Od pięciu lat prowadzę działalność gospodarczą. Miesiąc temu mój kontrahent (polski przedsiębiorca) poprosił mój urząd skarbowy o przedstawienie potwierdzenia nadania mi numeru identyfikacji podatkowej. Spotykam się z tym po raz pierwszy. Po co kontrahentowi takie potwierdzenie? Czy ja sam mógłbym o takie potwierdzenie wystąpić - pytał nas czytelnik w liście do redakcji. O wyjaśnienie tej kwestii poprosiliśmy Izbę Skarbową w Szczecinie i Wojciecha Kotowskiego z ITA Doradztwo Podatkowe.

IZBA SKARBOWA W SZCZECINIE WYJAŚNIŁA GP
Naczelnik urzędu skarbowego zobowiązany jest do potwierdzenia, na wniosek zainteresowanego, faktu nadania NIP podmiotowi, który się nim posługuje. Może on jednak jedynie dokonać potwierdzenia, czy konkretny NIP wskazany przez zainteresowanego został faktycznie przyznany podmiotowi, którego dotyczy wniosek.
Prawo do złożenia wniosku o potwierdzenie nadania NIP przysługuje podatnikowi, którego potwierdzenie dotyczy, jak i osobie trzeciej, mającej interes prawny w złożeniu wniosku.
Wniosek o takie potwierdzenie na formularzu NIP-5 należy złożyć we właściwym dla wnioskodawcy, według miejsca zamieszkania lub siedziby, urzędzie skarbowym. Formularz można uzyskać w każdym urzędzie skarbowym na terenie kraju lub pobrać ze strony internetowej Ministerstwa Finansów (www.mf.gov.pl).
Wniosek trzeba wypełnić zgodnie ze wskazówkami znajdującymi się na formularzu, tzn. należy podawać wszystkie nazwy w pełnym brzmieniu (bez stosowania własnych skrótów), szczególnie należy zwrócić uwagę na poprawny zapis nazw ulic. Pełne nazwy przedsiębiorców należy podawać tak, jak zostały one wskazane w Krajowym Rejestrze Sądowym lub w ewidencji działalności gospodarczej.
Wypełnione i podpisane przez wnioskodawcę (osobę reprezentującą wnioskodawcę) formularze składa się w dwóch identycznych egzemplarzach bezpośrednio w siedzibie urzędu skarbowego lub przesyła za pośrednictwem poczty na adres urzędu. Jeden egzemplarz zostanie zwrócony wnioskodawcy.
Potwierdzenie nadania numeru identyfikacji podatkowej podmiotowi, który się nim posługuje, podlega opłacie skarbowej w wysokości 21 zł. Oryginalny dowód zapłaty należy dołączyć do wniosku NIP-5.
Organ podatkowy rozpatruje wniosek niezwłocznie, jednak nie później niż w ciągu siedmiu dni od dnia złożenia wniosku.
Urząd sprawdza, czy dane zawarte we wniosku są prawidłowe. Następnie wydaje wnioskodawcy jeden egzemplarz wniosku NIP-5 z odpowiedzią, w której: potwierdza nadanie podanego NIP lub nie potwierdza nadania podanego NIP, lub nie może potwierdzić podanego NIP ze względu na podanie niewystarczającej ilości danych o podmiocie, którego dotyczy wniosek.
Opisany tryb ma na celu wyłącznie potwierdzenie nadania NIP wskazanego we wniosku i nie oznacza bezzasadnego ujawniania danych zawartych w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub aktualizacyjnym.
Poza wymienioną procedurą urzędy skarbowe wydają również duplikaty decyzji o nadaniu NIP, w przypadku zagubienia lub zniszczenia oryginału wspomnianej decyzji. Duplikat wydawany jest według stanu na dzień wydania oryginału decyzji, tzn. w przypadku aktualizacji duplikat nie będzie zawierał aktualnych danych. Duplikat decyzji o nadaniu NIP wydaje naczelnik urzędu skarbowego, który wydał oryginał decyzji i tylko na wniosek podatnika. Wniosek rozpatrywany jest niezwłocznie, jednak nie później niż w ciągu siedmiu dni od dnia jego złożenia. Wydanie duplikatu podlega opłacie skarbowej w wysokości 15 zł, a oryginalny dowód zapłaty należy dołączyć do wniosku.
EKSPERT WYJAŚNIA
WOJCIECH KOTOWSKI
konsultant podatkowy w ITA Doradztwo Podatkowe
Każdy podatnik podlega obowiązkowi ewidencyjnemu. Numer identyfikacji podatkowej (NIP) pozwala na jego identyfikację. Ma on istotne znaczenie przede wszystkim w kontaktach z administracją podatkową. Zgodnie z art. 11 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników podatnik jest zobowiązany do podawania NIP na wszelkich dokumentach związanych z wykonywaniem zobowiązań podatkowych oraz innych, niepodatkowych należności budżetowych, do poboru których są zobowiązane organy podatkowe lub celne.
NIP jest nadawany jednokrotnie, decyzją naczelnika urzędu skarbowego. Przepisy przewidują także możliwość wydania potwierdzenia tego, że dany podatnik posiada określony numer podatkowy. Zgodnie z art. 13 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników potwierdza to naczelnik urzędu skarbowego, na wniosek podatnika, który danym numerem się posługuje. Możliwość uzyskania potwierdzenia NIP ma także osoba trzecia, jeżeli ma w tym interes prawny.
Z wskazanych przepisów wynika, że uzyskanie potwierdzenia NIP jest uprawnieniem, a nie obowiązkiem podatnika. Posiadanie dokumentu potwierdzającego określony NIP może być przydatne w zwykłej, codziennej działalności. Przykładowo w wielu przypadkach potwierdzenia takiego wymagają podmioty gospodarcze działające w sferze udzielania kredytów czy pożyczek (np. banki). W sytuacji gdy osoba fizyczna czy przedsiębiorca chce dokonać zakupów na raty, może to uczynić po dostarczeniu sprzedawcy potwierdzenia nadania NIP. W praktyce bywa jednak często tak, że banki i inni pożyczkodawcy zadawalają się otrzymaniem kopii wydanej decyzji o nadaniu NIP. Zdarzają się jednak przypadki utraty czy zagubienia tego dokumentu. Wówczas tak podatnik, jak i podmiot trzeci, mający w tym interes prawny, mogą wystąpić do urzędu o wystawienie potwierdzenia na druku NIP-5. Dokument stwierdzający posiadanie numeru podatkowego może więc potwierdzać rzetelność kontrahenta.
Warto w tym miejscu wspomnieć o propozycjach niektórych polityków w sprawie zniesienia NIP. Pojawiają się bowiem argumenty o niecelowości posiadania przez podatnika wielu różnych numerów: NIP, PESEL, REGON. Wystarczające miałoby być posiadanie przez podatnika jedynie numeru PESEL. Propozycja ta wydaje się jednak iść zbyt daleko. Sama idea nadawania podatnikom numerów identyfikacyjnych nie jest bowiem zła, warto jedynie zastanowić się nad możliwością jej połączenia z numerem posiadanym przez przedsiębiorcę dla celów statystycznych (REGON).
Podstawa prawna
■ Ustawa z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 269, poz. 2681 z późn. zm.).
■ Ustawa z 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz.U. nr 225, poz. 1635 z późn. zm.).
■ Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
Opracowała EWA MATYSZEWSKA