Przy nieodpłatnym ustanowieniu służebności przesyłu nie powstaje przychód – potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Dodał jednak, że w tej sprawie przydałaby się uchwała NSA.
Chodziło o spółkę dostarczającą ciepłą wodę do odbiorców za pomocą sieci przesyłowej przebiegającej przez działki, których firma nie jest właścicielem, najemcą ani dzierżawcą. W związku z tym spółka podpisuje umowy o służebność przesyłu. Zwykle mają one formę aktu notarialnego albo jednostronnego oświadczenia właściciela nieruchomości. Czasem są skutkiem orzeczenia sądu.
Zdarza się, że spółka uzyskuje dostęp do działki, przez którą prowadzi swoją sieć, w inny sposób ‒ na podstawie umów nazwanych lub nienazwanych i to nieodpłatnie. Chodzi o przypadki, gdy właściciel lub użytkownik wieczysty rezygnuje z opłat za służebność przesyłu.
Spór sprowadzał się do tego, czy w tych przypadkach, gdy spółka uzyskuje dostęp do działki nieodpłatnie, powstaje u niej przychód, od którego powinna zapłacić podatek dochodowy.
Spółka uważała, że nie, bo nie osiągnie żadnego przysporzenia majątkowego. Zwróciła uwagę, że będzie jedynie zarządzała urządzeniami przesyłowymi, a właściciel nieruchomości będzie mógł nadal ją wykorzystywać w dowolny sposób.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej był innego zdania. Stwierdził, że spółka poprzez ustanowienie służebności przesyłu lub zawarcie innej umowy z właścicielem nieruchomości uzyska przysporzenie majątkowe w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT. Będzie ono miało konkretny wymiar finansowy – będzie nim zaoszczędzona kwota, jaką spółka musiałaby zapłacić właścicielowi nieruchomości (interpretacja z 9 maja 2019 r., sygn. 0114-KDIP2-2.4010.123.2019.2.SJ).
Nie zgodził się z tym WSA w Warszawie. Sędzia Piotr Dębkowski wyjaśnił, że w NSA ukształtowały się dwie linie orzecznicze. Zgodnie z tą, która obecnie dominuje (np. wyrok NSA z 5 marca 2020 r., sygn. akt II FSK 831/18), w przypadku nieodpłatnego ustanowienia służebności przesyłu nie powstaje przychód. Druga linia orzecznicza (m.in. wyrok z 25 kwietnia 2019 r., sygn. akt II FSK 1309/17) każe przyjąć, że przedsiębiorstwo przesyłowe musi zapłacić podatek.
WSA podzielił wykładnię, która obecnie dominuje. Orzekł więc, że spółka nie ma przychodu w związku z ustanowieniem nieodpłatnej służebności przesyłu. – Mamy nadzieję, że NSA podejmie uchwałę w tym zakresie, która rozwieje wątpliwości – dodał sędzia Dębkowski.
Wyrok jest nieprawomocny.

orzecznictwo

Wyrok WSA w Warszawie z 16 lipca 2020 r., sygn. akt III SA/Wa 1613/19. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia