Spór dotyczył zmian skutkujących zmianą opodatkowania wiatraków. Chodziło o ustawę z 7 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1276; dalej: nowelizacja ustawy o OZE), która weszła w życie 30 czerwca 2018 r., ale częściowo z mocą od 1 stycznia 2018 r. Takie rozwiązanie przewidywał przepis przejściowy – art. 17 pkt 2 nowelizacji ustawy o OZE.

sygn. akt k 4/19 WYROK TK z 22 lipca 2020 r.

O CO TOCZYŁ SIĘ SPÓR

W wyniku tej zmiany powrócono do zasad opodatkowania wiatraków, jakie obowiązywały przed 2017 r. Od 1 stycznia 2017 r. opodatkowano całe wiatraki, a więc nie tylko części budowlane (fundament i maszt), lecz również urządzenia, turbiny, gondole, łopaty. Posłowie zmienili te przepisy, ale dopiero w połowie 2018 r., z mocą wsteczną od 1 stycznia 2018 r. Dwie gminy – Świecie nad Osą oraz Kobylnica – uznały, że wejście w życie przepisów wstecz było niekonstytucyjne. Pod koniec 2017 r., a więc gdy konstruowały swoje budżety, opodatkowane były całe wiatraki, a nikt nie informował o planowanych zmianach w tym zakresie. Gdy przepisy weszły w życie w trakcie roku, lecz z mocą wsteczną, to gminy nie miały czasu na dostosowanie. Nowelizacja ustawy o OZE nie przewidziała też rekompensaty dla jednostek samorządu terytorialnego za utracone w jej wyniku dochody podatkowe.
Najważniejsze orzecznictwo
Najważniejsze orzecznictwo

Zobacz również

ROZSTRZYGNIĘCIE

Trybunał orzekł, że przepis przejściowy w nowelizacji ustawy o OZE, a więc jej art. 17 pkt 2, w zakresie, w jakim wprowadził z mocą wsteczną zmiany w opodatkowaniu elektrowni wiatrowych, jest niezgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. nr 78, poz. 483; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 114, poz. 946) i wywodzoną z niego zasadą niedziałania prawa wstecz (nieretroaktywności prawa – lex retro non agit). Utratę mocy obowiązującej tego przepisu TK odroczył jednak o 18 miesięcy od ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw.
Trybunał wskazał, że zmiany można było wprowadzić z odpowiednim wyprzedzeniem. Przepisy można zmienić z mocą wsteczną jedynie w wyjątkowych przypadkach. Nowelizacja ustawy o OZE nie spełniała tych wymogów, a więc nie mogła wejść w życie z mocą wsteczną.

PODSUMOWANIE

Wyrok TK jest korzystny dla gmin, lecz z powodu odroczenia jego wejścia w życie o półtora roku problemy finansowe poszkodowanych samorządów nie są rozwiązane.