To, jaką stawką opodatkowany jest olej opałowy, zależy od tego, na jakie cele jest przeznaczony. Sprzedawca oleju może opodatkować swoje towary stawką preferencyjną tylko wtedy, gdy kupujący prawidłowo wypełni oświadczenie o tym, że olej przeznaczony jest na cele grzewcze, a nie napędowe. Jednak celnicy prowadzą bardzo surowe kontrole oświadczeń i nakładają na sprzedawców sankcyjny podatek, nawet gdy znajdą najmniejszy błąd. Sądy administracyjne również nie zawsze akceptują błędy w oświadczeniach.
WSA w Białymstoku w wyroku z 9 czerwca 2010 r. (sygn. akt I SA/Bk 69/10) orzekł, że oświadczenia nabywców o przeznaczeniu oleju na cele opałowe w momencie sprzedaży muszą zawierać wszystkie elementy wymienione w art. 89 ust. 6 – 8 ustawy o podatku akcyzowym (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 108, poz. 626 z późn. zm). Brak podpisu czy prawidłowego adresu będzie skutkować tym, że celnicy będą mogli naliczyć wyższy podatek. Natomiast WSA w Gorzowie Wielkopolskim w wyroku z 12 stycznia 2012 r. (sygn. akt I SA/Go 1025/11) stwierdził, że to w interesie sprzedawców paliw opałowych leży wypełnienie wszystkich nawet najbardziej formalnych warunków związanych z oświadczeniami. Ryzyko nierzetelności oświadczeń obciąża podatnika, który we wszystkich wątpliwych przypadkach może odmówić sprzedaży oleju ze stawką preferencyjną.
– Jednak część sądów, jak np. WSA w Bydgoszczy w wyroku z 17 maja 2011 r. (sygn. akt I SA/ Bd 220/11) dzieli błędy w oświadczeniach na istotne i nieistotne. Nieistotne mogą być uzupełnione w postępowaniu podatkowym – tłumaczy Wojciech Kotala, doradca podatkowy z DLA Piper Wiater.
Braki w oświadczeniach są nieistotne, gdy nie można zakwestionować zaistnienia oświadczenia o oznaczonej treści oraz gdy możliwa jest weryfikacja tej treści (podobnie uznał WSA w Bydgoszczy, wyrok o sygn. akt I SA Bd 381/11).
Jednym z problemów sprzedawców olejów jest też to, że sądy administracyjne nie są zgodne, czy celnicy mogą nałożyć sankcyjną stawkę podatku, gdy sprzedawca nie złoży w prawidłowy sposób zestawienia oświadczeń. WSA w Olsztynie w wyroku z 27 października 2011 r. (sygn. akt I SA/OI 527/11) oraz WSA w Rzeszowie w wyroku z 12 stycznia 2012 r. (sygn. akt ISA/ Rz 795/11) orzekły, że obowiązek złożenia miesięcznych oświadczeń jest obowiązkiem ewidencyjno-informacyjnym, dlatego celnicy nie mogą nałożyć sanacyjnej stawki podatku w przypadku niezłożenia zestawienia w terminie. Miesięczne zestawienie oświadczeń jest dokumentem o charakterze formalnoprawnym, mającym umożliwić bieżącą kontrolę składanych przez nabywców oświadczeń. Wojciech Kotala ostrzega, że część sądów stoi na stanowisku, że w przypadku błędów w miesięcznych zestawieniach podatnik traci prawo do zastosowania preferencyjnej stawki akcyzy. Takie wnioski przedstawił m.in. WSA w Gdańsku w wyroku z 15 listopada 2011 r. (sygn. akt I SA/ Gd 513/11) czy WSA w Gliwicach w wyroku z 9 listopada 2011 r. (sygn. akt I SA/GI 459/11).

1822 zł na 1 tys. litrów wynosi stawka, którą celnicy opodatkowują wyroby, gdy odkryją błędy w oświadczeniach