STAN FAKTYCZNY
W maju 2006 r. podatnik wystąpił o udzielenie pisemnej interpretacji. Wyjaśnił, że jest biegłym sądowym z dziedziny pisma ręcznego przy sądzie okręgowym. Zapytał, czy usługi wykonywane przez biegłego sądowego podlegają opodatkowaniu VAT. A także, czy podlega on zwolnieniu podmiotowemu oraz kiedy ewentualnie powstaje dla niego obowiązek rejestracji dla celów VAT.
UZASADNIENIE
Ponieważ interpretacja organów okazała się niekorzystna dla podatnika, sprawa trafiła do sądu administracyjnego. I Wojewódzki Sąd Administracyjny uwzględnił skargę podatnika. Sąd podkreślił, że Europejski Trybunał Sprawiedliwości wyznaczył pewne kryteria interpretacji pojęcia samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej. Analiza orzecznictwa ETS wskazuje, że za podatnika uważana powinna być osoba, która wykonuje swoją działalność jako przedsiębiorca działający w warunkach niepewności, np. co do popytu, konkurencji, a także ostatecznego rezultatu finansowego podjętej działalności.
Sformułowania VI Dyrektywy w powyższym zakresie mają charakter ogólny i wyznaczają pewne ramy dla kwalifikacji działalności jako samodzielnej, wiele zależy od regulacji krajowych i interpretacji przepisów krajowych, w tym wypadku art. 15 ust. 3 pkt 3 nowej ustawy o VAT. Jednak, jeżeli przepis dopuszcza różną interpretację, to należy wybrać takie jego znaczenie, które zapewnia zgodność normy krajowej z normą wspólnotową.
W ocenie sądu stosunek łączący organ procesowy i biegłego jest stosunkiem publicznoprawnym (procesowym), a nie stosunkiem cywilnoprawnym. Sąd nie jest partnerem dla biegłego, lecz ma pozycję władczą. Nie jest on żadnym samodzielnym bytem procesowym, lecz tylko narzędziem, którego używa organ procesowy dla poznania materiału dowodowego. Biegłym kieruje organ procesowy.
Biegły, realizując nakazane mu postanowieniem czynności badawcze, działa na rzecz organu procesowego, z jego umocowania, pod jego kierownictwem i według jego wskazówek. Organ procesowy ponosi więc odpowiedzialność (instancyjną i wobec osób trzecich) za tak podejmowane i realizowane czynności badawcze oraz za użytek, jaki czyni z opinii. Biegły nie działa w warunkach konkurencji i nie ponosi ryzyka ekonomicznego swych działań. Stosunek prawny łączący biegłego z organem procesowym posiada cechy zbliżone do stosunku pracy. W związku z tym zdaniem WSA biegły sądowy wydający opinie na zlecenie sądu, na podstawie właściwych przepisów, nie prowadzi w tym zakresie samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej i nie jest z tego tytułu podatnikiem VAT.
Wyrok WSA w Bydgoszczy z 5 kwietnia 2007 r., opublikowany w ZNSA 2007/4/108
SYGN. AKT I SA/Bd 111/07
Przygotowała ALEKSANDRA TARKA