Podatkowi od czynności cywilnoprawnych (PCC) podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.
Jak podkreśla Ministerstwo Finansów w wyjaśnieniu „DGP”, istota umowy pożyczki polega na zobowiązaniu się dającego pożyczkę do przeniesienia, na własność biorącego pożyczkę, określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorącego do zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Umowa pożyczki jest umową konsensualną i dochodzi do skutku przez samo zgodne porozumienie stron. Wyrażenie zgodnego oświadczenia woli przez strony stanowi więc o zawarciu umowy pożyczki, a tym samym o powstaniu obowiązku podatkowego w PCC. Ani wydanie pieniędzy z pożyczki później niż w chwili zawarcia umowy, ani prawo dochodzenia jego wydania nie zmienia charakteru tej czynności i nie ma znaczenia dla ustalenia chwili powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych. Umowa pożyczki podlega bowiem PCC niezależnie od faktu wydania jej przedmiotu, a obowiązek podatkowy powstaje z mocy prawa już z chwilą zawarcia umowy.
Stanowisko takie potwierdził również NSA w wyroku z 16 lutego 2010 r. (sygn. akt II FSK 1548/08).