Stosownie do art. 399 Dyrektywy 2006/112/WE, która zastąpiła obowiązującą VI Dyrektywę, państwa członkowskie, które przystąpiły do UE po 1 stycznia 1999 r. i nie przyjęły euro jako obowiązującej waluty, zostały zobowiązane do określania równowartości w walutach krajowych kwot wyrażonych w euro według kursu obowiązującego w dniu ich przystąpienia do Wspólnoty.

ŁUKASZ STRZELEC
doradca podatkowy w TPA Horwath
Zgodnie z art. 400 Dyrektywy, przyjmując określoną kwotę, dane państwo członkowskie uprawnione jest do zaokrąglania otrzymanych kwot nie więcej jednak niż o 10 proc. w górę lub w dół. Postanowienia Dyrektywy zostały zaimplementowane do polskiego ustawodawstwa z 1 stycznia 2008 r., kiedy to weszły w życie znowelizowane przepisy ustawy o VAT. Ustawodawca jako kurs referencyjny euro przyjął kurs z 30 kwietnia 2004 r. (4,8122 zł), gdyż 1 maja tego roku był dniem wolnym od pracy.
Nowy sposób określania kwot limitów w ustawie o VAT będzie miał zastosowanie m.in. do kwoty zwolnienia drobnych przedsiębiorców od podatku VAT. Przed 1 stycznia 2008 r. limit obrotu uprawniający do zwolnienia stanowił równowartość kwoty 10 tys. euro, która zgodnie z rozporządzeniem ministra finansów w roku 2007 przeliczana była na kwotę 39,7 tys. zł. Po zastosowaniu kursu euro z momentu wstąpienia Polski do Wspólnoty oraz zaokrągleniu ustawodawca otrzymał kwotę 50 tys. zł, która to obowiązuje od początku 2008 roku.
Przedmiotową zmianę należy ocenić pozytywnie. Po pierwsze, należy zauważyć, iż limit uprawniający do zwolnienia od podatku VAT uległ zwiększeniu o ponad 10 tys. zł. Dodatkowo określenie limitu w złotówkach likwiduje problem z koniecznością corocznego wyliczania przez podatników kwoty uprawniającej ich do korzystania ze zwolnienia, co powinno wyeliminować sytuacje, w których mniej świadomi podatnicy tracili prawo do zwolnienia z VAT w związku z corocznie zmniejszającym się limitem.
Rozważając wprowadzone zmiany, należy wskazać, iż nie wszyscy podatnicy, których obrót w roku 2008 nie przekroczy kwoty 50 tys. zł będą mogli skorzystać ze zwolnienia podmiotowego. Zgodnie bowiem z art. 113 ust. 1, 10 i 11 ustawy o VAT, analizując możliwość stosowania zwolnienia, należy przyjrzeć się nie tylko bieżącym obrotom, ale trzeba też przyjrzeć się wysokości obrotów z poprzedniego roku. Limit uprawniający do stosowania zwolnienia w roku 2007 wynosił 39,700 zł. W konsekwencji przekroczenie go w uprzednim roku spowoduje utratę prawa do zwolnienia w kolejnych trzech latach (poczynając od roku 2008), nawet w sytuacji, gdy w latach tych obroty nie przekroczą kwoty 50 tys. zł.
W praktyce przy określaniu prawa do zwolnienia drobni przedsiębiorcy mogą natknąć się na jeszcze jeden problem. Przypomnijmy, iż zgodnie z art. 113 ust. 9, podatnicy rozpoczynający działalność w trakcie roku podatkowego, kwotę uprawniającą do zwolnienia wyliczają w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży. Wyliczenie proporcji zasadniczo nie powinno sprawiać większych problemów. Zauważmy jednak, iż rok 2008 jest rokiem przestępnym i w konsekwencji może powstać pytanie, czy do wyliczenia granicznej kwoty uprawniającej do zwolnienia z VAT powinniśmy przyjąć liczbę 365 czy też 366 dni. Odpowiedzi na to pytanie nie znajdziemy w ustawie o VAT, gdzie pojęcie rok podatkowy nie zostało zdefiniowane. Również inne przepisy podatkowe, w tym Ordynacja, nie okażą się pomocne. Jedynie kodeks cywilny w art. 114 przyjmuje, iż za rok należy przyjąć 365 dni.
W związku z powyższym w praktyce podatnicy mogą przyjąć rozwiązanie bezpieczniejsze i wyliczać proporcję w stosunku do 366 dni lub też powołując się na kodeks cywilny wskazywać, iż proporcja powinna być wyliczana przy założeniu, że rok podatkowy ma 365 dni. W mojej ocenie organy podatkowe nie powinny jednak kwestionować żadnego z omówionych powyżej rozwiązań.
(KK)
Podstawa prawna
■ Art. 113 ust. 1, 9, 10, 11 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).