Jeżeli oboje rozwiedzionych rodziców zajmuje się dzieckiem, to każdy z nich ma prawo do rozliczenia PIT jako samotny rodzic – potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny.
Sąd wyjaśnił, że status osoby samotnie wychowującej dziecko nie musi należeć wyłącznie do matki lub tylko do ojca. Przepisy nie wymagają również, aby rodzic posiadał taki status przez cały rok podatkowy.
NSA rozpatrywał sprawę rodziców, którzy po rozwodzie zgodnie dzielili się opieką na dzieckiem. Sąd ustalił opiekę naprzemienną – dziecko jeden tydzień przebywało z matką, kolejny z ojcem. Opieka była podzielona również w okresie wakacji.
Dodatkowo ojciec zajmował się dzieckiem, po kilka godzin dziennie, także w tygodniach, w których dziecko powinno zamieszkiwać z matką, ale z uwagi na charakter jej pracy nie mogła ona opiekować się potomkiem.
Ojciec uważał, że ma prawo do rozliczenia PIT z uwzględnieniem preferencji przewidzianej dla osób samotnie wychowujących dzieci. Podkreślał, że w czasie, gdy sprawuje pieczę nad dzieckiem, robi to samodzielnie i oddzielnie (niezależnie od matki i bez jej pomocy).
Jego stanowiska nie podzielił jednak minister finansów. Uznał, że warunkiem preferencyjnego rozliczenia jest to, aby podatnik w trakcie roku podatkowego faktycznie wychowywał dziecko samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Ten wymóg – zdaniem fiskusa – nie jest spełniony w przypadku sprawowania opieki naprzemiennej.
Ojciec zaskarżył tę interpretację do sądu i wygrał w obu instancjach.
WSA w Warszawie skoncentrował się na literalnej wykładni art. 6 ust. 4 ustawy o PIT. Przypomniał, że ustawodawca, nowelizując od 1 stycznia 2011 r. ustawę o PIT, zrezygnował z legalnej definicji pojęcia „osoby samotnie wychowującej dzieci” oraz z ograniczenia statusu osoby samotnie wychowującej dzieci wyłącznie do jednego z rodziców. Zatem status ten może posiadać zarówno ojciec, jak i matka, jeżeli oboje spełniają pozostałe kryteria określone w ustawie – orzekł WSA (sygn. akt III SA/Wa 2835/16).
Wykładnię tę potwierdził sąd kasacyjny. Dodał, że samotne wychowywanie dziecka nie musi mieć miejsca przez cały rok podatkowy. Nie ma takiego wymogu w przepisach. Wystarczające jest, aby taki stan zaistniał w roku podatkowym. Jeśli ojciec dzieli z matką czas opieki i wychowywania dziecka, a zadania te realizują oni niezależnie od siebie i samodzielnie, bez pomocy drugiego rodzica, to każdy z nich ma prawo do ulgi.
To nie pierwszy korzystny dla rodziców wyrok. Podobnie NSA wypowiedział się w wyroku z 5 kwietnia 2017 r. (sygn. akt II FSK 573/15).
Również WSA w Poznaniu 28 sierpnia 2019 r. (sygn. akt I SA/Po 347/19) orzekł, że każdy z rozwiedzionych rodziców może rozliczać się jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Wyrok poznańskiego sądu jest na razie nieprawomocny.

orzecznictwo

Wyrok NSA z 20 lutego 2020 r., sygn. akt II FSK 752/18. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia