np. walczą z terroryzmem lub wypełniają inne cele wskazane w ustawie – stwierdził olsztyński sąd (wyrok jest nieprawomocny).
Inaczej interpretuje przepis Ministerstwo Obrony Narodowej. Uważa, że zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 83 ustawy o PIT przysługuje tylko żołnierzom, którzy pełnią służbę poza granicami Polski na podstawie decyzji prezydenta (patrz ramka).
MON również profiskalnie
W odpowiedzi na pytanie DGP rzecznik prasowy Ministerstwa Obrony Narodowej Jacek Sońta wskazał, że ze zwolnienia zapisanego w art. 21 ust. 1 pkt 83 ustawy o PIT mogą skorzystać tylko niektórzy żołnierze. Tylko ci, którzy pełnią służbę w jednostce wojskowej za granicą Polski, na podstawie art. 2 pkt 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu sił zbrojnych (Dz.U. nr 162, poz. 1117 ze zm.). Z niej zaś wynika, że decyzję o użyciu polskiej armii za granicą państwa może podjąć tylko prezydent. Z preferencji nie mogą więc korzystać np. żołnierze wyznaczeni do pełnienia służby poza Polską przez ministra obrony narodowej bądź dyrektora departamentu w tym resorcie, zgodnie z art. 24 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 ustawy z 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych – stwierdził Jacek Sońta.
Rzecznik MON powołał się przy tym na uzasadnienie do nowelizacji ustawy z 25 listopada 2010 r. (Dz.U. nr 226, poz. 1478 z późn. zm.), w której zmieniono treść art. 21 ust. 1 pkt 83 ustawy o PIT. Podkreślił, że wolą ustawodawcy nie było zwolnienie należności pieniężnych otrzymywanych przez wszystkich żołnierzy (bez względu na miejsce i charakter pełnionej służby), a wyłącznie tych, którzy wchodzą w skład (przynależą do) jednostki wojskowej użytej poza granicami państwa w celu udziału w konflikcie zbrojnym lub dla wzmocnienia sił państwa albo państw sojuszniczych, misji pokojowej, akcji zapobieżenia aktom terroryzmu lub ich skutkom.