Klientem naszego biura rachunkowego jest spółka z o.o., która sprzedaje towary za euro, lecz zapłatę od kontrahenta otrzymuje w bitcoinach. Następnie otrzymaną walutę wirtualną spółka sprzedaje na giełdzie w zamian za euro. Jak w tej sytuacji ustalać różnice kursowe? Czy zamiana bitcoinów na euro podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym?
Obowiązkiem podatników podatku dochodowego od osób prawnych jest ustalanie różnic kursowych (zob. art. 9b ustawy o CIT). Zasady, na jakich ustalane są u takich podatników różnice kursowe, wynikają z art. 15a ustawy o CIT – o ile podatnicy różnic kursowych nie określają na podstawie przepisów o rachunkowości (z treści pytania nie wynika, aby w przedstawionym stanie faktycznym miał miejsce taki przypadek).
Analiza treści art. 15a ustawy o CIT prowadzi do wniosku, że różnice kursowe dotyczyć mogą wyłącznie tradycyjnych walut. W szczególności przemawia za tym wielokrotnie odwoływanie się w przepisach do kursów średnich ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski. W związku z tym uważam, że w przedstawionej sytuacji – zważywszy na to, że Narodowy Bank Polski nie ogłasza kursów średnich walut wirtualnych – nie powstają różnice kursowe w związku ze sprzedażą towarów za euro i otrzymywania zapłaty w bitcoinach.
Jednocześnie należy stwierdzić, że z tytułu wymiany waluty wirtualnej na środek płatniczy (w tym na tradycyjną walutę obcą, np. euro) powstają przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Przy czym będą one stanowić przychody z zysków kapitałowych (zob. art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. f ustawy o CIT).
Z kolei z art. 15 ust. 11 ustawy o CIT wynika, że kosztami uzyskania przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. f ustawy o CIT, są udokumentowane wydatki bezpośrednio poniesione na nabycie waluty wirtualnej oraz koszty związane ze zbyciem waluty wirtualnej. Mając to na uwadze, należy zauważyć, że przedstawionej sytuacji spółka nie ponosi wydatków na nabycie bitcoinów, gdyż otrzymuje je jako zapłatę za sprzedane towary. Nie ma jednocześnie przepisu pozwalającego uznawać w tego typu przypadkach wartości otrzymanej waluty wirtualnej za wydatek na jej nabycie. Uważam w związku z tym, że w przedstawionej sytuacji spółka nie jest uprawniona do rozpoznawania kosztów uzyskania przychodów z tytułu wymiany bitcoinów na euro.
Reasumując, w przedstawionej sytuacji – moim zdaniem – nie powstają podatkowe różnice kursowe. Jednocześnie z tytułu wymiany waluty wirtualnej na środek płatniczy (w tym na tradycyjną walutę obcą, np. euro) powstają podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych przychody z kapitałów pieniężnych, przy czym w mojej ocenie obowiązujące przepisy nie pozwalają na rozpoznawanie przez spółkę kosztów uzyskania tych przychodów.
Podstawa prawna
• art. 4a pkt 22a, art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. f, art. 9b, art. 15 ust. 11, art. 15a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1406; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1565)
