Według przepisów zawartych w art. 9 par. 3 kodeksu karnego skarbowego za przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe podatnika odpowiada, jak sprawca, także ten, kto zajmuje się sprawami gospodarczymi podatników. Czy regulacje te odnoszą się również do doradców podatkowych?
DR JANUSZ MARCINIUK
doradca podatkowy Marciniuk i Wspólnicy
Przypomnijmy, że Sąd Najwyższy w wyroku z 22 lutego 2006 r. stwierdził, że sprawcą w rozumieniu powyższego przepisu może być m.in. doradca podatkowy zajmujący się, na podstawie umowy, sprawami gospodarczymi podatnika. Wynika z tego, że prowadzenie ksiąg rachunkowych oraz sporządzanie deklaracji przez doradcę podatkowego może zostać uznane za zajmowanie się sprawami gospodarczymi. Warto jednocześnie zwrócić uwagę na stwierdzenie sądu, że odpowiedzialność wynikająca ze wspomnianego art. 9 par. 3 kodeksu karnego skarbowego jest niezależna od odpowiedzialności podmiotu, którego sprawami gospodarczymi zajmowała się osoba ponosząca odpowiedzialność na mocy tego przepisu.
Przy okazji tych rozważań należy przypomnieć, że przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe można popełnić co do zasady umyślnie (nieumyślnie, jeżeli kodeks tak stanowi). A za umyślne działanie z pewnością nie można uznać błędów doradcy podatkowego popełnionych z powodu niejasności przepisów. Zgodnie bowiem z utrwalonym orzecznictwem stopień skomplikowania prawa sprawia, że zasada - nieznajomość prawa szkodzi - nie może być stosowana rygorystycznie w każdym przypadku. Ponadto za działanie umyślne nie może zostać uznany brak zachowania należytej ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, pomimo przewidywania możliwości popełnienia czynu zabronionego.
Dlatego również popełnienie błędu w wyniku rażącego niedbalstwa, za które w przypadku doradcy podatkowego uznana zostanie nieznajomość przepisów podatkowych niewzbudzających wątpliwości interpretacyjnych, nie może być utożsamiane automatycznie z winą umyślną.
Na zakończenie warto dodać, że samo podpisanie deklaracji przez pełnomocnika na podstawie art. 80a ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn.zm.), uznawane jest za czynność techniczną niewywołującą skutków w zakresie odpowiedzialności karnej skarbowej podpisującego. Pomimo bowiem braku podpisu podmiotu (podatnika, płatnika, inkasenta), którego deklaracja dotyczy, do niego odnosić się będą wszelkie skutki jej złożenia.
Not. KT
