Obecnie w administracji skarbowej pracuje ponad 3 tys. stażystów. Osoby te wykonują proste prace, np. tworzą archiwa, wprowadzają dane do systemów. Tylko ok. 10 proc. stażystów decyduje się na późniejsze, stałe zatrudnienie w skarbówce.
Urzędy i izby skarbowe są kadrowo wspierane przez stażystów. W niektórych województwach jest ich nieco ponad stu, np. w woj. podlaskim. W innych stażyści stanowią grupę nawet ponad tysiąca osób, np. w woj. śląskim – wynika z sondy „DGP” przeprowadzonej w izbach skarbowych.
W większości przypadków stażyści są kierowani do pracy w urzędach skarbowych przez urzędy pracy. Urzędy pracy też wypłacają im wynagrodzenie, które niestety za wysokie nie jest. Stażysta dostaje na rękę ok. 740 zł.

Statystyka w urzędach

Liczba osób przyjmowanych do urzędów i izb skarbowych jest różna w zależności od województwa. Przykładowo obecnie w woj. pomorskim pracuje 157 stażystów, zachodniopomorskim – 282, dolnośląskim – 430, mazowieckim – 450, lubuskim – 213, podlaskim – 112, kujawsko-pomorskim – 306, śląskim ponad 600, warmińsko-mazurskim – 157, a wielkopolskim – 297.
Jedynie nie znamy liczby stażystów z woj. lubelskiego, bo – jak poinformowano nas w Izbie Skarbowej w Lublinie – nie można określić dokładnej liczby stażystów, ponieważ na praktyki w urzędach przyjmowani są zarówno uczniowie szkół średnich, studenci, jak i osoby kierowane przez urzędy pracy.

Zadania do wykonania

Stażyści zajmują się prostymi pracami biurowymi oraz wykonują czynności techniczne i pomocnicze, takie jak np. przygotowanie akt podatkowych do archiwum czy korespondencji do wysyłki, przyjmowanie i sprawdzanie pod względem czytelności i kompletności składanych przez podatników podań i wniosków, wpisywanie podań o wydanie zaświadczeń do rejestru i wydawanie zaświadczeń, wprowadzanie deklaracji podatkowych.
– Stażyści pracują w różnych komórkach organizacyjnych izby i urzędów. Wykonują czynności określone w programach stażu wynikających z umów zawartych z urzędami pracy – stwierdza Mirosław Kucharczyk z Izby Skarbowej w Warszawie.
Dodaje, że praca w urzędach umożliwia stażystom zapoznanie się z: przepisami prawa podatkowego, rodzajami składanych przez podatników dokumentów i deklaracji, prawami i obowiązkami podatników, a także z programami informatycznymi takimi, jak Poltax, System Informacji Podatkowej czy Biblioteka Akt.
Zastępca naczelnika Urzędu Skarbowego w Żarach – Bogdan Mistoń – ocenia, że stażyści wykonują zadania najprostsze, niewymagające doświadczenia lub długotrwałego szkolenia, jednak stanowią nieocenioną pomoc w wykonywaniu zadań. Wykonywanie tych najprostszych czynności jest często pracochłonne, zatem odciążanie stałych pracowników pozwala im na wykonywanie dzięki temu innych czynności – np. sprawdzających. Podobną opinię wyraża naczelnik Urzędu Skarbowego w Międzyrzeczu – Józef Spychała, dla którego obecność stażystów stanowi nieocenioną pomoc w pracach biurowych.
– Stażyści są ogromnym wsparciem w pracy urzędu skarbowego, szczególnie w okresie akcji zeznań. Wykonują czynności techniczne, a nie merytoryczne, ale odciążają tym samym pracowników urzędu – stwierdza Katarzyna Głąb z Izby Skarbowej w Olsztynie.



Zatrudnienie po stażu

Osoby odbywające staż mogą ubiegać się o przyjęcie do pracy na warunkach określonych ustawą o służbie cywilnej, tj. przez złożenie oferty i poddanie się trybowi postępowania kwalifikacyjnego. Wielu stażystów po zakończeniu stażu lub jeszcze w trakcie jego trwania składa podania o przyjęcie do pracy na podstawie ukazujących się ogłoszeń o wolnych stanowiskach pracy w służbie cywilnej. Zdarzają się również sytuacje, w których zawierana jest na krótki okres umowa zlecenie z byłym stażystą.
Z danych zebranych przez izby skarbowe wynika, że ok. 10 proc. stażystów znajduje potem zatrudnienie w skarbówce. W trakcie ostatnich kilku lat w woj. śląskim zatrudniono w urzędach skarbowych, tak na podstawie umowy o pracę, jak i umów cywilnoprawnych, ponad 200 byłych stażystów.
– Jest to niewielka część wszystkich stażystów z tego okresu, jednak grupa ta stanowi ważne źródło potencjalnych pracowników – ocenia Michał Kasprzak z Izby Skarbowej w Katowicach.
Z kolei Beata Sarna z Izby Skarbowej w Krakowie wskazuje, że w 2009 roku w 28 małopolskich urzędach skarbowych 526 osób odbyło staż absolwencki. Zatrudnienie znalazło średnio 12 proc. stażystów (choć są urzędy, w których późniejsze zatrudnienie znajduje 25, a nawet 50 proc. osób przyjętych na staż).
– Obowiązujące przepisy nie dopuszczają przyjęć stażystów z tzw. automatu, dlatego też osoby te muszą spełniać wymogi określone w ogłoszeniu oraz przejść pełną procedurę naboru – podaje Beata Sarna.
Zatem osoby odbywające staż mogą przystąpić do postępowania rekrutacyjnego, wykazując się zdobytą w urzędzie wiedzą i umiejętnościami.
Skierowanie na staż
Firmy lub instytucje muszą złożyć wniosek do powiatowego urzędu pracy, aby przyjąć u siebie na staż bezrobotnego. Staż bezrobotnego w firmie może trwać do pół roku. Młode osoby, które nie ukończyły 25 lat, mogą być na stażu nawet do roku.
Z praktykanta można wcześniej zrezygnować, niż wynika to z umowy, np. gdy nie stawi się przez dwa dni na staż. Stażysta otrzymuje z powiatowego urzędu pracy stypendium w wysokości 890,60 zł miesięcznie. W tym czasie nie ma prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Po zakończeniu stażu praktykant otrzyma od firmy opinię o tym, czym się zajmował i jakie umiejętności praktyczne uzyskał w tym czasie. Z kolei dyrektor powiatowego urzędu pracy wyda mu zaświadczenie o odbyciu stażu.