Osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą mają do wyboru cztery formy opodatkowana uzyskiwanych dochodów (zasady ogólne według progresywnej stawki PIT – 18 proc. i 32 proc., według stawki liniowej 19 proc., oraz opodatkowanie zryczałtowane – według ewidencji przychodów lub karty podatkowej, w których stawka podatku uzależniona jest od rodzaju prowadzonej działalności).
Jeśli do 20 stycznia 2011 roku nie złożą oświadczenia do urzędu skarbowego o wyborze formy rozliczenia uzyskiwanych przychodów, to automatycznie staną się podatnikami rozliczającymi się według zasad ogólnych. W takim przypadku przedsiębiorca jest zobowiązany do prowadzenia księgi przychodów i rozchodów albo ksiąg rachunkowych w przypadku osiągania znacznych przychodów. Podstawą opodatkowania jest osiągnięty dochód, a więc przedsiębiorca może zaliczyć w koszty uzyskania przychodów wydatki poniesione w celu jego osiągnięcia.
W przypadku natomiast opodatkowania ryczałtowego nie można rozliczyć poniesionych kosztów uzyskania przychodów. Przy ryczałcie podatnik ma jednak mniej obowiązków dokumentacyjnych i płaci stały podatek (zazwyczaj niższy niż skala PIT) jako procent od przychodów ze sprzedaży towarów czy usług.
Podatek liniowy jest natomiast korzystny dla podatników osiągających znaczne przychody – podatek wynosi 19 proc. niezależnie od wysokości osiągniętych przychodów i można rozliczać koszty uzyskania przychodu.
Podatnicy, którzy zamierzają kontynuować formę rozliczenia z poprzedniego roku, nie muszą składać oświadczenia.