Nawet jeśli faktura została wystawiona z naruszeniem ustawowego terminu, to jeśli odzwierciedla ona czynności, które faktycznie miały miejsce, nie można jej uznać za pustą – orzekł WSA w Rzeszowie.
Sprawa dotyczyła spółki świadczącej usługi informatyczne. Umawia się ona z kontrahentami, że zapłacą zaliczkę na podstawie wystawionej wcześniej faktury. Zdarza się jednak, że kontrahent płaci zaliczkę z opóźnieniem. To powoduje, że faktura jest wystawiona wcześniej niż na 30 dni przed uiszczeniem płatności, co jest niezgodne z art. 106i ust. 7 pkt 2 ustawy o VAT.
Spór z fiskusem sprowadzał się do tego, czy w takiej sytuacji wystawioną przedwcześnie fakturę należy traktować jako pustą i w konsekwencji czy spółka musi zapłacić wykazany VAT do urzędu skarbowego.
Firma uważała, że nie jest to pusta faktura, bo dokumentuje faktyczne zdarzenie gospodarcze. Podkreśliła, że faktury zaliczkowe są zasadniczo wystawiane w związku z realizacją umówionego z kontrahentem etapu i odzwierciedlają zobowiązania między sprzedawcą i nabywcą. Płatność jest kwestią wtórną i techniczną w stosunku do zobowiązania wynikającego z umowy.
Spółka uważała też, że nie musi przedwcześnie wystawionej faktury korygować do zera. Taki obowiązek pojawia się tylko wtedy, gdy faktura została wprowadzona do obrotu, mimo że w rzeczywistości nie istniała podstawa do jej wystawienia.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się ze spółką, że przedwcześnie wystawiona faktura odzwierciedla rzeczywistą transakcję. Stwierdził, że jeśli faktura zaliczkowa nie zostanie skorygowana, to należy ją uznać za pustą, co oznacza, że spółka musi zapłacić podatek wynikający z takiego dokumentu, na podstawie art. 108 ust. 1 i 2 ustawy o VAT.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie przyznał rację spółce. Uznał, że nie można przedwcześnie wystawionej faktury uznać za pustą, jeśli dotyczy ona faktycznie podpisanej umowy i jej realizacji. Wskazał, że zdarzenia opisane w fakturze miały miejsce, a więc odzwierciedlają realny przebieg współpracy między spółką a kontrahentem.
Sąd podkreślił, że w tym wypadku obowiązek podatkowy powstaje w momencie otrzymania zaliczki, a nie wystawienia faktury. Jest to więc część płatności, która następuje jeszcze przed wykonaniem usługi. Nie są więc spełnione przesłanki z art. 108 ust. 1 ustawy o VAT. Spółka nie musi zatem płacić VAT wynikającego z przedwcześnie wystawionej faktury. Wyrok jest nieprawomocny.

OPINIA

Wyrok ważny dla sprzedawców i nabywców

Bartosz Mazur doradca podatkowy i menedżer w Gekko Taxens / DGP
WSA słusznie zakwestionował koncepcję organu podatkowego. Nawet jeśli faktura została wystawiona z naruszeniem ustawowego terminu, to jeśli odzwierciedla ona rzeczywiście dokonane czynności, nie może być uznana za pustą. Podejście organu podatkowego było zdecydowaną nadinterpretacją art. 108 ustawy o VAT. Przepis ten ustanawia sankcję za wystawianie faktur, które nie powinny być w ogóle wystawione (względnie nie powinny zawierać kwoty podatku), a nie za wystawianie faktur niezgodnie z ustawową procedurą.
Wyrok jest równie ważny dla wystawcy faktury, jak i jej odbiorcy. Liczę, że zarówno NSA w tej sprawie, jak i sądy wojewódzkie w innych doprowadzą do wyeliminowania stanowiska organów z praktyki.

orzecznictwo

Wyrok WSA w Rzeszowie z 24 stycznia 2019 r., sygn. akt I SA/Rz 1130/18.