O ile od otrzymanego od byłego pracodawcy odszkodowania ustalonego polubownie pracownik musi odprowadzić podatek, o tyle odszkodowanie przyznane przez sąd jest z podatku zwolnione.

Według ustawy o PIT przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u pracownika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Przychodem pracownika są zatem również pieniądze wypłacone mu w ramach odszkodowania, które jednak nie w każdym przypadku będą opodatkowane.

Kiedy od odszkodowania nie trzeba płacić podatku…

Wolne od PIT są odszkodowania i zadośćuczynienia, o których wysokości i zasadach ustalania mówią bezpośrednio inne ustawy i akty wykonawcze wydane na podstawie tych ustaw. Równocześnie, aby przyznane odszkodowanie lub zadośćuczynienie było wolne od podatku, nie może wynikać z innej umowy lub ugody, niż ugoda sądowa.

Zasady i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje Kodeks Pracy. Jeśli wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza prawo, sąd pracy orzeka o bezzasadności wypowiedzenia i od rozwiązanych już umów może zarządzić odszkodowanie. Jego wysokość to wynagrodzenie za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy - nie niższe jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 16 maja 2014 (sygn. IPTPB2/415-117/14-2/AK) stwierdził, że odszkodowanie wypłacone na podstawie wyroku sądu za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę, korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych.

…a kiedy podatek płacić trzeba

Może zdarzyć się tak, że na podstawie ugody sądowej dochodzi do zmiany sposobu rozwiązania umowy o pracę, strony godzą się na rozwiązanie jej za porozumieniem stron a pracodawca zobowiązuje się do wypłaty pracownikowi kwoty, którą ustalili wspólnie. W tym przypadku nie znajduje zastosowania zwolnienie z podatku kwoty odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę – wartość odszkodowania nie wynika bowiem wprost z przepisów prawa, a luźne, uwzględniające interesy obu stron ustalanie jego wysokości wyłącza odszkodowanie spod zwolnienia podatkowego. Wypłacona pracownikowi rekompensata będzie zatem przychodem ze stosunku pracy, od której pracodawca musi naliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na PIT (tak stwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 19 grudnia 2012 r. - sygn. IPTPB1/415-557/12-4/MAP).

Opodatkowane PIT-em są odszkodowania i zadośćuczynienia:
- określone w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę;
- odprawy pieniężne wypłacane na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników;
- odprawy i odszkodowania z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym;
- odszkodowania przyznane na podstawie przepisów o zakazie konkurencji;
- odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą;
- odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c;
- odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.






Katarzyna Miazek, Tax Care; Żaneta Rowińska, księgowa Tax Care