Problem, jaki rozstrzygnął sąd, dotyczył firm prowadzących działalność w branży nieruchomości. W każdej ze spraw spółka planowała sprzedaż całości udziałów innemu podmiotowi. W celu m.in. ograniczenia kosztów wspólnik podjął decyzję o rozwiązaniu spółki. W związku z tym cały jej majątek miałby zostać przekazany do niego, a on kontynuowałby działalność spółki.
Każde z przedsiębiorstw wystąpiło do ministra finansów o interpretację. Firmy chciały potwierdzenia, że takie transakcje nie podlegają VAT. Uważały, że nie jest to nieodpłatne przekazanie towarów, o czym mówi art. 7 ust. 2 ustawy (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), co mogłoby uzasadniać opodatkowanie. Ich pełnomocnicy argumentowali, że w sytuacji gdy dochodzi do likwidacji przedsiębiorstwa, wspólnik nie osiągnie żadnego przysporzenia, a spółka nie otrzyma żadnego wynagrodzenia, bo jest to wynik decyzji wspólnika, a nie spółki. Ponadto przekazywany majątek będzie faktycznie stanowił całe przedsiębiorstwo, a to powoduje, że do takiej czynności nie stosuje się ustawy o VAT, na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.
W interpretacjach wydanych dla spółek dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, że transakcja, o którą pyta spółka, byłaby wyłączona z VAT, jeśli rzeczywiście doszłoby do przekazania przedsiębiorstwa ze wszystkimi elementami i warunkami, które wynikają z art. 551 kodeksu cywilnego. W sytuacji zaś, gdy dochodzi do przekazania składników majątku niestanowiących pod względem prawnym przedsiębiorstwa, to taka transakcja jest objęta VAT. Opodatkowanie wystąpi, o ile spółce przysługiwało prawo do odliczenia VAT przy zakupie przekazywanych składników majątku – stwierdził organ. Spółki nie zgodziły się z tym i złożyły skargi do sądu. Ich pełnomocnicy wskazywali, że istota likwidacji zaprzecza definicji zorganizowanej i powtarzalnej działalności gospodarczej. Jest to czynność jednorazowa, zmierzająca do wykreślenia podmiotu z KRS i nie może być wykonywana wielokrotnie.
WSA w Warszawie uchylił interpretacje. Sąd uznał, że skoro majątek był wykorzystywany przez spółkę w działalności gospodarczej, to należy założyć, że ich odbiorca również prowadzący taką działalność nie działa jako konsument (a tylko wtedy wystąpiłoby opodatkowanie VAT na skutek wydania towarów), ale że wykorzysta towary w działalności gospodarczej.
NSA stwierdził, że interpretacje są prawidłowe. Orzekł, że w tych sprawach dochodzi do dostawy towarów na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, mimo że jest to jednostronna czynność likwidowanej spółki.
Wyroki są prawomocne.

317 698 tys. liczba spółek z o.o. w 2013 r.

ORZECZNICTWO
Wyroki NSA z 19 marca 2014 r., sygn. akt I FSK 831/13, I FSK 857-858/13, I FSK 908/13, I FSK 909/13, I FSK 927-929/13.