Zmiana jest istotna dla podatników VAT. Zgodnie z art. 106b ust. 5 ustawy o VAT sprzedawca, który rejestruje sprzedaż w kasie fiskalnej i wydaje paragon, może później wymienić go podatnikowi VAT na fakturę, ale tylko pod warunkiem, że na paragonie był NIP kupującego.
Nic się natomiast nie zmienia, jeśli paragon weźmie konsument (niebędący podatnikiem VAT) i będzie chciał później wymienić go na fakturę. Zakaz wymiany paragonów bez NIP na faktury ich nie dotyczy.
Na razie nie każdy sprzedawca ma możliwość umieszczenia NIP na paragonie. Część kas fiskalnych nie jest wyposażona w taką funkcję. To istotna informacja dla firm kupujących towary i usługi np. na stacjach paliw czy w marketach budowlanych. Jeśli okaże się, że sprzedawca nie może wystawić im paragonu z NIP, to powinni – jeśli chcą odliczyć podatek naliczony – domagać się wystawienia faktury.

ZOBACZ TEŻ: PKPiR 2020

Formalnie sprzedawca nie musi wystawiać jej od razu, bo zgodnie z art. 106i ust. 1 ustawy o VAT ma to czas do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę. Od tej zasady są jednak wyjątki wskazane w ust. 2–9 art. 106i.
W praktyce – jak tłumaczy Andrzej Nikończyk, doradca podatkowy i partner w KNDP – pracownik kupującego musi od razu poinformować sprzedawcę, że zakup będzie na firmę. Musi więc poprosić albo o paragon z NIP, albo o fakturę. – Jeśli nabywca domaga się paragonu z NIP, a sprzedawca nie ma kasy, która umożliwia dodanie numeru NIP, to powinna być od razu wystawiona faktura – tłumaczy ekspert.
Ustawa przewiduje sankcje za wymianę podatnikowi VAT paragonu bez NIP na fakturę. Sankcją jest dodatkowe zobowiązanie w wysokości 100 proc. podatku wykazanego na fakturze. Nie zapłaci go tylko ten, kto za wymianę paragonu bez NIP na fakturę poniesie odpowiedzialność karnoskarbową.
Andrzej Nikończyk zwraca uwagę na ryzyko, na które narażają się firmy, jeśli ich pracownik przyniesie fakturę wystawioną na podstawie paragonu bez NIP. Nie zawsze na fakturach jest to zaznaczone, więc firma nie wie, czy pracownik dopełnił obowiązków i czy na paragonie był NIP. – Chcąc więc uniknąć sankcji, najprościej jest brać od razu faktury zamiast paragonów z NIP – stwierdza Nikończyk.
Nowy obowiązek nie dotyczy też taksówkarzy, co wynika wprost z art. 106b ust. 5 pkt 7 ustawy o VAT.
W praktyce wyjątków będzie więcej. Chodzi np. o faktury uproszczone, czyli o wartości nieprzekraczającej 450 zł lub 100 euro, które zawierają mniej danych. Taką fakturą uproszczoną jest od 1 stycznia 2020 r. paragon z NIP. Nie trzeba wymieniać go na fakturę, żeby móc odliczyć podatek naliczony.