Spółka powstała w wyniku przekształcenia skorzysta z ochrony prawnej wynikającej z interpretacji indywidualnej, którą otrzymał jej poprzednik prawny, nawet jeśli nie zdążył on zastosować się do wykładni fiskusa – orzekł wczoraj NSA.
W uzasadnieniu sędzia Marek Olejnik przyznał, że w tej sprawie od co najmniej kilku lat można mówić o trzech odmiennych liniach orzeczniczych sądu kasacyjnego.
Część wyroków potwierdza stanowisko fiskusa, że ochrona prawna przysługuje następcy prawnemu, tylko jeśli jego poprzednik zastosował się już do otrzymanej interpretacji indywidualnej.
Inne orzeczenia przyznają prawo do sukcesji wyłącznie, gdy poprzednik zastosował się do wykładni fiskusa, a stan faktyczny (po przekształceniu) jest tożsamy. Trzecia, najbardziej liberalna linia orzecznicza mówi, że ochrona prawna przysługuje następcy prawnemu, nawet jeśli poprzednik prawny, który uzyskał interpretację indywidualną, nie zdążył się do niej zastosować. Z tym stanowiskiem zgodził się wczorajszy skład orzekający NSA.
Chodziło o spółkę z o.o. świadczącą usługi telekomunikacyjne, która ze względów biznesowych planowała przekształcić się w spółkę akcyjną. Przekształcenie odbyłoby się w trybie art. 551 kodeksu spółek handlowych, więc spółka akcyjna kontynuowałaby działalność gospodarczą prowadzoną dotychczas przez spółkę z o.o.
Powstał jednak problem z wydanymi już przez fiskusa interpretacjami indywidualnymi. Część z nich otrzymała wprawdzie spółka z o.o., ale dotyczyły one czynności lub transakcji, które wydarzą się w przyszłości, tj. po przekształceniu. Spółka z o.o. nie mogła się więc jeszcze do nich zastosować.
Uważała jednak, że po przekształceniu nadal będzie jej przysługiwać ochrona prawna wynikająca z tych interpretacji. Podkreślała, że spółka akcyjna będzie kontynuować dotychczasową działalność, zachowa prawo do odliczenia strat podatkowych i nie zmieni numeru identyfikacji podatkowej. Będzie też podejmować analogiczne czynności i transakcje oraz rozpoznawać identyczne skutki podatkowe, jak te potwierdzone w wydanych już interpretacjach. Powinna więc, jako sukcesor prawny, przejąć wszelkie prawa i obowiązki przysługujące jej poprzednikowi, zgodnie z art. 93a ordynacji podatkowej, w tym również do ochrony prawnej wynikającej z interpretacji indywidualnych – tłumaczyła.
Powołała się na wyrok NSA z 5 listopada 2014 r. (sygn. akt I FSK 1551/13) oraz na potwierdzającą jej stanowisko interpretację dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie.
Tym razem jednak dyrektor warszawskiej izby był innego zdania. Wyjaśnił, że interpretacje indywidualne mogą chronić następcę prawnego wyłącznie, gdy jego poprzednik zastosował się do stanowiska fiskusa. Sukcesja prawna dotyczy bowiem wyłącznie istniejącego prawa do ochrony prawnej wynikającej z interpretacji, a takie prawo powstaje, gdy podatnik zastosuje się do stanowiska fiskusa – stwierdził.
Tak samo orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (wyroki o sygn. III SA/Wa 3584/16 i sygn. III SA/Wa 3594/16). Stwierdził, że sukcesji prawnej podlega wyłącznie prawo nabyte i istniejące w momencie utraty bytu prawnego przez zainteresowanego. Prawo do ochrony prawnej powstaje natomiast wyłącznie, gdy adresat interpretacji zastosuje się do przewidzianego w niej stanowiska fiskusa, co wynika z art. 14k i 14m ordynacji podatkowej – tłumaczył sąd pierwszej instancji.
Uznał, że w tej kwestii linia orzecznicza NSA jest już ukształtowana, a na dowód tego przywołał wyroki: z 21 grudnia 2016 r. (sygn. akt II FSK 3534/14), z 8 września 2016 r. (sygn. akt II FSK 2210/14), z 17 listopada 2015 r. (sygn. akt II FSK 2085/13), z 27 maja 2015 r. (sygn. akt II FSK 884/13), z 27 lutego 2013 r. (sygn. akt II FSK 1385/11), z 21 listopada 2012 r. (sygn. akt II FSK 2486/11) oraz z 11 grudnia 2012 r. (sygn. akt II FSK 830/11).
NSA uchylił jednak wczoraj oba orzeczenia warszawskiego WSA. Wyjaśnił, że sukcesji prawnej podlegają wszystkie prawa i obowiązki, a więc nie tylko te zrealizowane przez poprzednika prawnego.

orzecznictwo

Wyroki NSA z 25 sierpnia 2020 r., sygn. akt II FSK 951/18 i sygn. akt II FSK 2023/18. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia