Jak informowaliśmy w wydaniu z 23 marca tego roku, minister finansów potwierdził, że jednoosobowa spółka kapitałowa powstała w drodze przekształcenia nie jest podatkowym następcą prawnym przekształconego przedsiębiorcy – osoby fizycznej. Ponosi natomiast solidarną odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe powstałe do dnia przekształcenia.
Ministerstwo Finansów zapewnia jednak, że kontynuację działalności dla celów podatkowych można wywodzić z art. 5842 par. 2 kodeksu spółek handlowych (Dz.U. z 2000 r. nr 94, poz. 1037 z późn. zm.). Stanowi on, że przy takim przekształceniu ma miejsce przejście (sukcesja) praw i obowiązków, z wyjątkiem ulg podatkowych. Zdaniem Rafała Kowalskiego, starszego menedżera w PwC, oznaczałoby to, że w zakresie uprawnień podatkowych (poza ulgami podatkowymi) i bieżących zobowiązań podatkowych następuje pełna sukcesja. Zaś za zaległości podatkowe spółka odpowiada solidarnie z osobą fizyczną.
– Rozwiązanie to powinno więc umożliwiać np. wystawianie faktur korygujących VAT czy zaliczenie przez spółkę do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych przez przedsiębiorcę przed przekształceniem – przekonuje Marta Siedlecka, starszy konsultant w PwC.
Eksperci podkreślają jednak, że kwestią problematyczną jest to, czy przepis tego kodeksu może być podstawą sukcesji podatkowej. Niestety opinii MF w tej kwestii nie podzielały dotychczas organy podatkowe, m.in. dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 22 listopada 2011 r. (nr IPPP1/443-1287/11-2/AS).
Michał Mrozik, ekspert podatkowy w KPMG, tłumaczy, że zdaniem organów podatkowych w przypadku tego typu przekształcenia nie zachodzi sukcesja, gdyż nie regulują jej przepisy rozdziału 14 Ordynacji podatkowej (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.), tak jak ma to miejsce w przypadku przekształceń innych spółek.

Nową formę przekształcenia w kodeksie spółek handlowych wprowadziła od 1 lipca 2011 r. ustawa o ograniczeniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (Dz.U. nr 106, poz. 622 z późn. zm.)

– W piśmiennictwie prezentowany jest również odmienny pogląd, że sukcesja podatkowa może być wywodzona z art. 5842 kodeksu spółek handlowych – przyznaje Michał Mrozik.
Skoro w przepisie tym ustawodawca wyłączył sukcesję praw podatkowych tylko w stosunku do ulg, to obejmuje ona pozostałe podatkowe uprawnienia. Za takim poglądem opowiedziało się Ministerstwo Finansów w opisywanej przez nas odpowiedzi na interpelację poselską.
– Niestety takie pismo resortu nie zapewnia podatnikom żadnej ochrony prawnej, w szczególności analogicznej do tej wynikającej z interpretacji indywidualnej lub ogólnej – ostrzega Michał Mrozik.
Także Jarosław Żemantowski, doradca podatkowy w Kancelarii Ożóg i Wspólnicy, uważa, że stanowisko Ministerstwa Finansów nie usuwa praktycznych trudności i wątpliwości podatników. Zdaniem eksperta jest to pogląd nadzwyczaj liberalny, odbiegający znacznie od dotychczasowego podejścia organów podatkowych w analogicznych przypadkach.

W związku z nową formą przekształcenia w Ordynacji podatkowej uregulowano jedynie zasady odpowiedzialności za długi podatkowe

Jak wynika z licznych interpretacji, przekształcenie formy prawnej nieskutkujące pełną sukcesją praw i obowiązków na podstawie wyraźnego przepisu Ordynacji podatkowej ma w wymiarze podatkowym znaczenie tylko wtedy, gdy skutek taki regulują wprost przepisy.

Jednoosobowa spółka kapitałowa powstała z przekształcenia przedsiębiorcy – osoby fizycznej odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z tą osobą za powstałe do dnia przekształcenia zaległości podatkowe

Przedsiębiorcy ponoszą więc ryzyko podatkowe przy rozliczeniach przejętych przez spółkę umów np. leasingu, odliczaniu nadwyżki podatku naliczonego czy korekty podatku naliczonego związanego z nabyciem środków trwałych. Dlatego zdaniem Jarosława Żemantowskiego przedsiębiorcy nadal powinni występować o indywidualną interpretację w sprawach związanych z podatkowymi skutkami przekształcenia.