Pracodawca nie może odliczyć od przychodu wydatków związanych z wypadkiem przy pracy, za który sam ponosi winę – wyjaśnił dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.
Chodziło o możliwość uznania za koszty uzyskania przychodów kwot wypłaconych z tytułu zasądzonego zadośćuczynienia, odszkodowania oraz odsetek za opóźnienie w wypłacie tych świadczeń, jak również kwot z tytułu dobrowolnego zadośćuczynienia na rzecz poszkodowanego.
Spytała o to firma, która zawarła z placówkami edukacyjnymi umowy o praktyczne dokształcanie uczniów szkół zawodowych. We wniosku o interpretację podała, że jeden z młodocianych pracowników, zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego, uległ wypadkowi w trakcie jej wykonywania. Powołany zespół powypadkowy ustalił, że przyczyną wypadku była niewłaściwa organizacja pracy i niewłaściwy nadzór nad jej wykonywaniem.
Firma dobrowolnie poddała się odpowiedzialności, a sąd rejonowy uznał ją za winną występku z art. 220 par. 1 kodeksu karnego (narażenie życia albo zdrowia pracownika). Nie zakazał jej natomiast dalszego szkolenia uczniów.
Później zapadł wyrok sądu okręgowego, który zasądził na rzecz pracownika zadośćuczynienie i odszkodowanie, wraz z odsetkami za opóźnienie w ich wypłacie.
Niezależnie od tego, jeszcze przed rozpoczęciem postępowania sądowego, firma uiściła na rzecz poszkodowanego dobrowolne zadośćuczynienie za doznaną krzywdę.
Uważała, że wszystkie te wydatki może odliczyć od przychodu, ponieważ – jak argumentowała – wszystkie one mają związek z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą.
Dyrektor KIS się na to nie zgodził. Wyjaśnił, że analizując podatkowe skutki wypadku przy pracy, należy rozgraniczyć odpowiedzialność pracodawcy opartą na zasadzie ryzyka od odpowiedzialności wynikającej z winy pracodawcy. Wypłata odszkodowania oparta na zasadzie ryzyka jest wydatkiem mieszczącym się w pojęciu tzw. kosztów pracowniczych, niezbędnych do osiągnięcia celu, czyli uzyskania przychodu. Nie wykracza więc poza zakres działalności gospodarczej i może być uznana za koszt podatkowy – wyjaśnił organ.
Co innego – podkreślił – gdy mamy do czynienia z winą pracodawcy. W takiej sytuacji odszkodowanie i zadośćuczynienie zapłacone na podstawie wyroku nie mają na celu uzyskania przychodów czy zachowania albo zabezpieczenia ich źródła, lecz zwolnienie się ze zobowiązań wynikających z prawomocnego orzeczenia sądu.
Dyrektor KIS nie zgodził się również na ujęcie w kosztach uzyskania przychodu dobrowolnie wypłaconego zadośćuczynienia. Stwierdził, że nawet jeśli zostało ono uiszczone dobrowolnie, to i tak była to kwota wypłacona za krzywdę spowodowaną zaniechaniem firmy w zakresie właściwego nadzoru nad wykonywaną przez pracownika pracą. A to nie uprawnia do zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodu.
Stanowisko fiskusa ma oparcie w orzecznictwie sądów administracyjnych. O tym, że pracodawca nie może odliczyć od przychodu odszkodowania za wypadek przy pracy powstały z jego winy, orzekł m.in. WSA w Łodzi w wyroku z 11 stycznia 2011 r. (sygn. akt I SA/Łd 1313/10, prawomocny) i Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 25 lutego 2013 r. (sygn. akt II FSK 582/13).
Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 2 października 2020 r., sygn. 0115-KDIT3.4011.427.2020.1.JG