Otrzymaliśmy fakturę od firmy remontowej z naliczonym VAT. W trakcie rozliczeń okazało się, że faktura wystawiona została przed zarejestrowaniem tej firmy jako płatnika podatku. Czy można odliczyć VAT, gdy kontrahent najpierw wystawił fakturę, a dopiero potem się zarejestrował?

IWONA WĘGRZYN
doradca podatkowy, partner w Kancelarii Doradztwa Podatkowego Tabisz, Ferensztajn, Jarosz, Węgrzyn, Kędzior, Płaneta w Tarnowie
Tak
W orzecznictwie sądów administracyjnych przeważa pogląd, zgodnie z którym podatnicy mają prawo do odliczenia VAT z faktur wystawionych przed formalną rejestracją.
Przepis art. 96 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne. Wyjątkiem od tej zasady są podmioty, które nie przekroczyły obrotów obligujących ich do rejestracji jako podatnicy VAT lub te, które wykonują wyłącznie czynności zwolnione od tego podatku. Tacy podatnicy mogą, ale nie muszą dokonywać zgłoszenia rejestracyjnego.
Jednocześnie należy zauważyć, iż przepisy dotyczące rejestracji nie przewidują sankcji w postaci pozbawienia podatnika prawa do pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony w przypadku braku rejestracji którejkolwiek ze stron transakcji.
Pozbawienie podatnika prawa do odliczenia podatku wynika z art. 88 ust. 4 ustawy o VAT, jednakże nie jest to w żadnej mierze związane ze statusem podatnika w dniu dokonania przez niego pierwszej czynności. Wszelkie ograniczenia prawa do odliczenia podatku naliczonego wpływają na neutralność podatku i dlatego muszą wynikać wprost z wyraźnej regulacji ustawowej. Niedopuszczalna jest tu interpretacja rozszerzająca. Preferowana powinna być taka wykładnia przepisów podatkowych, która w jak najmniejszym stopniu prowadzi do ograniczenia prawa podatnika do obniżenia podatku VAT należnego o podatek naliczony, a tym samym do naruszenia istoty podatku od towarów i usług.
(MGM)
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 15, art. 96 ust. 1 i 3, art. 88 ust. 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).