Odsetki za wydłużenie terminu płatności, należne po zrealizowaniu dostawy, nie są zapłatą za towar, więc nie należy uwzględniać ich na fakturze jako elementu ceny – orzekł NSA.
Wątpliwości w tej sprawie miała spółka produkująca maszyny i świadcząca usługi dla górnictwa i hutnictwa. We wniosku o interpretację wyjaśniła, że w zawieranych przez nią umowach (w których występuje w charakterze dostawcy bądź nabywcy) znajduje się klauzula, z której wynika, że cena z faktury uwzględnia ustawowe odsetki za wydłużenie terminu płatności powyżej 30 dni.
Spór z fiskusem toczył się o to, czy przy takiej konstrukcji umów odsetki stanowią wynagrodzenie za dostawę towarów lub świadczenie usług i czy w związku z tym są opodatkowane według stawki właściwej dla danego towaru lub usługi.
Takie stanowisko prezentowała spółka. Tłumaczyła, że zgodnie z art. 29a ustawy VAT podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Jednocześnie spółka uważała, że podatnik, który płaci odsetki, ma prawo do odliczenia VAT naliczonego na fakturze od całości zapłaty, uwzględniającej również te odsetki.
Nie zgodził się z tym dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu. Stwierdził, że odsetki powinny być traktowane jako wynagrodzenie z tytułu odrębnie świadczonej lub nabywanej usługi finansowej, która jest zwolniona z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. W konsekwencji uznał też, że płacącemu nie przysługuje prawo do odliczenia VAT w części dotyczącej odsetek.
Wykładnię tę potwierdził WSA we Wrocławiu. Odwołał się do wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z 27 października 1993 r. (sygn. C-281/91), w którym TSUE rozróżnił dwie sytuacje: naliczania odsetek do dnia realizacji dostawy i naliczania odsetek po zrealizowaniu dostawy. Tylko w tym pierwszym przypadku odsetki stanowią część wynagrodzenia za dostawę lub usługę. W drugim natomiast są elementem udzielonego klientowi kredytu kupieckiego – wyjaśnił WSA.
Dodał, że byłoby niedopuszczalne, aby klient nabywający towar, korzystający z finansowania udzielonego mu przez instytucję finansową, mógł uzyskać kredyt zwolniony od VAT, a klient, któremu finasowanie zostało udzielone przez sprzedawcę, musiał ponosić ciężar podatku.
WSA uznał więc, że odsetki nie powinny być wliczane do podstawy opodatkowania VAT, a ich zapłata nie daje prawa do odliczenia podatku naliczonego.
Tak samo orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. – W tej sprawie mamy do czynienia z klasycznym kredytem kupieckim, a więc z usługą finansową zwolnioną z VAT – wyjaśniła sędzia Agnieszka Jakimowicz, tłumacząc, że odsetki nie stanowią zapłaty za towar (ani za usługę), tylko zapłatę za wydłużenie terminu płatności.

ORZECZNICTWO

Wyrok NSA z 6 października 2020 r., sygn. akt I FSK 66/18.