W latach 2017-2018 liczba kontroli skarbowych dotyczących VAT spadła z ok. 16,9 tys. do 12,8 tys., a kontroli celno-skarbowych z 3,2 tys. do ok. 2 tys. - wynika z informacji Ministerstwa Finansów. Spadła też kwota wykrytych uszczupleń podatkowych.

Ministerstwo finansów w odpowiedzi na interpelację poselską Izabeli Leszczyny (PO-KO) podało, że aktualnie kontrola celno - skarbowa w zakresie prawidłowości wywiązywania się z obowiązków podatkowych jest jednym z narzędzi służących Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) do zapewnienia przestrzegania przepisów prawa podatkowego.

Z danych resortu wynika, że w 2017 r. urzędy skarbowe przeprowadziły 16 tys. 981 kontroli w zakresie VAT, a w 2018 r. - 12 tys. 861 kontroli. W wyniku kontroli urzędów skarbowych dot. VAT w 2017 r. ustalono kwotę uszczupleń w wysokości 5 mld 198,5 mln zł, a kwotę sankcji w wysokości 23,1 mln zł. Natomiast w 2018 r. kwota uszczupleń wyniosła 4 mld 153,5 mln zł, kwota sankcji 117,9 mln.

Dla porównania, w latach 2014-2016 urzędy skarbowe przeprowadziły odpowiednio: 49 tys. 434, 29 tys. 975, 23 tys. 233 takich kontroli. W wyniku tych kontroli ujawniono uszczuplenia podatku VAT w wysokości 3 mld 421,35 zł (rok 2014), 5 mld 108,77 zł (rok 2015) i 7 mld 529,08 mln zł. Nałożone kary sięgnęły w tych latach odpowiednio 15,32 mln zł, 38,97 mln zł i 51,32 mln zł.

Natomiast Urzędy Celno-Skarbowe w 2017 r. przeprowadziły 3 tys. 217 kontroli dotyczących VAT, a w 2018 r. - 2 tys. 88 kontroli. W wyniku tych kontroli w 2017 r. ustalono uszczuplenia na kwotę 13 mld 40,4 mln zł, a w roku 2018 - 9 mld 276,4 mln zł. Z kolei w latach 2014-2016 urzędy kontroli skarbowej przeprowadziły odpowiednio 5 tys. 401, 5 tys. 59 i 4 tys. 854 kontroli dotyczących VAT. W wyniku tych kontroli ustalono zaległości odpowiednio w kwotach: 9 mld 110,8 mln zł, 16 mld 773,2 mln zł, 20 mld 69,7 mln zł.

"Należy uwzględniać, że w wynikach działań kontroli celno – skarbowej nie jest uwzględniana korzyść z niezwykle istotnego narzędzia, służącego zapewnieniu przestrzegania przepisów prawa podatkowego, jakim jest działanie wykonywane przez KAS w obszarze VAT, polegające na przerywaniu łańcuchów karuzelowych. Karuzele przynoszą bardzo duże straty dla budżetu państwa i najważniejszym celem jest ich identyfikowanie i doprowadzenie do zaprzestania przestępczej działalności" - czytamy w odpowiedzi resortu finansów.

Zaznaczono, że działania związane z tym obszarem, z uwagi na fakt, że dotyczą podmiotów fikcyjnych, znikających, które nie posiadają majątku, nie przynoszą wymiernych efektów w postaci wpłat do budżetu i tym samym nie są zaliczane jako efekt działań kontroli celno - skarbowej.

Według MF w efektach kontrolnych nie są również widoczne pozytywne skutki działań prewencyjnych, wynikające np. ze stosowania systemu STIR. Umożliwia on bowiem porównywanie danych o przepływach finansowych z innymi danymi, znajdującymi się w dyspozycji KAS, np. danymi raportowanymi w formie JPK_VAT, tj. plikami zawierającymi dane o fakturach.

"Łącznie, obydwie informacje pozwalają na przeprowadzenie bardzo rzetelnych analiz, dzięki którym można efektywnie zapobiegać dokonywaniu nienależnego zwrotu podatku VAT oraz przerywać karuzele VAT. Korzystając z możliwości blokady rachunku bankowego, którą również umożliwia STIR, w okresie od 1 stycznia 2019 r. do 13 czerwca 2019 r. zostały zablokowane 192 rachunki bankowe, należące do 39 podmiotów na łączną kwotę 24 mln 776 tys. 842 zł, a szacowana wartość uszczupleń to 344 mln 210 tys. 506 zł.

"W 2018r. zablokowano rachunki bankowe 39 podmiotów na łączną kwotę 10 mln 230 tys. 947 zł" - dodało ministerstwo w odpowiedzi na interpelację.